Uçarken kemerini bağlamamak… Helikopterde sorumlu pilot koltuğunda profesyonel tecrübeli kaptan pilot yerine helikopterin sahipi olan iş adamının oturması… Helikopter sahibinin lisansının tarihinin geçmesi… Kazada helikopterde bir teknik sorun bulunmaması…
İki yıl öncesine götürelim sizi. Tarihler 6 Eylül 2018’i gösteriyor. Otokar’ın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı 68 yaşındaki Halil İbrahim Ünver, kendisine ait Bell 430 tipi helikopterle uçuyor. Bu özel bir uçuş olduğu için helikopterde Kaptan Pilot İsmet Özgür var. Yanında da Halil İbrahim Ünver pilot olarak uçuyor.
Normalde helikopterlerde sorumlu pilot sağ koltukta oturur. İkinci pilot veya o tip tek pilota sertifikalı ise yolcu da soldaki koltuğa oturabilir. Bu uçuşta Ünver sağ yani sorumlu pilot koltuğunda. Solda da Kaptan Pilot Özgür var.
Ünver’in PPL olarak adlandırılan Hususi Pilot Lisansı (Helikopter) bulunuyor. Ancak lisans bir süredir yenilenmemiş.
Hava aracıyla yapılan bir başka önemli kural ihlali, Ünver’in kemer takmaması. Kaptan pilot ise kemerini takmış. Zaten yaşanan kazada çarpma sonrasında Ünver’in çok sayıda kırık ve iç kanama ile ağır yaralanmasının asıl nedenlerinden biri de kemer kullanmaması…
Gelelim çıkan rapordaki bilgilere…
Savcılığa gelen rapor
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaşım Emniyeti İnceleme Merkezi Başkanlığı’nın hazırladığı ‘Kaza Araştırma ve İnceleme Raporu’ tamamlanarak soruşturmayı yürüten Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderildi. Raporda pilotun mevcut usullere uygun olarak lisanslandırılmış olduğu, pilotun sağlık kontrollerinin zamanında yapıldığı, hava aracının belirlenmiş usullere uygun olarak geçerli tescil sertifikasının ve uçuşa elverişlilik sertifikasının olduğu belirtildi. Hava aracının periyodik bakımlarının zamanında yapıldığı, bakım kayıtlara göre bu kazayı etkileyebilecek eksik bakım işleminin bulunmadığı belirtilen raporda, her iki motor üzerinde yapılan incelemelerde motorun çalışmasını önleyecek herhangi bir bulgunun olmadığı ifade edildi.
Muhtemel kumandalar yolcuda
Hava aracında ‘yedek meydan’ için yeterli miktarda yakıt olduğu kaydedilen raporda helikopterin sağ koltukta kaptanın oturması gerekirken helikopterin sağ koltuğunda yolcunun oturduğu ve yolcunun emniyet kemeri takmadığı belirtildi. Raporda “Muhtemelen kumandaların yolcudaydı” değerlendirmesi yapıldı.
Raporun “Muhtemel neden” kısmında ise Ulaşım Emniyeti İnceleme Grubu tarafından hava aracı enkazı ve motorları incelenmiş, motor durmasına yönelik herhangi bir bulguya rastlanmadığı, yıldırım çarptığına dair emare olmadığı, pilot ile karşılıklı görüşmelerde ve görüntü kayıtlarının incelenmesinde görüşün düşük olduğu değerlendirildiği belirtildi.
Bu nedenlerle durumsal farkındalığın kaybedilmesi neticesinde insan faktörüne bağlı olarak kazanın meydana geldiği, Meteoroloji faktörlerin kaza oluşumuna yan faktör olduğu belirtilerek “Ayrıca yetki süresi geçmiş PPL ile kaptan koltuğunda uçan yolcunun şirket ve hava aracının sahibi olması nedeniyle idari hususların da kazaya yan faktör olduğu düşünülmektedir” değerlendirmesi yapıldı.
Emniyet kemeri takılması tavsiyesi
Raporda “Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne Yapılan Tavsiyeler” ara başlığında ise hava aracı sahibi olan ve geçerlilik süresi geçmiş dahi olsa hava aracı sahibinin pilot lisansına sahip olması halinde uçuşa müdahale etmemesi, kaptan koltuğuna oturmaması veya sorumlu kaptan üzerinde ufak da olsa baskı oluşmaması için gerekli idari tedbirlerle birlikte pilotlarda farkındalığın artırılması için girişimlerde bulunulması şeklinde görüş bildirildi.
“Ünver Hava Yolları A.Ş.’ye Yapılan Tavsiyeler” kısmında ise taşınacak yolcuların hava yolculara tahsis edilmiş koltukları kullanılmasının sağlaması, yolcuların uçuş boyunca mutlaka emniyet kemeri kullanılmasının takip edilmesi tavsiye edildi. Meteorolojik şartların çok kritik olduğu durumlarda uçuşun yapılıp yapılmama kararının sadece pilota bırakılmadan şirketin de karara dahil olmasını temin edecek prosedürlerin geliştirmesi tavsiye edilen raporda, sadece kalkılan bölgenin değil yol boyu gidilecek bölgelerin meteorolojik durumlarının daha da dikkatle incelenerek risk alınmaması yönünde yöntem geliştirilmesi şeklinde tavsiye görüşü bildirildi.
İş adamı Halil İbrahim Ünver’in sahip olduğu Ünver Havacılık’a ait TC-HYU kuyruk tescilli Bell 430 tipi helikopter 6 Eylül 2018 günü akşam saatlerinde Kartal’dan Sefaköy’e giderken Bostancı açıklarında denize düşmüş, kazada Halil İbrahim Ünver hayatını kaybetmişti. Pilot İsmet Özgür ise kazadan yaralı kurtulmuş, olaya ilişkin başlatılan soruşturmada İsmet Özgür’ün “Taksirle bir kişinin ölümüne neden olmak” suçundan şüpheli sıfatıyla ifadesi alınmıştı.
Kazaya ilişkin soruşturma halen devam ediyor.
