Yıl 1974. Temmuz ayının 22’nci günü. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin başlattığı “Kıbrıs Barış Harekatı” olanca hızıyla sürüyor. Yunanlılar ise tedirgin. Yıllardır besledikleri terör örgütü EOKA ve Rum Kuvvetleri Türk askerinin operasyonu ile zor durumda. Rodos veya Girit’ten havalanacak, özel komandolar taşıyan bir grup uçak savaşın kaderini değiştirebilir mi? İşte Rumların uçaksavar ateşi ile düşürdükleri Yunan Hava Kuvvetleri’nin Nortatlas nakliye uçakları ve hayatını kaybeden Yunan komandoların yıllarca saklanan hikayesi…
Türk Silahlı Kuvvetleri, 20 Temmuz’da başlayan Barış Harekatı’nda çıkartma gemileri, uçar birlik harekatı ve paraşüt operasyonu ile adaya çıkmaktadır. Ama çetin bir savaş da adada garantör olarak bulunan Türk ve Yunan Alayları arasında yaşanmaktadır.
Türk Alayı uluslararası kurallara uygun hafif silahlara sahiptir. Yunan Alayı ise el altından temin edilen ağır silahlarla saldırmaktadır. Ancak Türk Alayı Yunanlıları sıkıştırmıştı. Yunan Alayı zor durumdadır. Yunan Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs’ta çok zor durumda kalan alaylarına yardım için bir plan yapar.
Plana göre Yunan Hava Kuvvetleri’ne ait 20 adet Nortatlas ile 10 adet C-47 nakliye uçağı hazırlanır. İçindeki 500 komando Kıbrıs’a gizlice götürülecektir. Bu askerler belki de savaşın kaderini değiştirecektir.
Ancak Yunanlıların bir çekincesi vardır. Uçaklar radardan görülürse Türk Hava Kuvvetleri Noratlas ve C-47’leri adeta kuş gibi avlayacaktır. Çünkü Yunanlılar, Girit-Kıbrıs arasındaki mesafede nakliye uçaklarına savaş jetleri ile hava koruması yapamayacak durumdadır.
Yunanistan’da Fransız Nord Aviation tarafından tasarlanan Noratlas’ların her biri 36 tam teçhizatlı asker taşıyacak şekilde kullanılmaktadır. Uçaklarda her biri 2 bin 89 beygir güç üreten Snecma imalatı motorlar bulunmaktadır. Maksimum kalkış ağırlığı 20 tonun biraz üzerindeki uçaklar, saatte en fazla 440 kilometre hıza çıkabilmektedir. 2 bin 500 kilometre menzillidir.
ANCAK 3 UÇAK HAVALANABİLDİ
Yunanlılar 500 komando ve 30 uçak planlar ancak sadece 3 uçak havalanabilir. Elefsis’ten kalkan 3 Noratlas tipi uçak, Yunan Alayı’na komando timini gönderecektir. Bölgede yoğun elektronik karıştırma nedeniyle uçaklar çok alçak uçacak ve adaya gece saatlerinde ulaşacaktır. Pist kısa süreliğini aydınlatılacak bu sırada Noratlas uçakları gizlice adaya inecektir.
21 Temmuz’da yani harekatın ikinci günü gecesi uçaklar Elefsis’den havalanır. Gizlice adaya yaklaşmaya başlarlar. Operasyona NIKI adı verilmiştir. Ancak küçük bir sorun vardır. Türk uçaklarına karşı koyan Lefkoşe Havalimanı’na konuşlu Rum uçaksavar birliğinin bu operasyondan haberi yoktur.
RUMLAR TÜRK UÇAĞI ZANNETTİ
Uçaklar yaklaşma sırasındayken yoğun bir uçak savar ateşi başlar. 52-133 kuyruk numaralı Noratlas vurulur. Alevler içinde kalan uçak, havalimanına çok yakın noktada düşer. Uçakta bulunan 4’ü mürettebat ve 16 komando hayatını kaybeder. Bir komando ise kurtulmayı başarır.
Havadaki diğer uçaklar 52-139, 52-151, 53-207 da ağır hasar alır. Ancak inmeyi başarırlar. Uçaklar havalimanında daha sonra kaderlerine terk edilir. Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra bölgedeki Rumlar uçakları parçalar ve toprağa gömer.
ANI UÇAĞI YOLLANDI
Yıllar sonra bu operasyon tekrar gündeme geldi. Uzun yıllar unutulan komandolar için bir anıt hazırlandı. Yunanlılar 2017’de anıt yapılması için Kıbrıs Rum Kesimi’ne hizmetten uzun yıllar önce çıkmış bir Noratlas tipi uçak gönderdi. Demonte olarak gelen uçak burada birleştirildi. Uçak, aslında 52-128 kuyruk numaları, bu operasyona katılmamış bir uçaktı.
Uzun yıllar Batı Alman Hava Kuvvetleri’nde 52+28 gövde numarası ile kullanılan uçak, Yunanistan’a 27 Ocak 1970 tarihinde hibe edildi. Uçak, 19 Mart 1986’ya kadar aktif olarak kullanıldı. Noratlas, Elefsis Hava Üssü’nde anı uçağı olarak sergileniyordu.
