Savunma konularından havacılığın benim için ayrı bir yeri var. Ama en merak ettiğim konulardan biri de denizaltı. Sessizce metrelerce derinlikte giden denizaltılar, her türlü savaşta ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Denizaltının metal yapısı içinde bazen yüzlerce personel görev yapıyor. Alanlar dar, görevler zorlu… Peki ya bu operasyon sırasında bir aksaklık meydana gelirse? Kaza yaşanırsa? Denizaltındaki personel nasıl kurtulacak?
Hemen benim aklıma 2000 yılında Rus Donanması’nın başına gelen Kursk olayı geliyor. Kursk, Norveç ile Rusya arasındaki Barents Denizi’nde iki patlamanın ardından batmıştı. Patlamaların torpido yakıtının sızması nedeniyle meydana geldiği açıklanmıştı.
Kazayla ilgili olarak Rusya günlerce suskun kalmıştı. Sonrasında bu konuda uzmanlığa sahip ülkelerden destek istenmişti. Ama iş işten geçmişti. Talihsiz kazada ne yazık ki kazada 141 mürettebat hayatını kaybetmişti…
Yakın dönemde ise Arjantin ve Endonezya’da denizaltı kazaları meydana gelmişti. Arjantin’de temas kesilen denizaltının enkazı aylar sonra yapılan araştırmalarla bulunabilmişti. Endonezya Donanmasına ait denizaltı kazasında da 53 asker hayatını kaybetmişti.
DENİZALTI KAZALARIMIZ
Denizcilik tarihinde iki önemli denizaltı kazamız var. 1942’de TCG Atılay, Çanakkale açıklarında Birinci Dünya Savaşı’ndan kalan mayına çarparak battı. 33 Denizcimiz şehit oldu.
Bir başka kaza ne yazık ki yine Çanakkale’de meydana geldi. Boğaz’da yük gemisi ile çarpışan TCG Dumlupınar 1953 yılında batmıştı. 88 denizcimiz şehit olmuştu.
Tabi ki kazalar hiç bir zaman yaşanmasın. Ama oluşabilecek acil durumlara karşılık her an hazır olunması gerekiyor. Türk Deniz Kuvvetleri’nin envanterinde de denizaltı kurtarma amaçlı üretilmiş özel gemiler var. TCG Alemdar bu gemilerden biri.
KURTARAN 2021 TATBİKATI
Farklı zamanlarda Türk Deniz Kuvvetleri’nin kendi içindeki tatbikatların yanı sıra NATO içinde de denizaltı kurtarma tatbikatları yapılıyor. Şimdi sizi Aksaz Deniz Üssü’ne götürüyoruz. Kurtaran 2021 Tatbikatı’nda çekilen özel görüntüleri paylaşıyoruz…
TCG Alemdar Gemisi, yerli teknoloji ile geliştirilmiş özel bir gemi, Deniz Kuvvetleri’nin envanterine 2017’de katıldı. 4 bin 500 tonluk gemi, 90 metre uzunluğunda. Taşıdığı özel ekipman sayesinde 100 metre derinliğe insanlı dalış yaptırılabiliyor. Özel İnsansız Deniz Araçları ile 3 bin metreye kadar inebilmek mümkün.
Tatbikat, C-130 askeri nakliye uçaklarından yapılan bölgeye hava indirmesi ile başlıyor. Havadan müdahale, zaman kazanmak için çok önemli.
Özel dalgıçlardan oluşan ekip, paraşütle suya iniyor ve botlarını şişiriyor. Sonrasında üç farklı bölgeden birinde karaya oturmuş denizaltıdan kurtarma operasyonu başlıyor.
Denizaltının tahliye kapağı açılıyor. Özel bir ekipman ile ilk kazazede çıkartılıyor. Suda önce bota alınıyor. Ardından TCG Alemdar gemisine götürülüyor. Burada ilk sağlık müdahalesi yapılıyor. Denizaltıdan çıkartılan personel için basınç farkı en büyük tehlikelerden biri. Kazazede basınç odasına alınıyor. Her tatbikat sırasında sağlık ekipleri de özel eğitimden geçiriliyor. Çünkü denizaltı kazazedelerine farklı bir ilk müdahale ve tedavi uygulanıyor.
Ardından da kazazede gemiye inen Türk Kara Kuvvetleri’ne ait AS532 Cougar helikopteri ile hastaneye aktarılıyor.
Kurtaran 2021 Tatbikatının bir diğer aşamasında bu sefer daha derindeki denizaltıdan kurtarma operasyonu gerçekleştiriliyor. Çan olarak adlandırılan sistem denizaltıya indiriliyor. Kurtarma gemisinden yönlendirilen çan, denizaltı ile buluşuyor. Personel, acil çıkış kapağını kullanarak çana geçiyor. Personel geminin çanı çekmesiyle yüzeye çıkartılıyor. Kurtarılan personel hemen basınç odasına alınıyor.
KD. BÇVŞ. BAYRAM KUZU OPERASYONU ANLATIYOR
Tatbikat görüntülerinde çalışmalar hakkında bilgi veren Kurtarma Çanı Operatörü, 1. Sınıf Dalgıç
Deniz Kıdemli Başçavuş Bayram Erkuzu, “Türk Deniz Kuvvetleri 1. Sınıf Dalgıçlar olarak ana hedefimiz denizaltıdan personel kurtarmak ve bu hedefleri başarıyla icra etmektir. Kurtarma Çanı, denizaltıya uzanan bir el gibidir. Bu el hayat kurtarır. Bir hayat kurtarmanın verdiği his ise paha biçilemez bir duygudur. Bu işi yaparken kendimizden çok arkadaşlarımızı düşünüyoruz. Işimizi profesyonel bir şekilde yapıyoruz. Bu durum 1. Sınıf Dalgıçlara yakışan bir özveridir”
Derinde batmış denizaltılar için farklı sistemler kullanılıyor. Özel görev amaçlı tasarlanan denizaltılar, enkaza ulaşıyor. Kurtarma operasyonunu gerçekleştiriyor. Bunun için farklı farklı tasarımlar bulunuyor.
Özel denizaltılar ve ekipmanları, askeri nakliye uçaklarının kabinlerine girecek şekilde tasarlanıyor. İhtiyaç duyulduğu an saatler içinde dünyanın dört bir tarafına götürülebiliyor. Yaşanan acil durumda ülkeler hemen birbirlerinden yardım isteyebiliyor.
Tüm bu kurtarma işlemleri yüksek uzmanlık gerektiriyor. Gemiden sağlık personeline, dalgıçlardan kurtarma ekiplerine kadar tüm personel sürekli eğitim ile bilgilerini ve becerilerini belirli bir seviyede tutmak üzere tatbikatlara katılıyor.
