Trump Türkiye’ye CAATSA uygulayan tasarıyı veto edecek
Koltuğunu Biden’a bırakmaya hazırlanan ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’nin geçen yıl Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle ABD’nin uygulamayı planladığı yaptırımları da içeren tasarıyı veto edeceğini açıkladı.
Kararını Twitter üzerinden duyuran Trump’ın gerekçesi Türkiye’yle ilgili değil. Trump, “Yeni savunma tasarısının en büyük kazananı Çin olacak. Veto edeceğim” diyerek tasarının Çin’e yarayacağını ileri sürdü.
Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA) adıyla oylanan tasarı, Temsilciler Meclisi’nde ve Senato’da ezici bir çoğunluğun desteğiyle kabul edilmişti.
Türkiye’ye CATSAA yaptırımlarını içeren tasarı, Senato’dan 3’te 2 çoğunlukla geçmişti. Eğer Senato tekrar aynı oranla tasarıyı geçirirse Trump’ın ikinci bir veto hakkı bulunmuyor ve yaptırımlar devreye giriyor.
Tasarıda, Trump’tan Türkiye’ye 30 gün içinde ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası’nda (CAATSA) yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulaması talep ediliyor.
UYGULAMA 2017’DA BAŞLADI
İlk olarak 2017’de Başkan Trump’ın imzası ile uygulanmaya başlanan CAATSA halen İran, Kuzey Kore ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların da dayanağını oluşturuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Azerbaycan’a yapacağı resmi ziyaret öncesinde yaptığı açıklamada
“Şu anda ise maalesef bizim silah alımlarıyla alakalı konularda attıkları adımları veya ifadeleri doğrusu şık bulmuyoruz. Özelliklede şu anda Suriye’nin kuzeyinde, Fırat’ın doğusunda yaklaşımları doğru bulmuyoruz. Ben şu anda yaptığımız, yapacağımız açıklamaları da erken buluyorum. Sayın Biden şöyle görevi bir üstlensin, görevi üstlendikten sonra herhalde Sayın Biden’la da oturup bazı şeyleri konuşacağız.
Geçmişte gerek Türkiye’de gerek Amerika’da bir araya gelip oturup konuştuğumuz gibi yine bunları konuşacağız. Biliyorsunuz uluslar arasında özellikle hele hele siyasette çatışma olmaz, diplomaside özellikle bu konular görüşülerek, anlaşarak bir yol bulunur. Sizin ülkenizden birileri oralara negatif bazı şeyler sufle edebilir o önemli değil, onlar siyasetin acemileridir zaten ama biz Amerika’yla bu süreci çok daha farklı bir şekilde işleteceğimize inanıyorum” demişti.
HANGİ MADDELER YER ALIYOR
ABD Başkanı Trump yasa gereği CAATSA metninde listelenen 12 yaptırım kaleminden en az beşini seçmek zorunda. Bu kalemler şöyle sıralanıyor:
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi,
- Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi,
- ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi,
- Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi,
- Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması,
- Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması,
- Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması,
- ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması.
İyi güzel diyorsunuz da, zaten dünkü oylama birinci veto sonrasında yapılan oylamaydı ve 2/3 oy çoğunlu gerekiyordu ve o da onaylandı. Senatoda 2/3 çoğunlukla kabul edilmesi, Başkanın veto hakkını ortadan kaldırıyor ( bkz. https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyeye-s-400-yapt%C4%B1r%C4%B1mlar%C4%B1-haz%C4%B1r/a-55903707) Böylece Trump’ın veto hakkı by-pass edildi. Yani yukarıda söylediğiniz veto daha önce yapılmıştı. Benim bildiğim ikinci defa veto hakkı diye bir şey de verilmiyor. Sonuçta bu sefer Trump 12 yaptırım opsiyonundan 5 ‘ini onaylamak zorunda. Türkiye basınının cahilane yaklaşımları insanı yanılttığı için Yurtdışı (US ) basını takip ediyorum. Hemen her yerde aynı şekilde yorumlanıyor. Olayı ayrıntılı inceleyin sizler de göreceksiniz. Benim edindiğim bilgiye göre haberiniz yanlış.