Dr. Abdullah NERGİZ / Havayolu 101
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği – IATA, slot kullanımlarına ilişkin önemli bir çağrıda bulundu. IATA, sivil havacılık sektörünü adeta kasıp kavuran Coronavirus sebebiyle çok sayıda seferin iptal edildiğine dikkat çekerek, havayollarının slot kullanım mecburiyetinin esnetilmesini talep etti.
IATA, dünya genelindeki ilgili kurumlarla temasa geçerek, 2020 yılı yaz tarifesinin sonuna dek (25 Ekim 2020) slot tahsis ve kullanım uygulamalarının askıya alınmasını istedi.
Özellikle salgının etkisinin nispeten daha şiddetli ülkelerde, uçuşlar tamamen askıya alınması bile, yolcu talebinin sıfıra düştüğü belirtiliyor.
Bir havayolu şirketi, İtalya’ya olan uçuşlardaki rezervasyon sayısında %108 oranında düşüş kaydedildiğini bildirmişti.
Yani yeni rezervasyonların sıfırlanmasının ötesinde, yolcular daha önceden yaptıkları rezervasyonları iptal etmeye başlamıştı.
Bazı uçuşlarda ise no-show oranı %50 oranına ulaşmıştı.
Slot Nedir?
Slot, koordine edilen bir havalimanında belirli bir gün ve saatte iniş veya kalkış amacıyla havalimanı alt yapısının tamamını kullanmak üzere havalimanı işletmecisi veya ilgili sivil havacılık otoritesi tarafından havayolu şirketlerine tahsis edilen izne verilen addır.
Slot düzenlemeleri, IATA tarafından hazırlanan yönergeye göre gerçekleştirilir.
Havalimanları, slot düzenlemesi çerçevesinde üçe ayrılır:
– Level 1 (Non-Coordinated Airport) – Koordine edilmeyen havalimanı
– Level 2 (Schedules Facilitated Airport) – Tarifesi düzenlenen havalimanı
– Level 3 (Coordinated Airport) – Koordine edilen havalimanı
Slot uygulaması, Level 3 kategorisindeki havalimanlarında gerçekleştirilir.
Sektörde yaygın olan teamüle göre, bir havayolu şirketi, bir havalimanında kendisine tahsis edilen slotların %80 oranındaki bölümünü kullanmak zorunda.
Bu orana ulaşamayan havayollarının slot hakları, ilgili otorite tarafından elinden alınabilir. (Use or Lose)
IATA’nın verdiği bilgiye göre, havayolu ile seyahat eden yolcuların %43 oranındaki bölümü, slot koordinasyonu olan havalimanlarını kullanıyor.
Dünya genelinde slot koordinasyonu yapılan 200’den fazla havalimanı olduğu biliniyor.
Coronavirus kaynaklı salgın sebebiyle ne kadar çok uçuşun iptal edildiği düşünüldüğünde, IATA’nın bu önerisi son derece makûl görünüyor.
Slot haklarının tahsisinden sorumlu olan kurumların bu çağrıya olumlu yaklaşacağını ve bu olağanüstü dönemin, bu şekilde atlatılacağını tahmin ediyoruz.
