Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca açıklanan ocak- mart dönemi bütçe verilerine göre; Türkiye’nin 11 ilini vuran Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem felaketinin yaşandığı şubat ayında uçak ve helikopter kiralanmadığı, mart ayında ise 267 milyon 160 bin TL’lik uçak ve helikopter kiralandığı belirtildi. Kiralanan uçak ve helikopterlerin nerede ve ne için kullanıldığına dair ise bir bilgi verilmedi.
Sözcü Gazetesi’nden Erdoğan Süzer’in haberine göre; hükümetin, deprem felaketinin yaşandığı şubat ayında uçak ve helikopter kiralamadığı, buna karşılık acil müdahaleye ihtiyacın kalmadığı mart ayında ise kiralık uçak ve helikopterlere 267 milyon 160 bin TL’lik harcama yapıldığı resmi verilere yansıdı. Deprem bölgesine karadan ulaşımın zorlaştığı, yardımların yollarda kaldığı şubat ayında kiralanması gereken uçakların niçin mart ayında kiralandığı ve bu uçakların nerelere uçtuğu konusunda açıklama yapılmadı.
Şubat ayında 1000, mart ayında 267 milyon 160 bin TL
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan ocak- mart dönemi bütçe performans verilerine göre, devletin uçak ve helikopter gibi hava taşıtı kiralama gideri şubat ayında 1000 lirada kalırken mart ayında 267 milyon 160 bin lirayla olağanüstü seviyelere yükseldi. Bu tutar, geçmiş yılların mart aylarıyla karşılaştırıldığında rekor seviyeyi işaret ediyor. Son 5 yıllık dönemde mart ayları içerisinde en yüksek uçak ve helikopter kiralama 18.8 milyon lirayla geçen yıl yapılmıştı. Son 5 yılın şubat aylarında en yüksek uçak ve helikopter kiralama da depremin yaşandığı 2023’te değil, 44.8 milyon lirayla yine geçen yıl yapıldı.
Uçaklar nereye uçtu?
Yüklü miktarlarda para ödenerek depremden 1 ay sonra kiralanan uçak ve helikopterlerle nerelere uçulduğuna ilişkin bilgilerin yer almadığı resmi veriler, on binlerce insanın kurtarılmayı beklediği ilk günlerde deprem bölgesine ulaşmak için acele edilmemiş olabileceği yorumlarına neden oldu.
Seçim uçuşları iddiası
Mart ayında kiralık uçaklarla deprem bölgesine seçim amaçlı uçuş yapılmış olabileceği iddia edilirken, şubat ayındaki uçuş ödemelerinin bir kısmının marta kaymış olabileceği de ifade ediliyor.
Devlet, özel sektöre ait uçak ve helikopterleri ağırlıklı olarak orman yangınlarına müdahale amacıyla kiralıyor. Bunun dışında devlet üst yönetiminin yurt içi veya yurt dışı seyahatleri için de kiralamalar yapılıyor. Veriler, kiralık uçak ve helikopterlere en yüksek ödemelerin temmuz, ağustos ve eylül aylarında yangın söndürme amaçlı yapıldığını gösteriyor. 2021 yılında ülkeyi adeta kasıp kavuran orman yangınlarında da hava taşıtı kiralamalarının zamanında yapılmadığı, bu nedenle yangınlara erken müdahale edilemediği yönünde eleştiriler yapılmıştı.
