Hindustan Aeronautics Limited (HAL) tarafından tasarlanıp geliştirilen Hafif Taaruz Helikopteri (LCH-Light Combat Helicopter) geçtiğimiz günlerde yapılan törenle envantere alındı. Helikopterler bu ay itibari ile harbe hazır hale geldi. 2006’da tasarımı başlayan projede geliştirilen ilk helikopter 2010’da uçmuştu. Hindistan ağır taarruz helikopteri ihtiyacını ise ABD’den Boeing AH-64’lerle karşılıyor.
Teslimatta 4 adet helikopter Hindistan Hava Kuvvetleri’nin envanterine girdi. Bu helikopterlere Hintçe’de gevşek bir şekilde şiddetli anlamına gelen ‘Prachanda’ adı verildi. Teslim edilen helikopterlerin kuyruk numaları ZF4831, ZF4832, ZF4833 ve ZF4834.
Pakistan sınırındaki üste
Dört adet helikopter, Hindistan’ın Pakistan ile aralarındaki sınır bölgesine çok yakın olan Jodhpur Hava Üssü’ne konuşlandırıldı. İlk dört adetten sonra HAL 2023’de 4, 2024’te de 2 adet LCH teslimatı gerçekleştirilecek. Hedef topmam 120 adet helikopterin üretimi ve teslimatı. İlk 15 adetlik üretim, LCH Prachanda’ların ilk modelini oluşturacak.
Yüksek irtifa ihtiyacı
Pakistan ve Hindistan arasında 1999’da yaşanan sorunların ardından Hint Ordusu yüksek irtifada görev yapabilecek bir taaruz helikopteri talebinde bulunmuştu. Helikopter konusunda lisans altı üretim ve geliştirme çalışmaları yapan HAL şirketi, çift motorlu, istenilen silah yükünü taşıyabilecek bir helikopter için çalışmalara başlamıştı.
Motor konusunda Fransız imalatçı Turbomeca ile işbirliği yapan HAL, Hindistan’da motoru lisans altında üretebilmek için anlaşma imzaladı. HAL/Turbomeca Shakti-1H1 tipi turboşaft motor LCH için seçildi. Bu motorların her gibi ortalama 1,000–1,500 kW (1,400–2,000 shp) güç üretebiliyor.
Teknoloji Dhruv’dan geliyor
HAL, helikopterin transmisyon ve diğer sistemlerini sivil ve askeri amaçlı geliştirilen Dhruv helikopterinden aldı. LCH ilk uçuşunu 19 Mart 2010 tarihinde yaptı. Toplam 4 adet prototip imal edildi.
Ancak test programında bir çok zorlukla karşılaşıldı. Hintli mühendisler yaptıkları modifikasyon ile helikopterin testlerde 13 bin 600 feet irtifa (yaklaşık 4145 metre) yükseklikte uçup, silah yükü ile operasyona gitmelerini sağladı.
Helikopter iki kişilik. Kokpit tasarımında pilotlar verileri ekranlardan takip edebiliyor. Kaska monte nişan sistemi helikopterde yer alıyor. LCH’de elektronik suit de yer alıyor. Bu konuda Hindistan Saab Group’un Güney Afrika merkezli şirketi ile iş birliği yaptı. Saab’tan radar, lazer ve füze uyarı sistemleri RWR, LWR ve MAW alındı. LCH’de ayrıca data link ve kamera gibi sistemler konusunda İsrail merkezli Elbit ile iş birliği gerçekleştirildi.
Silah yükü
Helikopterde 20 mm’lik M621 makineli top ana silahı oluşturuyor. Fransız imalatı silah dakikada 800 mermi atabiliyor. Helikopterin iki yanındaki istasyonda hem yabancı hem de Hint malı mühimmatlar kullanılabiliyor. Bunlar arasında Helina anti-tank füzeleri, çeşitli hava-hava füzeleri yer alıyor. Güdümsüz 70 mm’lik FZ275 LGR roketleri de diğer ana silah yükü arasında bulunuyor.
ABD Türkiye’nin T129 satışına motor engeli koymuştu
Dağlık alanda operasyon yapabilmek için helikopterin hem çok güçlü motorlara sahip, hem de küçük yapıları ile çevik olmaları gerekiyor. Türkiye bu konuda 1990’larda yaşadığı terör operasyonları sonrasında ihaleye çıkmış ve İtalyan Leonardo ile birlikte T129 ATAK konseptini geliştirmişti.
Helikopterin Güneydoğu’nun yüksek irtifa ve sıcak/soğuk hava şartlarında başarıyla uçması, yerli görev bilgisayarı ve yazılımı ile Türkiye’nin ihtiyacı olan yerli mühimmat kullanması, T129 için yeni bir pazar imkanı sağladı.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) ilk ihracat anlaşmasını Pakistan ile imzalamıştı. Ancak ABD, T129’da kullanılan Honeywell imalatı motorların aradan 4 yılı aşkın süre geçmesine rağmen satış anlaşmasını onaylamamıştı. Pakistan bu nedenle Çin ile Z-10 helikopteri için sipariş anlaşması yaptı.
TUSAŞ halen T129’u Filipinler ve Nijerya’ya ihraç etti. Filipinler için teslimat başlarken Nijerya’ya ise T129’ların önümüzdeki aylarda teslim edilmesi hedefleniyor.
