STM, ithalat ve ihracatta belgelerin Blokzincir ağı ile kayıt altına alınarak, dış ticaret süreçlerini hızlandıracak Türk Ticaret Zinciri Ar-Ge Projesi’nin ilk fazını başarıyla tamamladı.
Blokzincir teknolojisi üzerine çalışmalar yapan STM, paydaşları ile birlikte, dış ticarette süreçleri hızlandıracak ve maliyetleri düşürecek bir projeye imza attı.
Dış ticaret süreçlerinin akıllı sözleşmeler yoluyla hızlandırılması, şifreleme ve dağıtık defterler yoluyla veri güvenliği ve takibinin güçlendirilmesi, paydaşlar arası iş birliğinin artırılması ve tekrar eden veri paylaşımının ortadan kaldırılması amacıyla başlatılan “Blokzincir Altyapılı Türk Ticaret Zinciri Arge Projesi”nde (TTZ) önemli bir kilometre taşı geride bırakıldı. STM, Ünsped Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetler A.Ş., Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O., Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş. ve Doğuş Bilgi İşlem ve Teknoloji Hizmetleri A.Ş., 2021 yılında başlattığı, TTZ Projesi’nde ilk fazı tamamladı.
Dış ticaret belgeleri, Blokzincir ağına yazıldı
Proje kapsamında, ithalat ve ihracat süreçlerinde, öncelikli olarak 313 adet belgenin iş akışları ve paydaşları tek tek çıkarıldı ve analiz çalışması yapıldı.
Projenin ilk fazında, ithalatta eşyanın serbest dolaşıma girişi için en önemli işlemlerden biri olan “vergi ödemesi”, sonrasında ortaya çıkan “Gümrük Vergi Tahsil Alındısı” (GVTA) belgesi test verileriyle blokzincir ağına yazıldı. Böylece STM, Ünsped Gümrük Müşavirliği, Vakıfbank, Doğuş Otomotiv ve Doğuş Teknoloji tarafından her kurumun kendi yetkileri doğrultusunda görüntülenmesi sağlandı. Ekosisteme dahil edilecek diğer belgeler için çalışmalar devam ederken, ağ üzerinde bulunan paydaş ve belge sayısının artırılması planlanıyor.
Bir eşyanın ithalat/ihracat süreçlerindeki işlemlerde kullanılan belgelerin, blokzincir ağı ile (şifreli/değiştirilemez şekilde) kayıt altına alınması ve taraflar arası paylaşılması amacıyla başlatılan proje sayesinde dış ticaretteki taraflar arası güven ve belge paylaşımındaki gecikme problemleri çözülecek.
TTZ Platformu’ndan tüm dış ticaret aktörlerine davet çağrısı
Projenin, Ticaret Bakanlığı’nın ihtiyacı olan tüm süreçlerin dijitalleşmesi ve dış ticaretin hızlanması adına referans bir çalışma olacağı değerlendiriliyor. TTZ Platformu; ithalat ve/veya ihracat yapan firmalar, iç ve/veya dış nakliyeciler, bankalar, sigorta şirketleri, gümrük müşavirlik firmaları, liman işleticileri, antrepo işleticileri, kamu kurum-kuruluşları ve tüm dış ticaret aktörlerini, sektörün dijitalleşmesine katkı sağlamak adına bu sisteme dahil olmaya davet ediyor.
Dış Ticarette Blokzincir Teknolojisi
Veri alışverişinin çok paydaşlı olduğu ve güven problemi yaşayan süreçlere sahip olan dış ticaret ekosisteminde, gümrük idarelerinde mevzuata uyumun arttırılması, hata ve ihlal tespiti, beyannamenin hazırlanması, yasal zorunlulukların/sertifikaların otomasyonu, kimlik tespiti, vergi tahsilatı, sonradan kontrollerin etkinliğinin artırılması alanlarında blokzincir teknolojisinin kullanılabileceği planlanıyor. Dış ticaret işlemleri sırasında birçok belge üretimi ve bu belgelerin taraflar arası paylaşımı gerçekleşiyor. Blokzincir teknolojisinin kullanımıyla dış ticaret süreçlerindeki paydaşlar arasındaki iletişim trafiğini azaltmak, veri paylaşımını daha şeffaf, izlenebilir, doğrulanabilir ve kontrol edilebilir hale getirmek amaçlanıyor. Bu teknoloji sayesinde maliyetlerin ve gecikmelerin azaltması, verimliliğin optimize etmesi ve dolandırıcılık ve davaları azaltmaya yardımcı olması hedefleniyor.
Blokzincir nedir?
Blokzincir, dağıtık defter teknolojisinin bir gerçekleme yöntemidir. Böylelikle kayıtların, yüksek güvenlik gerektiren merkezi veri tabanlarında tutulması engellenmiş olur. Kullanılan kriptografik mekanizmalar sayesinde işlem kayıtlarının tutulduğu veri blokları, zincir şeklinde birbirine bağlanır. Bu sayede, işlemlerin geri dönülemez ve değiştirilemez şekilde kayıt altına alınması sağlanır. Blokzincirin getirdiği en önemli yenilik ve değer, blokzincirde tutulan verilerin doğruluğuna olan güvendir. Blokzincirin getirdiği birçok işlemin tek bir merkez yerine birçok elden kontrol edilmesi ve aktarımının sağlanması sayesinde uygulamaların hızlı, güvenilir ve uygulama kayıtlarının sürekli güncel kalması sağlanmaktadır. Bu teknoloji kripto paraların çok ötesinde gerek dünya genelinde gerekse ülkemizde; tedarik zinciri, sağlık hizmetleri, dijital kimlik uygulamaları, bankacılık ve finans sektörü gibi dağıtık birçok alanda yeni uygulamalara altyapı sağlamış durumdadır.
