İtalyan Hava Kuvvetleri, 35 yıldır kullandığı AMX hafif saldırı uçaklarını emekli etti. 5 Nisan’da İtalya’nın kuzeyinde Istrana Üssü’ndeki 132’inci Filo’da yapılan tören ile AMX’ler 35 yıllık İtalya macerasını noktaladı.
Brezilya ve İtalya ortaklığında tasarlanan uçak, hafif saldırı, eğitim ve harbe hazırlık amaçlı kullanıldı. AMX’ler bir dönem Türkiye’deki Anadolu Kartalı Tatbikatı’na ve İzmir’de düzenlenen 100’üncü yıl kutlamalarına da katılmıştı.
İtalyanlar özellikle kendi tasarımları olan Fiat tasarımı G.91’lerin yerini alacak bir uçak istiyordu. Proje, 1980’lerde ortaya çıktı.
Brezilya-İtalyan ortaklığı
Brezilya da çalışmalara Embraer üzerinden ortak oldu. Benzer bir uçak konusunda Brezilya’da talep göstermişti.
İtalyan Hava Kuvvetleri’ndeki resmi adı A-11 Ghibli olan uçaklardan sadece İtalya için 136 adet üretildi. Bunların 110’u tek, 26’sı da çift kişilik eğitim modeli oldu. Brezilya için de 56 AMX üretildi.
Uçaklar 1989’dan itibaren hizmete girmeye başladı. AMX’ler düşük maliyetleri ile İtalyan pilotlar arasıda çok sevildi.
Teknolojik gelişmelerin uçağa uyarlanması için AMX’ler, İtalya tarafından 2005’te ACOL standardına göre modernize edilmeye başlandı. Benzer bir modernizasyon da Brezilya tarafından yapıldı. Brezilya son modernize edilen uçağını 2012’re teslim aldı. Ancak modernizasyon çalışmaları aktif olan 44 adet Brezilya AMX’lerinden 11’ine yapıldı.
Yerine İtalya’da Eurofighter geliyor
Yaklaşık 35 yıllık hizmete sahip İtalyan AMX’ler yerini, 132’nin bir süredir kullandığı çok maksatlı avcı uçağı Eurofighter Typhoon’a bırakıyor.
Brezilya’nın da AMX’leri 2025’ten itibaren emekli etmeye başlayacak. Son Brezilyalı AMX ise 2028’te envanterden çıkartılacak.
AMX teknik özellikler
- Maksimum hız: 1,053 km/h (654 mph, 568 kn) at 10,975 m (36,007 ft)[49]
- Görev menzili: 889 km (552 mi, 480 nmi)
- Havada kalış süresi: 4 saat 15 dakika
- Servis irtifası: 13,000 m (43,000 ft)
- Tırmanış oranı 52.1 m/saniye (10,260 ft/dakika)
- Silahlar: 1 adet 20 mm M61 Vulcan top (İtalya), 2× 30 mm Bernardini Mk-164 top (Brezilya)
- Rocketler: Çeşitli roket podlarında 2 adet AIM-9 Sidewinder hava-hava füzesi.
- Bombalar: 3,800 kg (8,378 lb) ağırlığında, 5 ayrı noktada genel maksat bombaları.
