Geleceğin uçaklarını, silahlarını yapay zeka kullanacak. Bu konuda öncü çalışmalardan birini de Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) yapıyor. Hem Milli Muharip Uçak (MMU) hem de Hürjet için yapay zeka geliştiriliyor. Amaç pilotun yükünün azaltılması.
Yapay zekanın uygulandığı Hürjet Simülatörü, İDEF 2021’de TUSAŞ standında sergilendi. Hürjet simülatörüne binip yapay zekanın uçurduğu MMU’ya karşı bir dogfight yani it dalaşı tecrübesi yaşadım. Bu uçuşta bana TUSAŞ Test Pilot Gökhan Bayramoğlu eşlik etti.
Havada yaklaşık 500 knot süratle uçarken başlayan it dalaşında önce MMU ile kafa kafaya geldik. İki uçakta dönüşe girdi. Ben önce yatış açımı düşük tutsamda sonra keskin dönüşle MMU’nun arkasına geçmeye çalıştım.
Ancak MMU’daki yapay zeka önce benim hareketlerimi analiz etti, sonra da sürekli arkamdaki pozisyonunu koruyarak bana kilit attı. Kısa süre içinde MMU 4 kez beni düşürmüştü.
Geçtiğimiz temmuz ayında TUSAŞ ziyaretimde bir başka Hürjet simülatörü ile uçmuştum. Sürekli testlerin yapıldığı, yazılımın yenilendiği ilk simülatöre göre bu tek kişilik simülatör uçağın etkilerini daha iyi yaşatıyor.
Hürjet’te lövye sağda. Tek bir ekrandan tüm uçuş verileri takip edilebiliyor. Uçak çok kıvrak. Pilotlar şu andan uçuş karakterinin F-16 ile benzediğine dikkat çekiyor.
Yapay zekaya 4 kere mağlup olduktan sonra iniş denemesi gerçekleştirdim. TUSAŞ tesislerinin de bulunduğu Ankara’daki Mürted Meydanı’na touch and go yani teker değdirip tekrar havalandım.
YAPAY ZEKA MMU İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Yapay Zeka hakkında bilgi veren TUSAŞ Yazılım Mühendisliği Direktörü Güray Yıldız, “F-16 gibi 4’üncü nesil uçaklarda işlerin üçte ikisi yazılım tarafından gerçekleştiriliyor. MMU gibi 5’inci nesilde bu oran yüzde 80-85’lerin üzerinde. Bir uçağı 5’inci nesil yapan yazılım ve yapay zeka. Otonom sürüş, otonom kalkış gibi özellikler yapay zeka ile MMU’da olacak. MMU ile birlikte sürü olarak İHA’lar görev yapacak. Yapay zeka onları da uçuracak” dedi.
EĞİTİM FARKI
TUSAŞ Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Müdürü Güven Orkun Tanık yapay zeka ile amaçlarının pilotların gerçekçi olarak eğitimlerini sağlamak olduğunu söyledi: “Şu an Hürjet’te gördüğünüz yapay zeka, 500 bin saatlik uçuş tecrübesine ulaştı. Gerçek pilotlarla görev yaptı. Mühendislik simülatörü bir yandan uçağın tasarımını oluştururken diğer yandan gerçeğe yakınlığına ulaşmak istiyoruz”
