Türkiye’nin programdan çıkartılması F-35 motor maliyetini artırdı
F-35’lerde kullanılan F135 motorunu imal eden Pratt & Whitney şirketi, Türkiye’nin projeden resmi olarak çıkartılmasının ardından motor maliyetlerinin artığını açıkladı. Bu oranın yüzde 3 olduğu bildirildi.
Türkiye programdam S-400 hava savunma sisteminin teslimatının başladığı 17 Temmuz 2019’da çıkartıldığı açıklanmış, resmi olarak ortaklar arasında imzalanan yeni mutabakat zaptı ise 21 Nisan 2021’de Türkiye’ye iletilmişti.
Aradan geçen yaklaşık 2 sene boyunca Türk şirketler, proje kapsamında bu jetler için üretmeleri gereken parçaları imal etmeye devam etti.
TEMSİLCİLER MECLİSİNDE AÇIKLAMA YAPTI
ABD Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’nda konuşan Pratt & Whitney şirketinin Askeri Motorlar Başkanı Matthew Bromberg, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının motor maliyetlerini yüzde 3 düzeyinde arttıracağını söyledi.
Türkiye yaklaşık 3.000 parçadan oluşan F135-PW-100’ün (F-35A motoru) 188 parçasını üretiyordu. Motorun birim maliyeti ortalama 11-12 milyon dolar civarında. Kaba bir hesapla yüzde 3’lük maliyet artışı 300 ila 350 bin dolarlık bir paraya tekabül ediyor. Alp Havacılık, F135 motorunun titanyum alaşımlı yekpare fan rotorlarını (IBR) üretirken Kale Grubu’nun İzmir merkezli Pratt&Whitney ile ortak yatırımı bulunuyor.
PARÇA ÜRETİMİ ABD’YE GEÇTİ
Bromberg, Türkiye’den aldıkları F135 motor parçalarının yüzde 75’ini artık kendilerinin ve yeni tedarikçilerin üreteceğini, geri kalan açığın ise yıl sonuna kadar giderileceğini dile getirdi.
Bromberg ayrıca, Türkiye’nin projeden çıkarılması ve Kovid-19 pandemisi dolayısıyla, teslim programında geride olduklarını söyledi.
BAZI PARÇALARIN ÜRETİMİ TÜRKİYE’DE DEVAM EDECEK
Aynı komisyonda konuşan Lockheed Martin’in F-35 Üretiminden Sorumlu Bölüm Başkan Yardımcısı Greg Ulmer ise, Türkiye’nin F-35’ler için 817 adet gövde parçası ürettiğini, geçen 2 senelik süre zarfında bunların 814 tanesinin başka tedarikçilere kaydırıldığını kaydetti.
Ulmer, iniş takımı ve orta gövde gibi bazı parçaların 2022 Mart’a kadar Türkiye tarafından üretilmeye devam edeceğini aktardı.
