40 milyar dolarlık projeyi aldı bölgesel yolcu uçağı projesini iptal etti

Japon endüstri ve havacılık devi Mitsubishi Heavy Industries, arka arkaya çok iki stratejik adım attı. Önce Japon Savunma Bakanlığı ile 6. Nesil Savaş Uçağı Projesi F-X’i imzaladı. Ardından uzun yıllardır üzerinde çalıştığı bölgesel uçak projesini iptal etti. Bir tarafta 40 milyar dolar, diğer tarafta ise harcanan bir kaç milyar dolar…

Türkiye’nin TUSAŞ tarafından yapılan Milli Muharip Uçağı Projesi ile birlikte en merak ettiğim projelerden biri Japonya’nın tek başına giriştiği F-X Projesi. 6’ıncı nesil olarak adlandırılan savaş uçağını Japonya dışarıdan yardım alarak tek başına yapacak. Hatta bu konuyla ilgili olarak Lockheed Martin Japonya’yı sürekli yokluyor.

F-X Projesi beklendiği gibi Mitsubishi Heavy Industries şirketine verildi. Japon dev otomotivden ağır sanayiye kadar bir çok alanda faaliyet gösteriyor. Havacılık ve savunma açısından ise dünyanın en büyük 26’ncı şirketi. Toplam 40 milyar dolarlık projede F-X ilk uçuşunu 2031’de yapacak.

JAPONLARIN DETAYCILIĞI

Japonlar hep mükemmeli arar. En iyi de arar. Ancak detaycılıkları bazen o kadar zaman kaybettirir ki havacılıkta bunun örneği HondaJet’tir. Proje ilk ortaya çıktığında hafif jetler altın çağını yaşıyordu. İnsanlar Honda markasının oluşturduğu güvenle sipariş verdi. Ancak kanat üstü motor gibi yenilikçi tasarımlar Japonların detaycılığı ile birleşince proje uzun yıllar sonrasında tamamlandı.   HondaJet teslimatları başladığında artık hafif iş jeti pazarı inanılmaz daralmıştı.

Benzer bir durum bölgesel yolcu uçağı pazarında yaşandı. Bombardier CSeries’i Airbus’a, CRJ olara bilinen bölgesel jet uçakları da Mitsubishi’ye satıp çekildi. Embraer ile Boeing flörtü koronavirüse takıldı. Ölü doğdu. 

Koronavirüsün darbeyi vurduğu bölgesel uçak pazarında bir umut olan Japonlar ise havluyu atmak zorunda kaldı. Reuters, SpaceJet olarak adlandırılan bölgesel uçak projesini durdurdu. 2 bin kişiyi de işten çıkarıyor. Bu adım 2020 bilançosuna Mitsubishi’nin yaklaşık 1 milyar doların biraz üzerinde katkı sağlayacak…

Mitsubishi bir taraftan askeri uçak projesi için imza atıyor diğer taraftan da sivil projeyi bırakıyor… Bakalım bu proje gelecekte tekrar ortaya çıkabilecek mi?

DEPREM VE CENAZE

Cuma günü ailecek İzmir’de depreme yakalandık. Bulunduğumuz binada beşinci kattaydık. 17 Ağustos depremini andırır uzunlukta ve yakın şiddette sallandık. Sonrasını ise televizyonlardan canlı olarak izlediniz.

Hava trafiği kesilmeden sürdü. Özellikle askeri nakliye uçakları vızır vızır uçtu. Havadan helikopterler kurtarma ekiplerini yönlendirdi, termal tarama yaptı.

Giden canlara üzüldük ama daha da üzücü tarafı ne yazık ki sallandıktan sonra hatırladığımız hatalarımızı bir kaç güne kadar yeniden unutacağız… Eski hatalar devam ettiği sürece üzüleceğiz…

Depremin hemen arkasından Muğla’daydım. Bir süredir hastanede tedavi gören teyzemi ziyaret ettim. Kan arayışlarımıza havacı arkadaşlarımız büyük destek oldu. Ne yazık ki ertesi sabah teyzem Bahtiye Karaman’dan ın vefat haberini aldık.

Baş sağlığı mesajlarınız için çok teşekkür ediyorum… Bu gün son görevimizi yapıp Datça’da defnedeceğiz.