ABD Kongre Raporu: F-16 satışında Türkiye yükümlülüklerini yerine getirdi
ABD Kongresi Türkiye hakkında yayınladığı raporda F-16’ların teslim edilme konusunu ele aldı. 31 Mart 2023 tarihinde yayınlanan raporda Türkiye’nin gereken şartları yerine getirdiği belirtildi.
Türkiye’nin S-400 hava savunma füzesi almasının ardından ABD tek taraflı bir adım atarak F-35 Programı’ndan Türkiye’yi çıkarmıştı.
Bu gelişmeler üzerine Türkiye hem 1,2 milyar dolarlık yatırımını geri almak hem de ara uçak ihtiyacı için ABD’den 40 adet fabrika çıkışlı F-16’nın son modeli olan Block 70 alımı hem de 79 adet F-16’yı da modernize etmek üzere başvuruda bulunmuştu.
Pakette ayrıca yeni nesil 900 adet füze, 800 adet de bomba yer alıyor. Talebin toplam büyüklüğü ise liste fiyatı üzerinden yaklaşık 20 milyar doları buluyor.
Başvurunun üzerinden yaklaşık 1,5 yıl geçti. Henüz ABD’deki politik süreç tamamlanmadı. Bu süreç içinde ABD Kongresi tarafından bir rapor hazırlandı. Rapordu, Türkiye’nin ana başlıklarla yükümlülüklerini yerine getirdiğine dikkat çekildi.
Türkiye’nin yükümlülükleri
İşte raporda yer alan F-16 konusu:
“ABD ilişkileri ve F-16’lar: Başkan Joe Biden yönetiminde, diğer dış politika konularındaki iş birliğinin yanı sıra mevcut ABD-Türkiye gerilimi de devam etti. Rusya ile derinleşen bağlar ABD’yi endişelendirmeye devam ederken, Rusya’nın 2022 işgalinin ardından Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasında arabulucu olarak ortaya çıkması, Türkiye’nin ABD politikası için önemini tartışmalı bir şekilde artırdı.
ABD-Türkiye ilişkileri, Türkiye’nin Ukrayna’nın savunmasına verdiği destek nedeniyle bir ölçüde düzeldi; Rusya’nın bölgesel gücüne karşı koymaya çalışan diğer ülkelerle artan ilişkiler (drone uçaklarının ihracatı dahil); ve İsrail, bazı Arap devletleri ve Ermenistan ile yakınlaşmaya açıklık.
Başkan Biden, Türkiye’nin yaşlanan F-16 filosunu iyileştirecek satışlara destek verdi, ancak bazı Kongre Üyeleri karşı çıktı.
Yönetimin, Ocak 2023’te Türkiye’ye olası bir F-16 satışı ile ilgili ekipman ve mühimmat hakkında Kongre’ye gayri resmi bildirimde bulunduğu bildirildi.
Kongre görüşmelerini potansiyel olarak etkileyen faktörler arasında, Türkiye’nin Finlandiya ile birlikte İsveç’in de NATO’ya katılımına yönelik potansiyel anlaşması ve Türkiye’nin Yunanistan ile gergin ilişkileri yer alıyor.
Türkiye ve komşu ülkelerle ilgili Kongre ve yürütme organı eyleminin, ikili ilişkiler ve ABD’nin bölgedeki siyasi-askeri seçenekleri ve Türkiye’nin stratejik yönelimi üzerinde etkileri olabilir. Aşağıdakiler, ABD-Türkiye ilişkisindeki kilit faktörlerdir”
Raporda Eurofighter detayı
Raporda ayrıca Türkiye’nin F-16 alamaması durumunda Eurofighter savaş uçağına yönlenebileceğine dikkat çekiliyor. Bu noktaya da Savunma Analisti Arda Mevlütoğlu dikkat çekti:
Alıntıladığım kısımda, F-16V satışı gerçekleşmezse Türkiye’nin Eurofighter Typhoon’a yönelebileceği, ancak konsorsiyum üyesi Almanya’nın tavrının belirleyici olacağı belirtilmiş.
Başka bir husus daha var, ve bu şimdiye kadar Türkiye’de çok az tartışıldı pic.twitter.com/tMt1B0DARH
— Arda Mevlutoglu (@orko_8) April 5, 2023
Ancak Mevlütoğlu, “Eurofighter Typhoon’un kullandığı silah ve sistemlerde kullanılan ABD ürünü bileşenlerden dolayı Kongre onayının gerektiği durumlar olabiliyor” diyerek Kongre’nin yaklaşımına dikkat çekti.
Mevlütoğlu, “Raporda, geçmişte Katar, Suudi Arabistan ve Kuveyt Typhoon’ları için bu şekilde Kongre bildirimi yapıldığı hatırlatılmış” olduğunu belirterek bu konuda yine Türkiye-ABD ilişkilerinin durumu belli edeceğini ifade ediyor. Detaylar, Arda Mevlütoğlu’nun paylaştığımız tweet dizisinin devamında yer alıyor.
Menendez faktörü
ABD’nin başkenti Washington’da Türkiye’ye karşı çıkışlarıyla tanınan ve özellikle F-16 satışı için direnç gösteren Senatör Bob Menendez Ocak ayında, NATO konusu ve Yunanistan ile ilişkiler normalleşmeden satışa onay vermeyeceğini belirtti.
Menendez geçtiğimiz hafta ise 2024 Mali Yılı Dışişleri Bakanlığı Bütçe Talebi oturumunda skandal açıklamalar yaptı. Bob Menendez, 90 saniyelik konuşmasında Türkiye’ye kin kustu ve F-16 satışına izin vermeyeceğini tekrarladı.
