Önceki gün, Londra’dan kalkan ve Mumbai’ye uçan İngiliz Virgin Atlantic Havayolları’na ait Airbus A350-1000 tipi yolcu uçağı, bir yolcunun rahatsızlanması üzerine Diyarbakır Havalimanı’na acil iniş yapmıştı. ‘Sert iniş’ yapan A350, bakıma alındı. Uçaklar neden sert iniş yapar? Ne tür hasarlar meydana gelir?
İki gün önce akşam saatlerinde Diyarbakır Havalimanı’na teker koyan VIR358 sefer numaralı Virgin Atlantic uçağının sert iniş yaptığı ortaya çıktı. Rahatsızlanan hasta, ambulans ile hastaneye kaldırılırken uçak bakıma alındı.
Muhtemel Diyarbakır’ın 34R pist başının eğimli olması nedeniyle pilotar uçağın son toplamasında yüksek kalarak sert inişin meydana geldiği tahmin ediliyor. Sert inişle ilgili olarak kaza kırım ekipleri de olayı incelerken gerek nedenin bu araştırma sonrasında çıkması bekleniyor.
Sert inişin nedenleri
Hem sivil hem de askeri havacılıkta uçak veya helikopterlerin sert inişleri sonrasında bakımdan geçiriliyor. Başta iniş takımları olmak üzere kontrol ediliyor. Peki neden sert iniş meydana geliyor?
Kötü hava koşulları: Şiddetli rüzgar, türbülans veya düşük görüş mesafesi pilotun iniş açısını ve hızını zorlaştırabilir.
Pilotaj hatası: Yanlış alçalma açısı veya hız kontrolü, uçağın pistle daha sert temas etmesine yol açabilir.
Ağırlık ve yükleme durumu: Uçak tam yükteyken daha fazla enerjiye sahiptir, bu da iniş sırasında ekstra dikkat gerektirir.
Teknik sorunlar: İniş takımlarında veya uçuş kontrol sistemlerinde yaşanan bir arıza inişi zorlaştırabilir.
Pist ve havalimanı koşulları: Kısa pistler veya engebeli yüzeyler uçağın daha hızlı ve sert temas etmesine neden olabilir.
Hangi hasarlar oluyor
İniş takımları: Şok emici sistemler, hidrolik kollara aşırı yüklenme meydana gelebilir. Çok sert inişlerde iniş takımı parçalarında çatlaklar oluşabilir.
Gövdede yapısal hasar: Kanat-gövde birleşim noktalarında ve kabin basınç sisteminde stres çatlakları olabilir.
Motor bağlantıları: Motora ve bağlantı noktalarına ekstra yük binebilir.
Hidrolik ve aviyonik sistemler: İniş sırasında yaşanan yüksek darbe, bazı sensörlerin, hidrolik hatların veya uçuş sistemlerinin zarar görmesine neden olabilir.
Sert inişten sonra bakım süreci
İlk kontroller teknik ekip tarafından gözle yapılıyor. İniş takımları, motor bağlantıları ve gövde detaylı şekilde gözden geçiriliyor. Kokpit kayıtları ve uçuş verileri analiz ediliyor.
Bunu “Detaylı Teknik Kontroller” izliyor. İniş takımı ve şok emici sistemler test edilir. Yapısal bütünlük için röntgen veya ultrason muayeneleri yapılabilir. Motor ve aviyonik sistem kontrolleri gerçekleştirilir.
Uçak tekrar uçabilir durumda ise belirli limitlerle ana üsse çekilir. Büyük bakım orada yapılır. Bazen küçük hasarlar inilen yerde giderilir ve uçak yeniden sefere verilir. Bu durumda test uçuşları da gerekirse yapılabilmekte.
Bu tür durumların önüne geçmek için pilotlar sert iniş senaryolarına karşı simülasyon eğitimi alır ve bakım ekipleri uçakları düzenli olarak kontrol eder.
