Teknofest 2021’in sürprizlerinden biri de Türk Havacılık ve Uzay Sanayi’nden (TUSAŞ) geldi. Uzun zamandır projesi devam eden Gökbey helikopteri, ilk defa kamuoyunun ve burada yaptığı uçuş gösterisi ile birlikte çıktı. Tolga Özbek’in sorularını TUSAŞ’ın Gökbey Ürün Başmühendisi Gökhan Tursun yanıtladı.
Üç yıldır testleri devam eden projede hedef 2022 sonunda Jandarma Genel Komutanlığı’na teslimatın başlaması. Halen Jandarma’nın 3+17 toplam 20 adetlik siparişi bulunuyor. TUSAŞ bir yandan 4’üncü prototipi tamamlarken 3 Gökbey de seri imalat için hatta.
Gökbey Projesi nasıl başladı?
Gökbey projesi 2013 yılında Savunma Sanayi Başkanlığımıza büyük iradesiyle büyük destekleriyle başladı. Proje kapsamında sadece tek bir helikopterin geliştirilmesi değil aslında helikopter endüstrisinde bir oyuncu olabilmek adına insan kaynağı, altyapı, test altyapısı, üretim altyapısının kurulması amaçlandı. Dolayısıyla da başlangıç açılımı aşamasında da en büyük geliştirme projesi de o dönemin çok önemli.
Gökbey için TUSAŞ’ın T129’da attığı adımların belki de meyvesi diyebilir miyiz?
Tabii ki… TUSAŞ olarak geçmişte Cougar’dan başlayarak büyük tecrübeler kazanıldı ama en büyük tecrübemiz T129 ATAK oldu. Onun üzerine de özellikle kritik sistemlerinde tasarımı, üretimi, testleri doğrulaması anlamında da Gökbey’de o tüm eksik olan alt yapıları da tamamladık ve helikopter endüstrisinde aslında hazır bir oyuncu olarak da şu an ortaya çıkmış durumdayız. Savunma Sanayi Başkanlığı, Profesör Doktor Ismail Demir’in de çok büyük bir katkısı var.
Gökbey TSK’da UH-1’lerin mi yerini alacak?
Özellikle ülkemizde şu an envanterde sıkıntılar yaşanan UH-1H’ların yerine geçmesi açısından da Gökbey çok önemli bir görev üstleniyor. Yine aynı şekilde uluslararası alanda da bu sınıfta orta sınıfta 5-6 ton sınıfında bir helikopter boşluğu var. Aslında Gökbey ilk başta tasarlanırken de hem yurt içinde hem yurt dışında bu boşlukların kapatılması amaçlandı. Şimdi tabii bunlar proje sırasında projeksiyon oluşturmak için çok önemli.
Testlerde ne aşamadasınız?
6 Eylül 2018 tarihinde müşterimize verdiğimiz sözü de yerine getirerek ilk uçuşu gerçekleştirdik. Sonrasında da tüm kalifikasyon sertifikasyon testlerimiz hız alarak devam etti. Uçuş testlerine ve eşzamanlı olarak yürüttüğümüz sertifikasyon yer testlerine odaklandık. Mevcut durumda da şu an önümüzdeki haftalarda dördüncü prototip uçmaya başlayacak.Önümüzdeki bir yılda 4 helikopterle yer testleri, uçuş testlerine devam edeceğiz. Sonuçları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ile paylaşacağız. Şimdi tabii sivil askeri diyoruz ama sivil tarafın da Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün bir sertifikasyon süreci var.
Gökbey’in hangi modelleri olacak?
Gökbey hem sivil tarafı hem de askeri tarafı ya da hitap ediyor. Sivil tarafta da farklı yelpazemiz var. Portföyümüz var. Yangınla mücadele, arama kurtarma, hasta taşıma gibi birçok alanda kullanılabiliyor. Yine aynı şekilde kuvvet komutanlıkları Kara Kuvvetleri, Jandarma, Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri de Gökbey’e talip. Bu kapsamda da farklı konfigürasyonda tasarım hakları da bize ait olduğu için helikoptere farklı şekilde konfigüre edebilir durumdayız.
