İtalyan helikopter imalatçısı Leonardo tarafından geliştirilen AW249 tipi ağır taarruz helikopteri ilk uçuşunu 12 Ağustos’ta gerçekleştirdi. Bilgisi yeni paylaşılan ilk uçuş, Leonardo’nu Vergiate’deki tesislerinde yapıldı. Helikopterin İtalyan Ordusu’nda kullanılan AH-129D Mangusta’nın yerini alması hedefleniyor.
Resmi adı AW249 NEES (Nuovo Elicottero da Esplorazione e Scorta / Yeni Keşif ve Eskort Helikopteri) olarak adlandırılan helikopter, sadece astar boyası ve deneysel seri numarası olan CSX82069 ile uçtu. Helikopter üzerinde test uçuşunun takibi ve ölçümü için özel ekipmanlar yer aldı. Burunda ise 20 mm’lik TB197B tipi makineli top ile Rafael Toplite hedefleme sistemi de yer aldı.
Çalışmalar 2017’de başladı
Leonardo, İtalyan Kara Kuvvetleri’nin 48 adetlik helikopter talebi üzerine çalışmalara 2017’de başladı. Plana göre testlerin 2024’te tamamlanması ve seri imalata geçilmesi hedefleniyor. İtalya Ordusu, 1980’lerde tasarlanan AH-129D’leri 90’larda ciddi bir modernizasyondan geçirdikten sonra 2025’ten itibaren emekli etmeye başlayacak. Yerine AW249’ları alacak.
ABD motoruyla uçtu
İtalyanlar, AW249’da motor olarak General Electric imalatı CT7-8E5 yani daha çok bilinen adıyla T700’leri tercih etti. Halen bu motorlar S-70 Blackhawk’larda kullanılıyor. Çift motorlu helikopterde her bir motorun gücü yaklaşık 2 bin 500 beygir. Aktarma sistemi ise AW149 genel maksat helikopterinden alındı. Helikopterin maksimum kalkış ağırlığının yaklaşık 7500 kg ila 8 bin kg arasında olması planlanıyor.
Motor gücündeki artış ile helikopter hem yüksek irtifa hem de sıcak hava şartlarında tam yüklü olarak operasyon gerçekleştirebilecek. Saatte 140 knot seyir hızı planlanan helikopter, 3 saat havada kalabilecek.
Deniz modeli de gündemde
Leonardo, AW249’un deniz şartlarında görev yapabilmesi için de çalışmalar yapıyor. Böylelikle helikopter gemi konuşlu kullanılabilecek. Bunun için gövdenin tuzlu su şartlarına daha dayanıklı olması, motorların su girdiğinde çalışabilmesi, gövde yapısının hangarlama ve emniyete alınmada kara modelinden biraz daha farklı özelliklerin uygulanması ön görülüyor.
Kapasite iki kat artacak
Hedef, AH-129D modeline göre silah yükünün iki kat artırılması. AW249’un yan tarafta toplam 6 noktada farklı füze ve pod taşıyabilecek. Burunda, 20 mm top yer alıyor. Helikopter, Spike tanksavar güdümlü füze de atabiliyor.
Helikopterin birlikte çalışabilirliği ve durumsal farkındalığı, çok bantlı Görüş Hattı (LOS) e Beyond Line için Yazılım Tanımlı Telsizler ile birlikte C2 (Komut ve kontrol) ve C4 (komut, kontrol, iletişim ve bilgisayar) sistemleri tarafından artırılacaktır. Sight (BLOS) iletişimi, Değişken Mesaj Formatı ve Link-16 veri bağı sistemi ile ROVER olarakda bilinen sahadan görüntü aktarımı da yapabilecek.
Öz koruma sistemleri
Helikopter, son teknoloji bir kendini koruma paketine sahip olacak ve İtalyan Ordusunun tamamen dijital Elettronica ELT-162 Radar Uyarı Alıcısı olan Elettronica ELT/577 Quiris Yönlendirilmiş Kızılötesi Karşı Tedbir Sistemi (DIRCM) seçildi. Leonardo Çok Açıklıklı Kızılötesi (MAIR) Füze İkaz Sistemi (MWS) de AW249’da yer alıyor.
Tasarım olarak helikopter hem radar kesitini hem de kızılötesi imzasını azaltmak için bazı düşük tespit edilebilirlik özelliklerine sahip.
İhracat çalışmaları
Yeni saldırı helikopteri hakkında kamuya açık bilgiler hala sınırlı olsa da, olası ihracat müşterilerinden şimdiden ilgi görüyor. Bazı haberlere göre Almanya, Alman Ordusu elinde bir türlü verim alamadığı Tiger helikopterlerini AW249 ile değiştirmeye sıcak bakıyor. Romanya da AW249 projesini yakından takip ediyor.
Bir dönem Leonardo Polonya ile AW249 ortak geliştirilmesi konusunda iş birliği anlaşması yapsa da Polonya daha sonra ihale aşamasında Mi-24’lerin yerine Boeing AH-64E Apache Guardian ve Bell AH-1Z Viper’dan birini seçeceğini açıklamıştı.
ATAK-2 ve AW249 karşılaştırması
Atak -2 vs. AW-249 pic.twitter.com/a32ufXkwpk
— miguyan2000🚀 (@miguyan2000) February 21, 2019
Türkiye, ATAK projesinde Leonardo’nun T129 teklifini seçmişti. A129 helikopterine takılan yeni motor ile helikopterin yüksek irtifa, sıcak havada tam yüklü olarak görev yapılması sağlanmıştı. TUSAŞ ile ortak tasarım ile milli görev bilgisayarı millileştirilmiş ve Kara Kuvvetleri, Jandarma ve Emniyet’in taarruz helikopter ihtiyacı karşılanmıştı. Hatta Türkiye T129’u Filipinlere de ihraç etme başarısı gösterdi.
Sonrasında yeni nesil konseptlerle birlikte TUSAŞ helikopteri 8 ton ve üzeri ağırlığa çıkarttı. ATAK-2 veya T929 olarak adlandırılan Ağır Taarruz Helikopteri Projesi üzerinde halen çalışmalar sürüyor. Hedef gelecek yıl ilk uçuşu yapabilmek.
Dıştan bakıldığında özellikle son 2 yıldır TUSAŞ tasarımla ilgili T929’da bazı değişikliklere gitti. Fark iki helikopterin burun bölümünde bariz olarak görülebiliyor. T929’da daha küt bir burun tasarımı yer alıyor. Kamera sistemi bizim helikopterde üstte, AW249’da ise aşağıda yer alıyor.
TUSAŞ motor konusuda Mi-17 helikopterlerinde kullanılan Ukrayna motorunu seçti. Motor Sich imalatı TV3-117 motorlarının her birinin gücü 2 bin 500 beygir.
TUSAŞ T929 için AW249’dan yaklaşık 500 kilogram daha fazla ağırlığı hedefliyor. Bu ek ağırlık, helikopterin daha fazla silah yükü ve yakıt veya diğer sistemlere sahip olmasını sağlayacak. TUSAŞ, T929 için tasarladığı aktarma sistemi ile T129 ATAK ve T625 Gökbey’de yaptığı gibi 10 tonluk yeni bir helikopter olan T925’i yapacak. İlerleyen dönem içinde ATAK-2’nin deniz modelinin de yapılması hedefleniyor.
