Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Savunma Bakanlığı (Pentagon), F-35 Müşterek Taarruz Uçağının geliştirilmesindeki gecikmeler nedeniyle önümüzdeki aydan itibaren yeni imal edilen bazı uçakları teslim almayı durduracak.
Technology Refresh 3 (TR-3) donanımıyla yüklü yeni F-35 savaş uçaklarının teslimatının durdurulması, üretici Lockheed Martin’in düzinelerce uçağı Teksas’taki ana fabrikasında yılın geri kalanında ve belki de 2024 baharına kadar depolamak zorunda kalabileceği anlamına geliyor.
Uçağa daha iyi ekranlar, bilgisayar belleği ve işlem gücü kazandırmayı amaçlayan bir dizi iyileştirmeden oluşan F-35’in Teknoloji Yenileme 3 çalışmasının, başlangıçta geçtiğimiz Nisan ayında tamamlanması gerekiyordu. TR-3, F-35’in Blok 4 olarak bilinen ve savaş uçağının daha uzun menzilli hassas silahlar taşımasına, elektronik savaş kabiliyetini geliştirmesine ve daha iyi hedef tanımlama sağlamasına olanak tanıyacak daha kapsamlı bir modernizasyon alabilmesi için gereklidir.
TR-3 takvimi önemli ölçüde sekteye uğradı ve F-35 Ortak Program Ofisi şimdi, bu Aralık ayından önce gelmesini beklemiyor. – ve belki de Nisan 2024’e kadar, programın tam bir yıl gerisinde.
SavunmaSanayiST’nin derlediği habere göre; F-35 Ortak Program Ofisi (JPO), Defense News‘e yaptığı açıklamada TR-3 gecikmelerinin teslimatları aksatacağını ve bu arada yeni savaş uçaklarının depolanması gerekeceğini söyledi.
‘Muharebe kabiliyeti doğrulanana kadar teslim alınmayacaklar’
JPO sözcüsü Russ Goemaere gönderdiği e-postada, “Bu yazdan itibaren, TR-3 donanımıyla üretim hattından çıkan F-35 uçakları, kullanıcılarımızın beklentileri doğrultusunda ilgili muharebe kabiliyeti doğrulanana kadar kabul edilmeyecek. JPO ve Lockheed Martin, kabul gerçekleşene kadar bu uçakların güvenli ve emniyetli bir şekilde depolanmasını sağlayacaktır.” dedi.
Goemaere, Lockheed’in şu anda TR-3 donanımına sahip F-35’ler ürettiğini ve bu tür ilk savaş uçağının Temmuz ayı sonuna kadar üretim hattından çıkmasının beklendiğini söyledi. Goemaere, asıl zorluğun TR-3 yazılımında ve programlamanın yeni donanımla çalışmasını sağlamakta yattığını söyledi.
Mart ayında F-35 program icra subayı Korgeneral Michael Schmidt, Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Taktik Hava ve Kara Kuvvetleri Alt Komitesi’ne, TR-3’ün donanımının geliştirilmesinin geride kaldığını ve üretiminin yavaş başladığını, ancak geliştiğini ve güvenilir hale geldiğini söyledi. Schmidt, yazılım entegrasyonunun geç başladığını ve zor olduğunu söyledi.
‘TR-3 F-35’lerin kabul faaliyetleri devam edecek’
JPO Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD Savunma Bakanlığı’nın Technology Refresh 2 olarak bilinen önceki donanım ve yazılıma sahip savaş uçaklarının teslimatlarını kabul etmeye devam edeceğini söyledi.
Lockheed, TR-3 özellikli ilk F-35’i bu yıl teslim etmeye kararlı olduğunu söyledi.
Şirketten yapılan açıklamada, “Ekibimiz kendini, tamamen TR-3 F-35 uçaklarını teslim etmeye adamıştır ve en yüksek güvenlik ve kalite seviyelerini korurken yazılım geliştirme konusunda JPO ile birlikte çalışmaya devam edecektir. TR-2 konfigürasyonundaki uçakları planlandığı gibi teslim etmeye devam ediyoruz.” denildi.
Sorun yılsonuna kadar çözülmezse, belki de düzinelerce yeni F-35 yılsonuna kadar teslim edilmemiş olabilir.
Lockheed Pazartesi günü yaptığı açıklamada, bu yıl şimdiye kadar 45’ten fazla F-35 teslim ettiğini ve şu anda yaklaşık 50 TR-2 F-35’in daha yapım aşamasında olduğunu söyledi.
Bu, bir yıldan kısa bir süre içinde F-35 teslimatlarının durdurulduğu üçüncü sefer olacak. Eylül 2022’de Pentagon, Çin kaynaklı bir alaşımın yıllardır savaş uçağındaki önemli bir mıknatısın yapımında kullanıldığının ortaya çıkmasının ardından F-35 teslimatlarını geçici olarak durdurduğunu açıklamıştı. Pentagon’un Çin menşeli malzemenin güvenlik ya da uçuş emniyeti açısından bir tehlike oluşturmadığına karar vermesi ve bir feragatname yayınlaması üzerine bu teslimatlar Ekim 2022’de yeniden başladı.
Teslimat öncesi kabul uçuşları da Aralık ayında durdurulmuş, bu da 15 Aralık’ta bir F-35B’nin karıştığı kazaya yol açan bir motor titreşim sorunu nedeniyle teslimatları da durdurma etkisi yaratmıştı. Lockheed Martin’in kabul uçuşlarına devam etmesini sağlayan bir düzeltme yapıldıktan sonra, ABD Savunma Bakanlığı bir kez daha yeni F-35’leri kabul etmeye başlamıştı.
