İstanbul-Prag seferini gerçekleştiren Türk Hava Yolları’na ait TC-LSL tescilli yolcu uçağı, Prag-Vaclav Havel Havalimanı’ndan pas geçiş sırasında kuyruk sürttü. 11 Mayıs’ta meydana gelen olayda, uçak tekrar inişe geldi. Airbus A321neo tipi uçağın kuyruk bölümünde hasar oluştu.
aviationsourcenews.com sitesinin haberine göre TK1771 sefer sayılı uçuşta pilotlar inişten vaz geçti. Pas geçiş sırasında uçak kuyruğunu sürttü. O anlar bir havacılık fotoğrafçısı tarafından görüntülendi.
Kuyruk sürtme ikazı üzerine pilotlar pas geçme kararı aldı. Tekrar yükselen uçak, AirNav Radar verilerine göre 4 bin feet irtifaya çıktı.
Burada yaklaşık 15 dakika bekleme yapan uçak ardından yerde gerekli önlemlerin alınmasının ardından Prag-Vaclav Havel Havalimanı 12 pistine iniş gerçekleştirdi. Uçağın inişi sırasında oluşabilecek acil bir durum karşısında itfaiye ve kurtarma ekipleri hazır bekledi.
AVHerald sitesinde ise iniş sırasındaki hava durumu şöyle verildi:
LKPR 111400Z VRB03KT CAVOK 17/02 Q1016 NOSIG=
LKPR 111330Z 05007KT CAVOK 17/02 Q1016 NOSIG=
LKPR 111300Z VRB03KT CAVOK 16/02 Q1017 NOSIG=
LKPR 111230Z VRB06KT CAVOK 16/01 Q1017 NOSIG=
LKPR 111200Z 06008KT 020V080 CAVOK 16/01 Q1017 NOSIG=
LKPR 111130Z VRB06KT CAVOK 15/01 Q1017 NOSIG=
LKPR 111100Z 07007KT 360V140 9999 SCT049 15/02 Q1018 NOSIG=
LKPR 111030Z VRB08KT 9999 SCT047 15/03 Q1018 NOSIG=
LKPR 111000Z 09010KT 9999 SCT044 14/03 Q1018 NOSIG=
LKPR 110930Z 07007KT 030V140 9999 SCT037 14/05 Q1018 NOSIG=
LKPR 110900Z 07007KT 030V130 9999 SCT032 14/04 Q1018 NOSIG=
Dönüş seferi iptal edildi
İnişin ardından uçak teknik kontrole alındı. Dönüş seferi ise iptal edildi.
İstanbul’dan yeni bir uçak yönlendirilerek dönüş seferi gecikmeli olarak yapıldı. Uçak halen Prag-Vaclav Havel Havalimanı’nda bekliyor.
Uçaklar neden kuyruk vuruyor
Uçaklarda kalkış ve iniş sırasında meydana gelen kuyruk çarpması olayları, uçuş emniyeti açısından ciddi bir risk oluşturuyor. Özellikle iniş sırasında kuyruk çarpması vakalarının, kalkışa oranla daha fazla yaşanabiliyor.
Pilotlar, kuyruk çarpması yaşadıklarını fark ettiklerinde veya ikaz aldıklarında genellikle kalkış yaptıkları meydana geri dönerek acil iniş yapıyor. Bu durum hem uçuşta gecikmelere hem de maddi kayıplara neden oluyor. Uçağın yapısal olarak hasar görmesi ise daha büyük riskler barındırıyor. Ancak uçuş emniyeti bu tür maddi kayıp veya artan masrafların her zaman önündü.
Yaşanan önemli kaza
Geçmişte yaşanan ciddi kazalar bu konunun önemini ortaya koyuyor. 2002 yılında China Airlines’a ait bir Boeing 747 uçağının düşmesiyle 225 kişinin hayatını kaybettiği kazanın ardından yapılan araştırmada, uçağın daha önce kuyruk çarpması yaşadığı, yeterince detaylı kontrol yapılmadan geçici onarım ile tekrar sefere verildiği ortaya çıkmıştı.
Bu ihmalkârlık, kuyrukta oluşan çatlakların zamanla büyüyerek yapısal çöküşe neden olmasına yol açmıştı.
Yapısal hasar
Kuyruk çarpması, az ya da çok mutlaka yapısal hasara yol açıyor. Boeing uçaklarında bu hasarı azaltmak için kuyruk altında “tail bumper” adı verilen özel tamponlar bulunuyor. Bu tamponlar, darbeyi emerek kuyruk yapısına gelen zararı minimize etmeye çalışıyor.
Ancak darbenin şiddetli olması durumunda gövde kaplaması ve iç yapısal elemanlar da zarar görebiliyor. Tamponun aşınarak tamamen işlevsiz hale gelmesi durumunda onarım süreci oldukça pahalı ve zaman alıcı hale geliyor.
Airbus uçaklarında ise kuyruk tamponu bulunmuyor. Genelikle fazla kumanda verilmesi durumunda sistem pilotun bu hareketini limitliyor.
Bu da her kuyruk çarpmasının doğrudan gövdeye ve yapısal elemanlara zarar vermesine yol açıyor. Bu tür bir hasarın onarımı, uçağın bir aya kadar hangarda kalmasına ve birçok mühendislik, lojistik ve teknisyenlik hizmetinin devreye girmesine neden olabiliyor.
Kuyruk sürtme neden yaşanıyor
Kuyruk çarpmalarının büyük kısmı pilot hatalarından kaynaklanıyor. Uçağın yerden kesilme açısının doğru ayarlanmaması, aşırı rüzgâr, hatalı flap seçimi, yanlış ağırlık hesaplamaları ve düşük iniş süratleri bu tür kazalara davetiye çıkarıyor.
Özellikle Boeing 737-900 gibi uzun gövdeli uçaklarda, 737-800 gibi daha kısa modellerle aynı kalkış tekniğinin kullanılması kuyruk çarpmasına neden olabiliyor.
Benzer şekilde Airbus A321 gibi uzun gövdeli uçaklarda kuyruk vurma açısının daha düşük olması nedeniyle pilotların ekstra dikkatli olması gerekiyor. Airbus uçaklarının yüksek iniş takımları kalkışta yere vurma riskini azaltsa da, taksi sırasında dönüşlerde pist dışına çıkma riskini artırıyor. Bu da Airbus ve Boeing uçakları arasında dikkat edilmesi gereken bir diğer fark olarak öne çıkıyor.
Çözüm: Eğitim ve Dikkat
Uzmanlara göre, kuyruk çarpması gibi kazaların önüne geçmenin en etkili yolu eğitim ve farkındalık. Pilotların uçak tipine özgü kalkış-iniş tekniklerini iyi öğrenmesi ve dikkatli uçuş planlaması bu riski minimize edebilir. Ayrıca, bakım ekiplerinin özellikle transit kontrollerde kuyruk bölgesini titizlikle incelemesi hayati önem taşıyor.
Sonuç olarak, ister Airbus ister Boeing olsun, her uçağın kendine has özellikleri bulunuyor. Ancak bu farklılıkların tümü, kaliteli bir eğitim ve disiplinli operasyonlarla güvenli bir uçuşa dönüştürülebilir.
