Murat YARALI
IFF (Identification Friend or Foe) Dost Düşman Tanımlama Sistemi; NATO ülkesine ait bir uçağın, diğer NATO unsuruna (Uçak, Gemi, Hava Savunma Bataryası vb.) kendisini DOST yani NATO unsuru olarak tanıtmasını sağlayan bir sistemdir.
İsmi her ne kadar Dost Düşman Tanımlama Sistemi olsada, sadece NATO unsuru olan uçakları DOST olarak tanımlayabilir, düşman olarak tanımlamak gibi bir kabiliyeti ve sorumluluğu kesinlikle yoktur. Ayrıca IFF, kimliklendirme maksadıyla kullanılan temel sistem değil sadece yardımcı bir sistemdir.
Sistemde hem sivil uçaklar hemde askeri uçaklar kendini tanıtabilmektedir. Sivil uçakların sadece uçuşa özel bilgileri, irtifası yer aldığı ve kriptolu bilgiyi veremediği için bir temasın sivil uçak olduğunu anlamak çok kolaydır.
Askeri temaslar ise çok daha detaylı bilgi sunarlar. Örneğimizde havada ki NATO uçağını sorgulayan unsurun gemi olduğunu farz edelim. Geminin sorgulayıcı cihazı (interrogator), havada bulunan uçağın cevaplayıcı cihazından (transponder) 5 farklı moddaki şu bilgileri talep eder:
Mod-1: Uçak tipi ve görev kodu
Mod-2: Uçağın kuyruk numarası
Mod-3: Hava Trafik Kontrol Makamı tarafından tahsis edilen numara
Mod-4: DOST ibaresi
Mod-C: İrtifa bilgisi
Not: Belirtilen bilgilerden sadece Mod 4 şifreli/kriptoludur.
Yapılan sorgulamayı şu şekilde aklımızda canlandırabiliriz;
Gemi IFF: Yaklaşan uçak, burası NATO savaş gemisi. Mod 4 haricindeki bilgilerini sorgulayıp öğrendim (kriptosuz oldukları için). Şimdi DOST’san eğer Mod-4’ün günlük parolasını söyle bakalım. Bilirsen DOST’umsun. Bilemezsen seni araştırmaya devam edeceğim.
Uçak IFF: Şifre Şafak kardeşim DOST’unum.
Gemi IFF: Tamamdır NATO’ya ait bir uçak olduğunu kanıtladın. Seni DOST olarak sınıflandırıyorum. Ama bu düşman yapamayacağım anlamına gelmiyor. Akıllı ol 🙂
IFF sisteminde yaklaşan uçağın Türk uçağı olup olmadığı sadece Mod-2 değerinde sunulan kuyruk numarası kontrol edilerek bulunabilir. Çünkü kuyruk numaraları ülke ülke ayrılmıştır.
Bir hava temasının IFF’te DOST olarak görünmesi ona ateş açılamayacağı anlamına gelmez. Bu tamamen şehir efsanesidir. Yalan ve propagandaya dayalı haber yaparak insanların dikkatini çekmeye çalışan medyanın eseridir. Bir temasa ateş edebilebilmesi için TSK’de sadece yetkili bir personel “Evet bu temas düşmandır” diyebilir. Hiçbir cihaz, sistem, silah otomatik olarak bu düşmandır diyemez. Kaldı ki IFF sadece uçuşa veya seyre yardımcı olan bir EK cihazdır. Hedefin düşman olarak belirlenmesinde ki rolü yüzde 10-20 arasındadır denilebilir. Karar veren komutan IFF bilgisi haricinde bazı durumlarda 20 farklı kaynaktan aldığı bilgiyi birleştirerek “Bu düşmandır” kanaatine varır.
Kısaca, F-16’larımızın Yunan unsurlarını IFF sebebiyle vuramadığı (savaş pilotlarımızdan ve savaş gemisi personelinden teyit edilmiştir) KOCA bir yalandır. IFF sebebiyle S-400’lerin Amerikan, Rus, Yunan uçaklarını vuramayacağı KOCA bir yalandır. IFF cihazının yaklaşan uçağa nasıl angajman yapılacağına karar verdiği KOCA bir yalandır. Aselsan mühendislerinin bu sebeple öldürüldüğü KOCA bir yalandır (Hatta ölen mühendislerden biri 7 sene önce Aselsan’dan ayrılarak başka firmada çalışmaya başlamıştır yani ASELSAN mühendisi değildir) Esasen IFF’in olmazsa olmaz bir cihaz olduğunu söylemek KOCA bir yalandır.
NATO ülkeleri 1970’lerden beri IFF Mod-4 yeteneğini DOST tanımlama sistemi olarak kullanmaktadır. Ancak bu cihazların ve kripto/şifreleme teknolojisinin eskidiği ve günümüzdeki gelişmiş kripto çözme yetenekleri karşısında çaresiz kaldığı bilinmektedir. Bunun en açık göstergesi NATO üyesi olmayan İsrail uçaklarının IFF sorgularında DOST görünmesidir. Bu sebeplerden ötürü NATO, daha gelişmiş/karmaşık kripto yeteneklerine sahip ve elektronik harbe dayanıklı IFF Mod-5 sorgulaması yapabilen “Mark-XIIA” cihazlarına Haziran 2020 itibariyle geçilmesini kabul etmiştir.
ASELSAN’ın yerli imkanlarla ürettiği IFF MOD S/5 cihazıda işte bu sebepten dolayı geliştirilmiştir. Türkiye bu cihazı yapabilen 7 ülke arasındadır. Bu bize hem uçaklarımızı, gemilerimizi ve kara bataryalarımızı kendi cihazlarımızla düşük maliyetle donatma hem de diğer NATO ülkelerine bu cihazı satma imkanı tanımaktadır.
Son olarak tekrar belirtelim ASELSAN tarafından üretilen bu yeni cihaz hala Türk ve Yunan ucaklarını yapısı gereği ayırt edemiyor. Yani yeni cihazda Amerikan, Alman, İngiliz ve Yunan uçakları kriptolu sorgulamaya doğru cevabı verdiği sürece dost görecek. Ancak bu onları esas kimliklendirmede düşman yapıp vuramayacağımız anlamına gelmiyor. Unutmayınız barışta kimse kimseyi vurmuyor. Savaşta da IFF in güvenlik zafiyetleri sebebiyle zaten kimse kullanmayacaktır.
(Küresel Savaşçı Türkiye Facebook Sayfasından alınmıştır)
