Azerbaycan uçağının ön raporu açıklandı, patlamadan sonra uçak tüm hidrolik sistemlerini kaybetti

Azerbaycan Havayolları’nın 25 Aralık 2024’te Aktau’ya iniş sırasında düşen ve 35 kişinin hayatını kaybettiği Embraer 190 tipi uçağın ön raporu hazırlanarak yayınlandı. Olayla ilgili olarak Grozni üzerinde uçarken 24 saniye aralıkla iki büyük patlamanın meydana geldiği, üç hidrolik sisteminin de devreden çıktığı ortaya çıktı.

Gerekli araştırmaların yapılıp tamamlanmasına kadar Rus hava savunma sistemi tarafından uçağın vurulması yerine ‘patlama sesleri’, gövdede meydana gelen hasarlar içinde ‘delici ve kör hasar’ tabirlerinin kullanılması dikkat çekti.

Olayın ardından Rusya ve Azerbaycan arasında yapılan görüşmelerde hava savunma sisteminden uçağın doğru algılanmadığı ve o sırada Ukrayna drone saldırısı nedeniyle ateş açıldığı ortaya çıkmıştı.

Kazada 35 kişi hayatını kaybederken kabinde orta ve kuyruk bölümünde oturan 29 kişi de kurtulmuştu.

İşte ön rapor

1. 25 Aralık 2024 tarihinde, Azerbaycan Hava Yolları CJSC’ye ait ve devlet siciline 4K-AZ65 numarasıyla kayıtlı bir Embraer 190-, Azerbaycan, Bakü’den Rusya Federasyonu, Grozni’ye J2-8243 sefer sayılı seferle düzenli bir uçuş gerçekleştirdi. Tip 100 IGW tipi yolcu uçağı, kalkışta ve Grozni’ye uçuş sırasında tam uçuşa elverişli durumdaydı. Uçağın uçuşa elverişliliği ve kontrol sistemi hakkındaki bu bilgiler FDR tarafından doğrulandı.

2. Uçağın her iki motoru da kaza anına kadar herhangi bir teknik sorun olmadan çalışıyordu. Bu bilgi FDR aracılığıyla doğrulandı.

3. Uçak, Rusya Federasyonu hava sahasında ve Grozni Havaalanı üzerinde uçuş operasyonları gerçekleştirirken GPS sinyallerinde kayıp yaşadı.

İki defa iniş denemesi

4. Uçak, olumsuz hava koşulları nedeniyle Grozni üzerinde ikinci bir iniş yapamayınca kaptan Bakü’ye dönmeye karar verdi. Bu kararın alınmasının ardından Grozni üzerindeki CVR, 24 saniyelik aralıklarla iki yabancı gürültü kaydetti.

5. CVR ve FDR verilerinin karşılaştırılması sonucunda, ilk yabancı ses duyulduktan 4 saniye sonra 3. hidrolik sistemin, 1. hidrolik sistemin 6 saniye sonra ise 2. hidrolik sistemin işlevini kaybettiği tespit edilmiştir. .

6. Uçağın gövdesinde çok sayıda delici ve kör hasar olduğu tespit edilmiş olup, fotoğraf ve görüntüler çekilmiştir. Bu hasarlar uçağın gövdesinin arka kısmında, özellikle dikey ve yatay dengeleyicilerde, ayrıca sol kanatta ve sol motorda çok sayıda bulundu.

Kuş çarpmasına dair bir bilgi yok

7. Uçağın gövdesinde yabancı cisimlerin çarpması sonucu oluşan hasarlara ilişkin bilgi verildi. İlk raporda kuş çarpmasına dair herhangi bir bilgiye yer verilmedi.

8. Uçağın enkazında kör hasar tespit edilerek uçağa ait olmayan yabancı cisimler tespit edilmiş ve bu yabancı cisimlerin fotoğrafları ilk rapor metninde kamuoyuna sunulmuştur. Keşfedilennesnelerin kesin kimliğinin belirlenmesi için gelecekte ek incelemelerin yapılması planlanıyor.

9. Saat 05:13:32’de uçağın ana kontrol sistemleri kaybedilir ve saat 05:21:42’de koordinatör sevk memuru Grozni’ye “Halı” Harekatı hakkında rapor verir.

10. Oksijen tüpünün patlamasına ilişkin herhangi bir bilgi kaydedilmemiştir.

Burada sıralanan olguları doğrulayan fotoğraf, ses ve dijital kayıt cihazlarından alınan alıntılar ilk raporun metninde yer almaktadır.

Rapor bir yılda tamamlanacak

ICAO’nun kurallarına göre, kaza kırım raporlarının bir yıl içinde tamamlanması gerekmekte.