On bin metrede mutlu bir şekilde uçuyorsunuz. Gözünüz yolcu kapısına takıldı. Bu kapıyı açmaya çalışsanız başarılı olabilir misiniz? Havada uçağın kapısı bir yolcu tarafından açılabilir mi?
Hemen sorunun cevabını verelim: Hayır bu mümkün değil. Çünkü kapının tasarımı, uçuş sırasında açılmasını önlüyor.
Uçak indikten sonra kabin memurlarının kapıyı açışını izlemenizi tavsiye ederiz. Kapının kolu çevrildikten sonra önce içeri doğru açılan kapı sonrasında dışarı açılıyor. Tabi ki ikinci önemli güç ise basınç farkı. Kabin ile dışarısı arasında ciddi bir fark var. Bu fark da kapının açılmasının önünde bir engel.
Tabi ki olayın bir de hız faktörü bulunmakta. Aracınızla yerde saatte 120 kilometre hızla giderken kolunuzu çıkartmaya çalışın. Kolunuz savrulmaya başlayacaktır. Yolcu uçağının seyir hızının ortalama saatte 850 kilometre olduğunu düşünürseniz bunu gerçekleştirebilmeniz için ne kadar güç harcayacağınızı biliyor musunuz?
Bilim insanları bu gücü hesaplamışlar. Metre kareye yapılacak 543 kilogramlık baskı ile havada giden bir uçağın kapısını açabilirsiniz. Bu kadar güç, insan üstü bir kuvvet.
SİSTEM İZİN VERMİYOR
Ayrıca uçak içindeki elektronik sistemler iniş takımları aşılmadıkça kapılar da açılmıyor. Düşük basınçta bu baskı santimetre kare başına 155.038 grama düşüyor. Fakat bu basınç da yetişkin bir insanın kuvvetini aşıyor. Ayrıca kapılar da açılmayı engelleyecek elektronik sistemler de bulunmakta.
UÇAKTA BASINÇ BOŞALMASI
Bazen acil durumlar meydana gelebiliyor. Uçakta kabin basıncı kaybı meydana geliyor. Havacılıkta bu olaya dekompresyon deniyor. Bu tür durumlarda pilotlar hemen kabin basıncının gerektirmeyen 10 bin feet yani yerden yaklaşık 3 bin 300 metre irtifaya alçalmaları gerekiyor. Kabinde oksijen yetersiz olacağı için baş üstü noktalarındaki maskeler dökülüyor. Kimyasal tepkime ile oluşan oksijen yolcular tarafından solunmaya başlanıyor.
Ancak bu tür durumlarda aman dikkat. Önce kendi maskenizi takın. Sonra da yanınızdaki çocuğunuzun maskesini. Önceliği ona verirken zaman kaybetmeyin.
Dekompresyonun genelde teknik sıkıntılar sebebiyle gerçekleşiyor. İnsan kaynaklı teknik hatalar ve tasarım hataları en sık görülen sebebler arasında.
