Rolls-Royce’dan yeni turbofan motoru: Orpheus
Rolls-Royce Defence firması, yeni tasarladığı Orpheus moturunu geçtiğimiz günlerde tanıttı. 18 aydan kısa bir sürede tasarlanan motorun ilk prototipi Farnborough Air Show’da tanıtıldı.
Yenilikçi üretim konseptleriyle tasarlanan Orpheus Turbofan Motoru, klasik bir motorun nerdeyse iki katı hızlı şekilde üretildi. Yıllarca süren test süreçlerini kısaltarak 18 ayda üretilen Orpheus motorunun, iki adet prototipi bulunuyor. İlk prototip Farnborough Air Show’da tanıtılırken, ikinci prototip ise Bristol’de bulunan Rolls-Royce tesislerinde test ediliyor.
SavunmaSanayiST’de yer alan haberde; Rolls-Royce Defence firması iş geliştirme müdür Alex Zino Orpehus, motor hakkında “Yeni Orpheus motoru geliştirme, tasarım ve üretimin tüm aşamalarındaki sınırları aştı ve Rolls-Royce firmasının kabiliyetlerini ve hızını gösterdi. Bu proje boyunca çalışanlarımızı özel olarak eğittik ve mevcut motor üretim tekniklerinin dışına çıktık.” ifadelerini kullandı.
Rolls-Royce firmasının ürettiği Orpheus motoru, geliştirilerek İngiltere ve İtalyan ortak üretimi 6. nesil BAE Systems Tempest uçağında kullanılacak. Motor hakkında henüz Rolls-Royce firması tarafından teknik özelliklere yer verilmese de Orpheus motorunun sadece bir motor değil, gerektiğinde kara ve denizde de görev yapabilecek bir motor ailesi olarak tasarlanması planlanıyor.
Orpheus motoru, klasik havacılık ve uzay motorları gibi hazır alt sistemler kullanmak yerine; kendi öz alt sistemlerine ve özgün bir tasarıma sahip olabilecek ve bu sayede uçaklardan, santrallere, yönlendirilmiş enerji silahlarına varan güçlü bir motor ailesi oluşturulabilecek.
İngiltere Savunma Tedarikinden Sorumlu Devlet Bakanı Jeremy Quin ise Orpheus’la ilgili, “Yeni Orpheus motoru, geliştirme, tasarım ve üretim konusunda İngiliz firmalarının ne kadar kabiliyetli olduğunun açık bir örneği. Bu proje ile İngiliz Tempest savaş uçağını güçlü bir şekilde üretmek istiyoruz.” açıklamasında bulundu.
İngiltere’nin yeni üreteceği BAE Tempest uçağının, Orpheus ile 5 yıl içerisinde ilk uçuşunu gerçekleştirmesi planlanıyor. Tempest için Japonya ve İngiltere geçtiğimiz yıl 20 Milyon Sterlin değerinde bir ilk geliştirme sözleşmesi imzalamıştı. Orpheus motorunun da gelmesiyle birlikte bu tutarın yaklaşık 200 milyon pound’a yükselmesi planlanıyor
MMU ve Rolls-Royce
Rolls-Royce firması kamuoyunda bilindiği gibi MMU projesinin özgün motorunda yabancı partner olmaya hazır. Türkiye’nin deneyimli motor üreticisi Kale Arge firmasıyla birlikte hareket eden Rolls-Royce firması, ortak olarak ‘TAEC Uçak Motor Sanayi A.Ş’ olarak adlandırılan firmayı kurmuştu.
Konuyla ilgili olarak yine Başkan DEMİR tarafından Mart 2021’de yapılan açıklamada, “Rolls-Royce’un bu uçak için hazır bir motoru yok. Onlar, Türkiye’de kurdukları bir ortaklık ile bu uçak için motor geliştirmeyi teklif ediyorlardı ama o geliştirmenin şartları arasında bizim kabul edemeyeceğimiz 5-6 tane madde vardı. Onları uzun süre boyunca müzakere ettik ve çoğunda istediğimiz yere kadar geldi mesele. Şu anda biz anlaşılabilir bir konuda olduğunu düşünüyoruz. Eğer onlar da hazırlar ise bu işi artısıyla eksisiyle bir yere getirebilecek durumdayız.” ifadelerine yer verilmişti.
Kale Grubu bünyesinde bulunan Kale Arge şirketi, hatırlanacağı üzere Türkiye’nin ilk milli turbojet füze motoru KTJ-3200’ü geliştirmiş ve entegrasyon faaliyetleri için ilk teslimatı da gerçekleştirmişti. KTJ-3200’ün seri üretim teslimatları da kısa süre içerisinde başlayacak. Buna ilaveten Kale Arge, KTJ serisi farklı itki sınıflarındaki motorların geliştirme faaliyetlerini ise sürdürüyor.