Türkiye’nin hava savunma sisteminde çok önemli bir yere sahip olacak Çelik Kubbe için HAVELSAN ana yükleniciliğinde Türk Silahlı Bulut Bilişim Sistemi Projesi hayata geçecek. Böylelikle veriler dışarı çıkmadan, yapay zeka ile işlenerek anlık adım atılacak.
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ve Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) arasında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ’Bulut Bilişim Sistemi Projesi’ iş birliği imza töreni gerçekleştirildi.
Ankara’da SSB Nuri Demirağ Salonu’nda düzenlenen törene, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, HAVELSAN Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar ve çok sayıda davetli katıldı.
“Caydırıcılığımızı güçlendiren vizyonun parçası”
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak programda yaptığı konuşmada, dünyada ve bölgede ortaya çıkan risk, tehdit ve belirsizliklere değinerek, “Ülkemiz için güçlü ve caydırıcı bir savunma kapasitesine sahip olmak için yaptığımız atılımların gerekliliğini her geçen gün daha fazla ortaya koymaktadır. Bu durum, Türk Silahlı Kuvvetleri’mizin her türlü tehdidi hızlı bir şekilde bertaraf edebilecek, esnek, modern ve gelişmiş komuta kontrol yapısına sahip, hazırlık seviyesi yüksek, etkin ve caydırıcı bir güç olmasını zorunlu kılmaktadır.
Günümüzde muharebelerin ve çatışmaların cereyan şekli, bilişim çağını getirdiği teknolojik yeniliklerle birlikte hızla değişim gösterilmektedir. Haberleşme, bilgi ve silah sistemlerindeki gelişmeler sadece teknolojik altyapımızı değil, aynı zamanda birliklerimizin komuta kontrol ve silah sistemlerimizi kullanım konseptinin de kökten dönüşmesine neden olmaktadır. Bulut bilgi projesiyle kazanılacak yetenek sayesinde anlık ve doğru bilgiye güvenle erişirken karar alma süreçlerimiz daha da hızlanarak sahadaki birliklerimizin harekat etkinliği önemli ölçüde artacaktır.
Türk Silahlı Kuvvetleri olarak bu teknolojiyi sadece bir araç olarak değil, harekat etkinliğimizi artıran, caydırıcılığımızı güçlendiren ve bizi geleceğe şimdiden hazırlayan bir vizyonun parçası olarak değerlendiriyoruz. Bugün başlatılan askeri ’Bulut Bilişim Sistemi Projesi’ bu vizyonun somut bir adımdır” dedi.
“Yerli ve milli olarak teslim edeceğiz”
Törende konuşma yapan Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ise bulut teknolojileriyle bilgi güvenliğinin sağlanmasının en stratejik alanlardan birisi olduğunun farkında olduklarını belirterek, “Artık konvansiyonel sistemler, savaşlar yerine teknolojinin ilerlemesi ile dijital altyapılara, veri manipülasyonlarına dayalı birçok tehditler ve savaşlar oluşmaya başladı. Bilgi teknolojileri geliştikçe, üretildikçe bilginin üretim hızı da doğal olarak dijitalleşmenin hızı da buna göre oluyor.
Son dönemde bilgi üretiminin artmasıyla birlikte ve bu bilgilerin korunması stratejik bir konu haline geliyor. Bilginin korunması, anlamlandırılması, ihtiyaca göre değerlendirilmesi bu faaliyetlerin içinde. Bulut tabanlı yapıların geliştirilmesi yapay zeka konularını da gündeme getiriyor.
Bizim bu projeyle esnek bir yapıya ulaşarak, erişilebilir özel bir bulut altyapı sistemini yerli ve milli olarak var olan insan kaynaklarımızla birlikte çözüyor ve teslim ediyor olacağız. Bu proje kapsamında, donanımsal ve yazılımsal olarak baktığımızda dünyada rekabetçi çözümler oluşturabilmemiz için bu proje bir fırsat olacak. Donanımsal olarak baktığımızda proje, sunucular, depolama sistemleri ve ağ altyapıları olarak faaliyette olacak” dedi.
“Geleceğin harp ortamına hizmet edecek”
Projeyle TSK’nın önemli bir ihtiyacının karşılanacağını ve sektörün önemli bir kabiliyete sahip olacağını belirten Görgün, “Herhangi bir kamu kurumda şimdiye kadar olmamış bütünsel bulut sistemi bu projeyle hayata geçiriliyor olacak. Bunun zorluklarının farkındayız. Savunma sanayisinde geliştirilen teknolojiler ve tecrübeler zamanla sivil alanlara da uygulanıyor.
Burada kazanılacak çok önemli yetenek, şirketlerimize diğer alanlarda da ekonomik fırsat sunmuş olacak. Geleceğin harp ortamına hizmet edecek en önemli platformlardan bir tanesi de bu proje. Çelik Kubbe’nin en önemli altyapılarından bir tanesi de bugün imza attığımız proje olacak” ifadelerini kullandı.Havelsan Genel Müdürü Mehmet Akif Nacar da proje kapsamında, TSK’nın bilişim ihtiyaçları doğrultusunda insansız platformların, yapay zeka uygulamaları ile hızlı, esnek, erişilebilir, sürekli bir özel bulut bilişim altyapısının geliştirileceğini belirtti.
Bulut sistemi, Çelik Kubbe’nin en önemli yapı taşı olacak
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin operasyonel verimliliğini artıracak ve güvenliği optimize edecek proje ile ilgili değerlendirme yapan Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün, “Savunma teknolojilerinde oyun değiştirici bir girişim olan Çelik Kubbe projemizin önemli bir yapı taşı” ifadelerini kullandı.
Günümüzde artık tehdidin nereden, ne zaman ve nasıl geleceği konusu giderek daha karmaşık bir hal alıyor. Gelişen teknoloji ve buna ulaşılabilirlik haliyle terör örgütleri ya da vekil güçler için de ciddi bir güç çarpanı oluyor.
İşte bu noktada savunma hem giderek zorlaşıyor hem de çok daha pahalı kalıyor. Bu da sürdürülebilirlik meselesinin önemini ortaya koyuyor.
Türkiye’nin özellikle hava savunma sistemlerine ihtiyacı gün gibi ortada. Bir yandan yerli ve milli sistemler geliştiriliyor ancak bir yandan da bu sistemler gelene kadar yabancı muadilleri görev üstleniyor.
Gök Vatan’ın üzerine katmanlı güvenlik şemsiyesi
Sistemi temel olarak Gök Vatan’ın dört bir yanını kapsayacak bir güvenlik şemsiyesi olarak düşünmek mümkün. Katmanlar halindeki bu sistemde temel amaç çok alçak irtifadan başlayıp en yükseğe varana kadarki tehditleri bir yelpaze içinde karşılayabilmek. Türkiye’nin ortaya koyduğu ‘Çelik Kubbe’ yaklaşımı tam da bunu hedefliyor.
![]()
Çelik Kubbe 4 katmanlı
Hava savunma ağını çok kısa menzil, kısa menzil, orta menzil ve uzun menzil olarak 4 katmana ayırmak mümkün.
Bu noktada akla ilk gelen bazı sistemleri hızlıca sayalım. İlk sırada çok kısa menzil hava savunma sistemleri var. Adından da anlaşılacağı üzere oldukça yakın mesafeden gelebilecek tehditlere çözüm üretmek için kullanılıyorlar. Azami 10 kilometre etki menzili ve 5 kilometre irtifa sınırı bulunan bu ilk çeper için Türkiye’nin elinde farklı seçenekler mevcut. ASELSAN imzalı Korkut, Gökberk, Şahin, Göker, İhtar ve SUNGUR şemsiyenin ilk kısmında akla ilk gelenler.
Gelelim 5 ila 10 kilometre arası olarak bilinen alçak irtifa katmanına… Türkiye’nin eli burada da kuvvetli. HERİKKS, C-RAM, HİSAR A+, GÖKDEMİR, GÜRZ gerektiği takdirde kullanılabilecek sistemler.
Orta sınıf tehditler için HİSAR görevde
Sıradaki katmanımız 10 ila 15 kilometre irtifayı kapsayan ve ‘orta irtifa’ olarak bilinen alan… KALKAN 1 ve KALKAN 2 ile HİSAR O+ öne çıkıyor.
KALKAN bu noktada bir nevi ‘gözcü’ rolünde. Sistem en basit haliyle mobil hava savunma radarı olarak tanımlanıyor. Hava hedeflerini hızla ve en doğru şekilde tespit ediyor. Türkiye’nin ilk milli hava savunma erken ikaz radarı olma özelliğini taşıyan sistem süreç içerisinde yeni yetenekler de kazandı.
Uzun menzilde aslan payı SİPER’in
Şemsiyenin en üst kısımlarından birinde uzun menzilli hava savunma sistemleri var. Bu alan için irtifanın 15-30 kilometre aralığında, menzilin ise 60 kilometrenin üzerinde olduğunu hatırlatalım. Burada aslan payı tamamen SİPER’e ait…
Türkiye’nin yerli ve milli imkanlarla geliştirdiği ilk uzun menzilli hava savunma sistemi olan SİPER’in bu yıl envantere girmesi bekleniyor. Açık kaynaklara yansıyan kimi bilgilere göre, ilk aşamada 100 kilometre menzilli SİPER Ürün-1 sahaya inecek. Daha sonra menzili artırılan SİPER-2’yi göreceğiz. Nihayetinde SİPER-3 ile bu alan taçlandırılacak.
Savunma sistemleri birbiriyle konuşacak
Bu sistemler Türkiye’nin çok farklı noktalarındaki radar ağlarına entegre olacak. Sadece bununla kalmayıp aynı zamanda hem radarlarla hem de birbirleriyle haberleşecek. Haliyle tüm bu süreçler tamamlandığında aslında Ankara hava savunmada uzun yıllardır hedeflediği entegrasyonu sağlamış olacak.
Sadece radarlar ya da hava savunma sistemleri üzerinden düşünmek fotoğrafın bütününü eksik bırakıyor. Ülkemizin havadan erken ihbar uçakları, GENESİS savaş yönetimi, Barış Kartalı gibi havadan ikaz ve uyarı için kullandığı gelişmiş kabiliyetleri de var. Çelik Kubbe, bu parçaların bir araya gelmesini ve birbiriyle eş zamanlı çalışabilmesini de hedefliyor.
