Mustafa KAÇAN – Droneturk İHA Platform Kurucusu
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) 2016 yılında yayınladığı talimat gereği yerleşim alanı dışında YEŞİL alanlarda Amatör/Sportif uçuşlarda, 20 sorudan oluşan bir teste tabi tutulmasını ve Sportif/Amatör lisansını almalarını duyurmuştu.
Aslında burada işaret edilen şey, pilotların Sivil Havacılığın İHA Talimatında işaret edilen temel maddeleri okuması, araştırması ve öğrenmesi üzerine %70 doğruluk almayan kimsenin cihazını uçurmaması üzerine. Yani kaç metre yüksekliğe, ne kadar uzaklığa, uçuşun yapılacağı hava koşulları, mevzuatlar, kayıt süreci gibi konuların yer aldığı soruların temel bilgi olarak öğretilmesi …
Aslında ne olduysa pandemi sürecinde yaşandı. Bir paylaşım “ Pandemi sürecinde okulların 1200 TL ye verdiği lisanslar Sivil Havacılık tarafından kısa bir süre ücretsiz” yazınca ve bu paylaşım Whatsapp gruplarında kontrolsüz paylaşılınca hayatında drone görmemiş kişiler, belki ömür boyu iha uçurmayacak insanlar gerekli yönlendirmeleri takip ederek Sivil Havacılığın sisteminin kilitlenmesine neden oldular .
Alınan eğitimler sonucu verilen sertifikaların onaylanma sürecinde yaşanan gecikmeler hakkında aldığımız görüşe istinaden “ 1.5 ayda 120 bin kaydın yapıldığını, onayların manuel yapılmak zorunda olduğu için sistemde 1 ayı varan gecikmelerin yaşandığını “ beyan ediliyor.
İşte bizde bu yazının başlığına kuyuya atılan taş ve binlerce mağdur arkadaş ismini koyduk. Çünkü bir söylenti nedeniyle, gerçek anlamda eğitim tamamlayıp, sertifikasını alan pilotların onay süreçleri gecikmelere sebep olmakta.
Neden Böyle Oldu ?
Okulların ücretli verdiği lisans oysa Ticari Pilot Lisansı. Yani yerleşim alanı içerisinde gerekli şartları taşıyan ticari uçuşların yapılabilmesi için 12 ve 36 saatlik iki türde verilen bir lisans. Yani aslında devlet burada yerleşim alanında sadece işi olan yani ticari olan kullanıcıların, gerekli eğitimleri tamamlayarak, 3. Şahıs Mali Mesuliyet Sigortası ile Mülki idarenin onayı ile gerçekleşen uçuşların müsaade edilebileceğini işaret ediyor. Burada alınan tamamen farklı bir şey. Fakat söylenti işte bu ücretli ticari lisansların pandemi süresince Sivil Havacılık tarafından ÜCRETSİZ verileceği yönünde olunca , konuyu bilen bilmeyen herkes sistemin kilitlenmesine neden oldu.
-Neden Droneleri İstediğimiz Gibi Uçuramıyoruz ?
Bildiğiniz üzere mevcut İHA’lar uçaklar gibi kontrol edilebilen bir sisteme sahip değil. Yani bahçe havuzunuzda güneşlenirken, ansızın sizi kameraya kayıt eden bir cihazı takip etmeniz hatta kime ait olduğunu tespit edebilmeniz mümkün değil. Artan “Özel Hayatın Gizliliği” ve “Güvenlik” şikayetleri sebebiyle yerleşim alanında sadece “Gerekli eğitimleri tamamlamış, olası kaza anında teminata sahip sigortası olan ve sadece iş için uçuş yapabilen Ticari İHA’lar” uçuş yapabiliyor
Yani “Ben bir stres atayım, ben öylesine eğlence için uçacaktım” uçuşlarına biraz önce de bahsettiğimiz üzere “İHA’ların kontrolü sağlanamadığı için” müsaade edilmiyor. Bunu şuna benzetebilirsiniz. Bir Cross motorunuz var, Plaka, ruhsat ve ehliyet olmadan yolun olmadığı dağlarda aracınızı kullanabiliyorsunuz. Fakat bu aracı trafiğe çıkaramıyorsunuz. Trafiğe çıkabilmeniz için plakası, ruhsatı, ehliyeti ve sigortası olan bir araç kullanmanız gerek. İşte İHA’ların kullanımı da buna benziyor. Yani TİCARİ uçuşlar haricinde işiniz yoksa İHA’ları yerleşim alanı içinde kullanamıyorsunuz
Devlet bunun kontrolü sağlanamadığı için ağır cezai yaptırımlarla caydırıcılık sağlamakta. Yani 1000 TL ye aldığınız sizin için masumane olan bir Drone ile izinsiz uçuşlarda 6-10 Bin TL lere varan cezai yaptırımlara mağruz kalabilyorsunuz
Peki Sizi Nasıl Tespit Ediyorlar ?
Herkesin sorduğu temel soru bu. Öyle ya, gizli saklı uçurduğum bu cihazı nasıl bulacaklar.
Bugün 6Km leri bulan mesafeleri ile bu teknoloji farklı bir boyut taşımakta. Sivil Havacılık Mevzuatında cihazınızı görerek 2Km görüşe açık koşullarda dikeyde 120m., yatayda da 500m. Den fazla uçuşa müsaade etmiyor. Aynı zamanda bina ve yapılara 50m den fazla yaklaşmamanız gerekiyor
İşte sorunuzun cevabı tam da burada. Droneler tespit edilmiyor şikayet ediliyor.
Şimdi ne yapılması gerek ?
Bu ücretsiz kayıtların, en azından geçici bir süre dondurulması, Sportif/Amatör Kayıt ekranına bu işlemin ömür boyu ücretsiz olacağının belirtilmesi, Sportif/Amatör kaydın ne olduğunu sisteme belirtilmesi çözüm olabilir. Zira bu yazdığımız yazılar, video ve bilgilendirmeleri okuyan kişiye 10 dakika sonra ÜCRETSİZ kelimesini duyduğu anda tüm bildiklerini unutabiliyor. Bu biraz da psikolojik bir şey. Yani bu uyarının (en azından geçici bir süre ) direkt kayıt ekranına yapılması gerekiyor
Yoksa, hala devam eden bu paylaşımlar 1.5 ayda 120bin kayıt sayılarına ulaşması, içinden çıkılmaz bir hal almaya devam edecektir.
Eğitimlerle ilgili ne bekleniyor ?
Aslında bu yazıyla ilgisi olmasa da , dolaylı olarak son bu bilgilendirmeyle yazımı sonlandırıyorum. Sadece kayıt sisteminde değil, eğitimler kısmında da yapılan şikayetlerden Sivil Havacılık yorulmuş durumda. Bu sebepten kısa bir süre içinde Eğitim Okullarının standartlarının yükseltilmesi hususunda somut adımlar atılması üzerine çalışmalarda sona gelinmiş durumda. MEB bünyesine alınması , eğitim kuruluşlarının MEB Onaylı Okul olması, Eğitmenlerin gerekli akreditasyon ve şartları taşıması gibi bir çok standart bu değişiklik arasında konuşulmakta.
Hatta usulsüz verilen belgelerin geriye dönük denetimlerinin yapılması, bu konuda ispatlanan usulsüzlükler hakkında cezai yaptırımların yapılması da masada konuşulan konular arasında. Yani siz siz olun, kesinlikle eğitime gitmeden belge veren , gerekli şartları taşımayan kuruluşlara çok da yanaşmayın. Çünkü yarın bu kurumlar kapanıp ortadan çekilse de , kurum size bu belgeyi nasıl aldığınızla ilgili soruları sorabilir . Çünkü Standartların yükseltilmesi ancak denetimlerin arttırılması ve niteliğin sağlanması ile mümkün.
