Ukrayna- Türkiye savunma ortaklığında masada neler var?
Ukrayna Savaşı’nda denge politikası izleyen Türkiye, bir yandan Rusya ile ticarete devam edip kapılarını açarken diğer taraftan Ukrayna ile özellikle savunma alanında iş birliği adımlarını hızlandırarak atıyor. Baykar’ın TB2 Bayraktar İHA’sı savaşın sembollerinden biri haline gelirken masada ise ortak İHA fabrikası, hava araçları için motor üretimi, MİLGEM gibi konular var.
MİLGEM Korveti
Ukrayna First Lady’si Olena Zelenska’nın da katıldığı törenle suya indirilen MİLGEM korveti Hetman Ivan Mazepa (F-211) için İstanbul Tuzla’da RMK Tersanesi’nde bir tören düzenlenmişti. Bu gemi, Ukrayna Donanması için çok önemli bir adım.
Suya indirilmesinin ardından geminin donatılması ve sonrasında testlere geçilecek. Ulaştığımız kaynaklar, Ukrayna’nın ödemeleri zamanında yaptığı ve geminin planlandığı gibi üretiminin devam ettiği yönünde.
Savunma iş birliği görüşmeleri
First Lady Zelenska, Törene Polonya üzerinde Ukrayna devletine ait Airbus A319 tipi özel uçak ile gelmişti. Yanında da Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak vardı. Yermak, beraberindeki heyet ile 2 Ekim’de İstanbul’da kritik savunma sanayii işbirliği görüşmeleri gerçekleştirdi.
Baykar’da toplantı
Bayraktar Milli Teknoloji Merkezi’nde savunma sistemleri hakkında bilgi alan Yermak, ardından Cumhurbaşkanlığı Danışmanı İbrahim Kalın ve ABD Başkanlığı Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüştü.
Yermak, sosyal medyadan yaptığı açıklamada Kalın ile görüşmesinde “Türkiye-Ukrayna savunma işbirliği ile ilgili önemli konuların” tartışıldığını aktardı.
Baykar ofisinden yapılan açıklamaya göre Yermak ve heyetinin ziyareti sırasında “Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Baykar tarafından milli ve özgün olarak geliştirilen sistemler ile ilgili bilgi verdi”.
Bayraktar İnsansız Hava Aracı TB2 Ukrayna-Rusya savaşında kritik bir rol üstlendi. Ukrayna tarafından savaşın seyrini değiştirdiği belirtilen İHA’lar halk tarafından da sempati ile karşılanıyor.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Renikov, Haziran ayında yaptığı açıklamada Ukrayna’nın Rusya işgalinin başladığı 24 Şubat tarihinden bu yana Baykar’dan toplamda 50 adet Bayraktar TB2 İHA aldığını açıklamıştı.
Ukrayna’nın aynı günlerde üç adet Bayraktar TB2 almak için başlattığı kampanyanın ardından Bayraktar bir açıklama yapmış ve üç adet TB2 İHA’yı Ukrayna’ya hibe ettiklerini duyurmuştu. İşgal öncesinde özellikle drone üretimi için anlaşmaları bulunan iki ülke, işgal sırasında da görüşmelerini sürdürdü.
Motor imalatı
Türkiye ve Ukrayna arasında Motor Sich üzerinden farklı hava araçları için motor temini konusunda çalışmalar yapıldı. Bu süreç, Akıncı Taarruzi İnsansız Hava Aracı (TİHA) konseptinde kullanılan AI-450 serisi turboprop motoru ile başladı. Baykar ile Motor Sich arasında ortaklık kuruldu.
İkinci önemli adım ise ATAK-2 helikopterleri konusunda Ukrayna ile TUSAŞ arasında atıldı. Halen Mi-17 askeri helikopterlerinde de kullanılan 2.500 shp güce sahip TV-3117VMA-SBM1V Turboşaft motorlardan 14 adet sipariş verilmişti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenska, Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak başkanlığındaki heyetin, pazar günü Baykar şirketini ziyaret ettiğini belirterek“Bu ziyaret sembolik değil, oldukça pratikti. Biz Ukrayna’da Baykar fabrikası ve eğitim merkezinin oluşturulmasına ayrıca uçak motorlarının üretimine hazırlanıyoruz. Bu projeleri mutlaka hayata geçireceğiz. Ukrayna’nın her zaman askeri ve havacılık endüstrisinin Avrupa merkezlerinden biri oldu ve böyle kalmaya devam edecek” dedi.
Plana göre ATAK-2 motorlarının bu yıl sonuna kadar TUSAŞ’a teslim edilmesi gerekiyor. ATAK-2 olarak adlandırılan T929 için ilk uçuş tarihi ise 18 Mart 2023 olarak belirlenmiş durumda. Ukrayna Cumhurbaşkanının açıklamaları, savaş altındaki ülkeden çok üretimin Türkiye’ye kaydırılması yönünde.
Ukrayna parça sevkiyatını durdurmadı
Ukrayna Savaşı sırasında en çok merak edilen konuların başında motor üretimi ve yabancı ülkeler için yapılan parça imalat çalışmalarının ne durumda olduğuydu. Ülkenin farklı noktalarına yayılan tesisler sayesinde Ukraynanılar 1-2 aylık gecikmeye rağmen motor üretimlerini bir yandan sürdürürken yurtdışındaki şirketlerin verdiği parça üretimini de küçük aksamalarla imal edip teslimatlarını gerçekleştiriyor.
