Dünyanın ilk çift kişilik 5. nesil savaş uçağı: J-20
Çin tarafından geliştirilen 5’inci nesil savaş uçağı J-20’nin çift kişilik modeli ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Uçak, 5’inci nesil savaş uçakları arasında ilk çift kişilik model oldu. ABD, F-35 ve F-22 uçaklarının sadece tek kişilik modelini yapmıştı.
Çin uzun süredir 5’inci nesil savaş uçağı J-20 üzerinde çalışıyor. Çift motorlu uçağın kamuoyuna yansıyan fotoğraflarından tasarım ve test sürecinde gövde üzerinde bir çok değişiklik yapıldığı görülüyordu.
Tasarım ve test aşamaları süren uçak için yeni sayfa çift kişilik model ile açıldı. Uçağın eğitimden çok elektronik karıştırma amaçlı üretilen çift kişilik modelinde, ikinci pilotun bu sistemleri yöneteceği ifade ediliyor.
J-20’nin ayrıca F-15E’de olduğu gibi hava-yer modeli de tasarlanan görevleri arasında olabileceğine dikkat çekiliyor. İkinci kokpitte oturacak pilot, atış sistemlerinde de sorumlu olacak.
10 yıl önce ilk uçuşunu yaptı
Çinli havacılık şirketi Chengdu Aerospace Corporation tarafından tasarlanan J-20 ilk uçuşunu 11 Ocak 2011 tarihinde yaptı. ABD’den sonra 5’inci nesil savaş uçağı geliştiren ikinci ülke olan Çin, 6 yıl süren testlerin ardından ilk uçağı Mart 2017’de hizmete aldı. Çin Hava Kuvvetleri’nin ilk J-20 filosu ise Eylül 2017’de kuruldu. Açık kaynaklara göre bugüne kadar 150 civarında uçak üretilerek teslim edildi.
İki adet Saturn AL-31FME veya Shenyang WS-10C tipi motor kullanan uçak, ses hızının iki katına çıkıyor. Menzili ise iki harici yakıt tankı ile 5 bin 500 km.
Toplam 11 ton mühimmat taşıyabilen uçak gövde içinde farklı hava-hava ve hava-yer mühimmatları alabiliyor. Ayrıca kanatların altında da toplam 4 noktada yakıt tankı taşıyabilecek kapasiteye sahip.
Neden tek pilot?
ABD, 1950’lerin başından itibaren jet savaş uçaklarına geçerken F-84G, F-84F, sonrasında F-86 için çift kişilik modellerin seri imalatına geçmemişti. Bu modellerden bazıları test amaçlı çift kişilik hale getirilmişti.
F-100, F-102 ve F-104’te ise çift kişilik modellerin tasarımı yapılarak eğitim ağırlıklı kullanılmıştı. F-22 veya F-35 gibi 5’inci nesil uçaklarda yeniden bu konsepte dönüldü. Tüm yer eğitimleri simülatörde tamamlanarak pilotlar tek kişilik uçaklarda göreve başlıyordu.