Bir hava kuvveti düşünün. Hiç bir ülkeye bağlı değil. Kuyruğunda herhangi bir ülkenin de bayrağını ya da forsunu taşımıyor. Hemen aklınıza paralı hava kuvveti veya Rusya’nın Libya’da darbeci Hafte’de tırnak içinde kiraladığı uçaklar gelmesin. Uçtukları uçakların silah taşıması yasak.
Bugün anlatacaklarımız çok özel kuvvetleri. Filoları, başka ülke hava kuvvetlerinden emekli olmuş savaş uçakları veya eğitim uçakları var. Ana görevleri, düşman uçağı rolü.
Ekim 2019’da Pentagon’un bütçesinde özel şirketlerden alınan taşeron hizmetler için hava güçlerinin eğitimi için 6,4 milyar dolarlık bütçe ayrılmıştı. Toplam 8 şirket 50 bin saat uçuş yapacaktı. Bütçe, Air USA, Airborne Tactical Advantage Company, Blue Air Training, Coastal Defense, Draken International, Tactical Air Support ve Top Aces Corp şirketleri arasında bölüştürülmüştü.
TOLGA ÖZBEK’İN HAZIRLADIĞI SİVİL HAVA KUVVETLERİ VİDEOSU İÇİN TIKLAYIN
Geçmişte bir çok ülkenin hava kuvvetleri, farklı tipte uçaklardan oluşurdu. Günümüzün gelişmiş teknolojisi ve azalan savunma bütçeleri nedeniyle bir çok ülke tek tip uçak kullanıyor. Hava-hava eğitimleri için pilotlar aynı uçak tipleri ile performans farklı görmeden uçmak zorunda kalıyor.
Bunu aşabilmek için örneğin Amerikan Donanması, artık demode bir savaş uçağı haline gelen F-5E’leri kullanmaya devam ediyor. Yüksek akrobasi yeteceğine sahip uçak verdiği radar ekosu ile Sovyet döneminden kalma örneğin Mig-21’e benziyor. Veya yine Amerikan Donanması örneğin F-16 kullanabiliyor.
Ancak az sayıda giderek yaşlanan uçağın bakım ve idamesi yüksek maliyetleri de yanında getiriyor. Son yıllarda Pentagon bu hizmeti özel şirketlerin işlettiği savaş uçakları ile almak üzere çalışmalar yapıyor. Tatbikatlara katılan ve emekli askeri pilotları tarafından kullanılan savaş uçakları ile çeşitlilik sağlıyor. Bu tür eğitimlere ABD için dost hava kuvvetleri de davet edilebiliyor.
Bu şirketlerde çok tecrübeli eski savaş pilotları görev yapıyor. Bir çoğunun kimliği saklı tutuluyor. Bazıları ise yarı zamanlı hem bu şirketlerde hem de örneğin ABD Hava Kuvvetleri’nin yedek güçlerinde uçuyor.
Tatbikatlarda düşman rolü oynayan şirketler Mavi Kuvvetlerin önüne farklı senaryolarla geliyor. Düşman rolünü istenilen şekilde oynayıp pilotların daha da iyi olması için uygun eğitim şartları sağlıyor.
HANGİ ŞİRKETLER VAR
O şirketlerden biri de Draken International. Artık aktif olarak kullanılmayan A-4’ler, şirketin ana filosunu oluşturuyor. Şirket A-4’leri Yeni Zelanda Hava Kuvvetleri’nden satın aldı. A-4’lerin yanı sıra Draken’de Çek Aero şirketinin imalatı L-159’lar da bulunuyor. Pilotları yarı zamanlı olarak Amerikan yedek kuvvetlerinde uçuyor. Şirket geçtiğimiz yıl İspanyol Hava Kuvvetleri’nin emekli ettiği Mirage F1’leri satın almıştı.
Bir başka ilginç şirket ise Air USA. 1994 yılında kurulan Air USA işe Çek imalatı L-39 ile başladı. Kurucusu Don Kirlin, 1996’da ABD’nin ilk Mig-29’unu satın aldı. Askeri uçak filosu hızla büyüyen şirket, geçtiğimiz mart ayında Avustralya ile bir anlaşma yaptı. Emekli olan F/A-18A ve B serisinin 25’ini satın aldı. Bu alım dünyada büyük ses getirdi.
Kanadalı Top Aces ise Belçika Hava Kuvvetleri’nin emekli ettiği Alpha Jet’lerin yeni sahibi oldu. 2018’de satışa çıkan uçaklar için anlaşma yapan Top Aces, uçakları farklı eğitim çalışmaları için kullanacak.
SİLAH TAŞIMIYOR
Kullandıkları eski askeri hava araçları artık sivil tescile sahip. A-4, Mirage F1 veya F/A-18 gibi batı yapısı uçakların yanı sıra L-39 gibi bir dönemin eski Doğu yapısı kıvrak eğitim uçakları da bu şirketlerin gözdelerinden biri.
Deneysel kategoride uçan bu uçakların fırlatma koltukları aktif. Ancak sivil havacılık kuralları gereği gerçek silah sistemleri sökülmüş. Zaten kurallar bu uçakların sivil havacılık kuralları gereği silah taşımasına da izin verilmiyor.
