ABD tarihinin en önemli ihalelerinden biri geçtiğimiz günlerde sonuçlanmıştı. ABD ordusu envanterindeki UH-60 Blackhawk helikopterinin yerini almak üzere açılan Geleceğin Uzun Menzilli Taarruz Helikopteri (FLRAA) ihalesini Bell şirketi V-280 Valor ile kazanmıştı.
Tiltrotor konsepti ile yarışı kazanan Bell’in rakibi ise Sikorsky (ana şirket Lockheed Martin) ile Boeing’in ortaklığında sunulan Defiant modeliydi. Derifant’ta çift ana rotor ve arkadan itici pervane sistemi yer alıyordu.
40 milyar dolarlık helikopter alımı
Toplamı 40 milyar dolara çıkacak alımı Bell’in kazanmasının ardından Lockheed Martin ve Boeing’ten itiraz geldi. İki dev savunma şirketi, ihaleye itiraz etti.
Yapılan açıklamada “Lockheed Martin ve Boeing, çalışmalarını ABD Kara Kuvvetleri Havacılık Birimlerinin sağladığı bilgi ve geri bildirimlerin kapsamlı incelemesi sonrasında gerçekleştirmiştir. İhaleye itiraz ediyoruz ve kararın tekrar gözden geçirilmesini talep ediyoruz” dendi.
Lockheed Martin ve Boeing, kendi tekliflerinin vergi ödeyenlerin lehine olduğuna dikkat çekerek “Sunduğumuz teklif, en uygun fiyatlı ve en düşük riske sahipti. Bu konuda bir hata yapıldığına inanıyoruz” dedi.
Sayıştay denetimi
ABD yasalarına göre kamu ihaleleri Sayıştay kontrolünden geçtikten sonra nihai hale geliyor. Bu konuda 5 Aralık tarihinde açıklanan sonucun Sayıştay tarafından kontrolü ve sonrasında da 7 Nisan 2023 tarihine kadar da sonuçlanması gerekiyor.
Dev ihale
Bir tarafta Sikorsky ile Boeing’in oluşturduğu iki ana rotor sistemine sahip ve hava aracının arkasında hızı artıran üçüncü bir itiş gücü konseptine sahip SB-1, diğer tarafta da Bell’in uzun yıllardır üzerinde çalıştığı ve V-22 Osprey konsepti ile envantere giren ‘tiltrotor’ sistemli V-280 Valor. Bell, geliştirdiği konseptte hava aracının aynı bir helikopter gibi dikine kalkış ve inişini sağlayan motorlar, havada yatay duruma getirilerek düz uçuşta aynı bir uçak gibi hızlı ilerleyecek tiltrotor olarak adlandırılan konsepti kendi tasarımlarına uygulamıştı.
İlk gelen kulis bilgilerine göre, Pentagon Bell’in tasarımını yeni geliştirilen konsepte daha uygun olarak seçti. Aynı zamanda tasarımda tiltrotor, daha az riske sahip bir hava aracı olarak tespit edilmiş durumda.
V-280 Valor
Bell, konsept çalışmasına 2011 yılında başladı. Tasarım, 2013’te ABD Ordusu’nun gelecek nesil tasarım çalışmalarına seçildi. İlk uçuş 2017 yılında gerçekleştirildi. Bell yaklaşık 50 yıldır üzerinde çalıştığı ve ürünleştirdiği tiltrotor konseptini V-280’de kullandı.
V-280 Valor, ikisi pilot, iki teknisyen toplam 4 kişilik ekibe sahip. 14 tam teçhizatlı askeri taşıyabiliyor. Boş ağırlığı 8 bin 200 kg olan V-280’nin maksimum kalkış ağırlığı ise 14 ton.
Valor’da iki adet General Electric imalatı T64 turboşaft motor bulunuyor. Kalkıştan sonra saatte 520 km hıza çıkabilen V-280’in toplam menzili 3 bin 900 kilometre. Tüm yüklü olarak 400 deniz mili yani 740 kilometrelik görev yarı çapına sahip. Havvalandıktan sonra 6 bin feet yani yaklaşık 1800 metreye kadar sürekli tırmanış gerçekleştirebiliyor.
