Gökyüzünde, yüksek irtifada uçan jet uçaklarının oluşturduğu beyaz izler (contrail) dünyanın en çok üzerine komplo teorisinin yazıldığı olayların başında gelir. Motor devi GE Aerospace,18 Kasım’dan itibaren bir dizi uçuş testi ile uçak kontrollerini daha iyi anlamak için NASA ile özel bir iş birliğine imza atıyor. Contrail Optik Derinlik Deneyi (CODEX) kapsamında, NASA Langley Araştırma Merkezi’ne ait test uçağı Gulfstream III, GE Aerospace’in Boeing 747’sini izleyerek deneyler gerçekleştirecek.
NASA, GE Aerospace’in motor testinde kullandığı Boeing 747’nin arkasındaki contrailleri taramak için ışık algılama ve lidar teknolojisini kullanacak. Lidar ile izlerin üç boyutlu görüntülenmesi gerçekleştirilecek.
Uçaklar yüksek irtifada uçuşları sırasında motordan çıkan sıcak hava nedeniyle izler oluşuyor. Nemliliğin ortalamadan daha yüksek olması bu izlerin belirginleşmesine neden oluyor. Aynı zamanda motordan çıkan havanın içinde yer alan karbondioksit, atmosferi kirletiyor. Ancak genel endüstri içinde uçakların neden olduğu karbon salınımı son rakamlara göre genel salınımın sadece yüzde 3,1’ini oluşturuyor.
GE Aerospace’in gelecek uçuş teknolojisi genel müdürü Arjan Hegeman, “En son algılama teknolojisiyle contrail’lerin hareket halinde nasıl hareket ettiğini anlamayı hedefliyoruz. Bu testler, verimlilik ve emisyonlarda bir adım değişikliği için yeni nesil uçak motoru teknolojilerini ilerletmek için kritik bir bakış sağlayacak” dedi.
Temmuz ayındaki Farnborough Uluslararası Hava Fuarı sırasında, endüstri baş teknoloji görevlileri, havacılığın CO2 dışı etkileri hakkında daha fazla hükümet araştırma programı çağrısında bulundu.
NASA’nın Sürdürülebilir Uçuş Ulusal Ortaklığı yöneticisi Rich Wahls, “NASA, genel iklim etkisini ve ekonomik ticaretleri dikkate alan gelecekteki operasyonel iz yönetimi kararlarına olan güvenimizi artırmak için contrail’in bilimsel anlayışını ilerletiyor” dedi.
NASA DLR ile de testler yapacak
Bu arada NASA, contrail oluşumunu incelemek için uygun hava koşullarını belirlemek üzere Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (DLR) ve GE Havacılık birimi Satavia ile işbirliği yapmayı planlıyor.
DLR, contrail oluşturan bölgelerin yüksekliğini ve boyutlarını tahmin etmeye yardımcı olacaktır. Satavia, bir contrail tahmin ve yönetim hizmeti sunuyor.
