Mescid-i Aksa’ya yapılan saldırıların ardından İsrail semalarında füzelerin savaşı yaşanıyor. Şu ana kadar 40’ın üzerinde Filistinli hayatını kaybetti. Bir tarafta Hamas’ın ve İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın attığı roketler, havan atışları, diğer tarafta bu roketleri vurmaya çalışan Demir Kubbe-Iron Dome sistemi. Sistem ne kadar başarılı? Böylesine çok sayıda atışa karşı durulması mümkün mü?
Geçmişin top atışlarının günümüz uygulaması belki de basit düzenekle hazırlanan roket sistemleri. Buna havan atışlarını da eklemek gerekiyor. Maliyetinin düşük olması, çok sayıda üretilebilmeleri, atış sistemlerinin basitliği ve hızlı yer değiştirmesi sayesinde günümüzde yoğun olarak kullanılıyor.
ROKET VE SİSTEMLERE YÖNELİŞ
İsrail-Suriye arasında yaşanan 1982’deki savaş, İsrail’in ciddi bir hava üstünlüğü ile sonuçlanmıştı. Suriye 82 uçak-helikopter kaybetmişti. Bu savaş sonrasında stratejik açıdan önemli değişiklikler oldu. Bölgedeki ülkeler veya örgütler bu tür roket sistemlerine ağırlık verdi. İsrail en son 2006’da Lübnan tarafından gelen roketler-havan atışları nedeniyle ciddi sorun yaşadı.
Bu tür roket veya havan atışları, kısa menzilden gerçekleştirildiği için çok hızlı hedefine gidiyor. Bu nedenle de karşı hareket için çok az zaman kalıyor. Tespiti hızlı yer değiştirme nedeniyle zorlaşabiliyor.
Bir anda başlayan seri atış, halk üzerinde de etkili. Roketin nereye düşeceğinin belli olmaması, sıkışık coğrafyada çok sayıda hedef halkta ciddi paniğe neden oluyor. İsrail Ordusu 2006’daki Lübnan operasyonunda bu füzeler ve yaşadığı kayıplar nedeniyle halkın tepkisi ile karşılaşmıştı.
Hizbullah’ın sınırda devriye atan aracı vurması ve 3 İsrail askerini öldürmesiyle başlayan çatışmalar yaklaşık 1 ay sürmüştü. Lübnan’a giren İsrail ordusu, ağır kayıp vermiş, 165 asker ölmüştü. Meydanlarda toplanan binlerce İsrailli, yönetimi ve orduyu protesto etmişti.
MENZİLİ 70 KİLOMETRE
Roket, havan veya top atışlarını engelleyecek sistem ‘C-RAM’ olarak adlandırılıyor. Farklı tekniklerin geliştirildiği atışlarda son yıllarda en çok öne çıkan sistem İsrail’in Demir Kubbe olarak adlandırılan Iron Dome’u.
Sistemin tasarımcısı İsrailli savunma şirketi Rafael ile Israel Aerospace Industries (IAI). Her türlü hava şartında çalışabilen sistem, prensip olarak 4 kilometre ile 70 kilometre aralığında ateşlenen roket veya havan mermilerini vuracak şekilde tasarlanmış. Halen menzilin 70 kilometreden 250 kilometreye çıkartılması için çalışmalar sürmekte. 
Sistemin ana yapısı EL/M-2084 tipi AESA (Active Electronically Scanned Array-Aktif Elektronik Taramalı Dizi) Radarı oluşturuyor. Radar IAI ve Elta tarafından geliştirildi.
Çok güçlü bu radar sistemi ile bölge sürekli taranarak atışların takip edilmesi hedefleniyor. Bu radar sistemi, geçtiğimiz günlerde İsrail askerlerinde kanser oranının artması ile gündeme gelmişti.
2011’DE OPERASYONEL OLDU
Tasarımı 2005’te başlayan sistem, ilk olarak 2011’de kullanıldı. 7 Nisan 2011 tarihinde Gazze’den atılan BM-21 Grad tipi roketi havada vurdu ve operasyonel oldu. Sistem hedefi bulduktan sonra yaklaşık 90 kilogram ağırlığında, 3 metre uzunluğunda füzeyi ateşliyor. Füzenin çapı ise 160 mm.
Tek bir fırlatıcıda 20 adet füze bulunuyor. Açık kaynaklara göre atılan bir füzenin maliyeti 40-50 bin dolar arasında değişiyor. Tek bir bataryanın radar ve füze sistemi ile maliyeti yaklaşık 50 milyon dolardan başlıyor. İsrail’de bu güne kadar 10 batarya kuruldu. Sayının 15’e çıkartılması hedefleniyor. Bir batarya yaklaşık 150 kilometre kare alanı kapsayabiliyor.
BAŞARI ORANI RESMİ RAKAMLARA GÖRE YÜZDE 85-90 ARASINDA
Sonuçta Hamas ve İsrail arasında taktik bir savaş da yaşanıyor. Sistemin hizmette olduğu 10 yıllık dönemde Hamas farklı taktikler ile roketleri ateşliyor. İsrail’in paylaştığı resmi bilgilere göre sistemin başarısı yüzde 85 ila 90 arasında değişiyor. Ancak bu konuda İsrail kamuoyundada ciddi bir tartışma var. Oranın çok daha düşük olduğu, yüksek maliyeti nedeniyle sistem eleştirilebiliyor.
Resmi rakamlara göre yüzde 10-15’lik başarısızlık oranı, füzenin yerleşim yerine veya stratejik bir hedefe düşmesi, İsrail açısından yönetilmesi zor bir krizi de yanında getirebiliyor. Bu nedenle roket atışları başladığında alarm çalıyor ve halkın sığınaklara gitmesi isteniyor. İsrail devleti sistemi biraz da psikolojik savaş unsuru olarak da kullanıyor.
KATMANLI HAVA SAVUNMA SİSTEMİ
İsrail’in hava savunma sisteminin temelini Demir Kubbe oluşturuyor. Bunun üzerinde orta-uzun menzilde Davud Sapanı (menzil 70-300 km arasında), 300 km menzil üzerinde Arrow-2 ve en üst katmanda da Arrow 3 bulunuyor. İsrail özellikle balistik füze tehditi nedeniyle Arrow-2 ve Arrow-3 sistemlerini karşı tedbir olarak kullanılıyor.
AZERBAYCAN SON SAVAŞTA KULLANDI
Azerbaycan, 2016’da İsrail’den Demir Kubbe alımı için anlaşma imzalamıştı. İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan Azerbaycan sivil yerleşim bölgelerine İskender balistik füzelerinden fırlatmıştı. bu füzelere karşılık Azerbaycan Demir Kubbe sistemi kullanmış ve füzelerin bir kısmını engellemişti.
