Bugün önemli bir tartışmayı BBC Türkçe gündeme getirdi. Haberde “Türkiye, Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemini Ukrayna’ya verirse, F-35 programına geri dönebilir” sözleri, ABD’nin Avrupa Kuvvetleri’ne komutanlık yapmış Emekli General Ben Hodges tarafından söylendi. Türkiye bu adımı atabilir mi? S-400’leri Ukrayna’ya verip F-35 programına geri dönebilir mi?
BBC Türkçe’den Ece Göksedef’in sorularını yanıtlayan Emekli General Ben Hodges, şunları söyledi:
“Bildiğimiz kadarıyla S-400’ler kutularında bekliyor. Türkiye attığı bu adımdan geri dönebilir, o sistemleri Ukrayna’ya verebilir örneğin ve F-35 programına geri dönebilir. O zaman bugünkünden çok farklı bir konumda olur. Naif değilim, Erdoğan’ın seçim döneminde bu kararı vermesinin zor olacağını biliyorum. Ama Rusya’yla bu anlaşmayı yaparken bunun olacağını biliyorlardı.”
Benzer teklif daha önceden gelmişti
Geçtiğimiz şubat ayında Reuters, yeni başlayan Ukrayna Savaşı’nın ardından bir iddiayı haberleştirmişti. Buna göre ABD yönetiminin Ankara’dan yetkililerle görüşmede, S-400 hava savunma sisteminin Ukrayna’ya gönderilmesinin mümkün olup olmayacağını gayri resmi şekilde gündeme getirmişti.
Teklif hakkında ABD yetkilileri daha sonradan bir yorum yapmamıştı. Konu bir kez daha ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Wendy Sherman’ın Türkiye ziyaretinde de gündeme gelmişti.
Türkiye doğrulamadı
Bu konu hakkında Türkiye’ye yönlendirilen iddialar ise Ankara tarafından doğrulanmadı. Peki böyle bir adım atılabilir mi?
Öncelikli olarak Türkiye S-400 hava savunma sistemini Rusya’dan alırken başka ülkelere devir konusunda seçenekleri kapalı olarak satın aldı. Geçmişte sistemin Azerbaycan’a verileceği veya Katar’a satılabileceği konusunda iddialar ortaya atılmıştı. Bunların hiç biri gerçekçi olmadı.
İkinci cevap ise Türkiye’nin Ukrayna Savaşı’ndaki durumu. Halen Türkiye, Ukrayna’ya silah ihracatı gerçekleştiriyor. Karşılığında da başta motor olmak üzere çeşitli alımlar yapıyor. Yani ilişkiler Ukrayna ile yüksek seviyede devam ediyor.
Türkiye Rusya ilişkileri
Bir de olayın Rusya tarafı var. Türkiye bir taraftan da Rusya olan ilişkilerini normal seviyede devam ettiriyor. Batı ağır bir ambargo uygularken Rus havayolları Türkiye’ye rahat bir şekilde uçabiliyor. Türkiye Rusya’nın önemli ekonomik ortaklarından biri olmaya devam ediyor.
Böyle bir durumda Türkiye Rusya’yı karşısına alabilir mi sorusunun cevabının verilmesi gerekiyor. Şu an Türkiye, Rusya için dünyaya açılan kapı görevinde.
Yeniden F-35 kartı
Türkiye’nin ABD tarafından F-35 programından çıkartılmasının ardından ödediği yaklaşık 1,2 milyar dolar karşılığında mevcut F-16’ların modernizasyonu ile 40 adet F-16 Block 70 alımı talep etti. Üzerinden bir yılı aşkın süre geçmesine rağmen konu ABD Kongresi’nden onaylanmamış durumda.
Gelişmenin olmadığı F-16 konusuyla birlikte bir taraftan da Türkiye Milli Muharip Uçak (MMU) ile F-35’e alternatif oluşturmak üzere çalışmalarını yoğunlaştırmış durumda. Bu adımda MMU’ya aktarılacak bir bütçenin F-35’e gidip gitmeyeceği ise soru işareti.
Ancak bölgede artan tehdit ile birlikte bir taraftan da Türk Hava Kuvvetleri’nin yeni nesil uçak ihtiyacı da bu soruların cevaplarını farklı alana çekmekte.
