NASA’nın en büyük sorunu olan ve iki astronotun Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) mahsur kalmasına neden olan Starliner’da gelen garip seslerin nedeni bulundu.
Boeing tarafından imal edilen Starliner helyum kaçağı nedeniyle ISS’e kenetlendikten sonra geri dönüş yolculuğu iptal edilmişti. Astronot Butch Wilmore’un Starliner’dan “tuhaf sesler” geldiğini söylemesinin ardından NASA, seslerin sebebine ilişkin açıklama yaptı.
Geri besleme sorunu nedeniyle
NASA garip gürültünün Boeing Starliner’daki hoparlörler ile yanaştığı ISS arasındaki bir geri besleme sorunu olduğunu açıkladı.
Konuyla ilgili olarak X hesabından NASA “Uzay istasyonu ses sistemi karmaşıktır, birden fazla uzay aracı ve modülün birbirine bağlanmasına izin verir ve gürültü ve geri bildirim yaşanması yaygındır.” dedi.
Dönüş yolculuğu ekibi değiştirildi
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) haftalardır mahsur kalan iki astronotu kurtarmak için SpaceX’in yaklaşan görevindeki mürettebat üyelerini değiştirdi.
5 Haziran’da havacılık firması Boeing’in Starliner uzay kapsülüyle ISS’ye gitmek üzere uzaya fırlatılan tecrübeli astronotlar Butch Wilmore ve Suni Williams, aracın itici takımların arızalanması ve helyum sızıntılarının tespit edilmesinin ardından istasyonda mahsur kalmıştı.
NASA’dan geçen cumartesi gelen açıklamada iki astronotun Elon Musk’ın uzay firması SpaceX’le geri döneceği belirtilmişti.
Uzay ajansı Şubat 2025’te ISS’ye gidecek olan SpaceX’in Crew-9 mürettebatında bu yüzden değişiklik yapmak zorunda kaldı.
Reuters’ın haberine göre Wilmore ve Williams, SpaceX görevinde Zena Cardman ve Stephanie Wilson’ın yerini alacak. Ancak Cardman ve Wilson’ın gelecekteki görevlere yeniden atanma hakkı korunacak.
Yeni düzenleme uyarınca NASA astronotu Nick Hague ve Roscosmos kozmonotu Aleksandr Gorbunov Şubat 2025’te Crew-9 ekibinin bir parçası olarak ISS’ye gidecek ve Wilmore ile Williams’ı alarak geri dönecek.
Starliner boş dönecek
Astronotların mahsur kalması, son dönemde uçaklarında da çeşitli arızalar meydana gelen Boeing için bir darbe daha oldu.
İki astronotun uzay uçuşu, Starliner’ın ilk mürettebatlı yolculuğuydu. Boeing, uzay uçuşu planlarında yıllarca süren gecikmeler ve giderek artan maliyetlerin ardından bu hamleyle programı canlandırabileceğini umuyordu.
Şirket, hem uzayda hem de yerde yapılan son itici testlerine dayanarak Starliner’ın güvenli olduğunda ısrar etmişti.
Boeing yetkilileri geçen hafta konuyla ilgili şu açıklamayı yayımlamıştı:
“Boeing her şeyden önce mürettebatın ve uzay aracının güvenliğine odaklanmaya devam ediyor. NASA tarafından belirlenen görevi yerine getiriyoruz ve uzay aracını güvenli ve başarılı bir şekilde mürettebatsız dönüş için hazırlıyoruz.”
Daha önce uzun süreli uzay uçuşu deneyimi olan emekli donanma kaptanları 61 yaşındaki Wilmore ve 58 yaşındaki Williams, bu ölçüde olmasa da yeni bir uzay aracının deneme seyrini kabul ettiklerinde sürprizlerle karşılaşmayı bekliyorlardı.
Starliner sorunlarla boğuşuyor
Aslında Starliner’ın sorunları olaylı son uçuştan çok önce başlamıştı.
2019’da ilk mürettebatsız test uçuşu yazılım sorunlarıyla karşılaşmış ve bu uçuş 2022’de yeniden yapılmak zorunda kalmıştı.
Ardından paraşüt ve kapsülün itici sistemindeki helyum sızıntısı da dahil olmak üzere diğer sorunlar ortaya çıkmış ve mayıs ayındaki bir fırlatma girişimi iptal edilmişti.
Sonunda sızıntı sorununun halledildiği ve endişe yaratmayacak kadar küçük olduğu bildirilmişti. Ancak kalkışın ardından daha fazla sızıntı ortaya çıkmış ve beş itici de başarısız olmuştu.
Sorunlu küçük iticilerden biri hariç hepsi uçuşa yeniden başladı.
Ancak mühendisler bazı iticilerin contalarının şişerek itici gaz hatlarını tıkadığını ve daha sonra normal boyutlarına geri döndüğünü belirtiyor.
Kapsüldeki 28 itici hayati önem taşıyor. Uzay istasyonuyla buluşma için gerekli olmalarının yanı sıra, uçuşun sonunda daha büyük motorlar aracı yörüngeden çıkarırken kapsülün doğru yöne bakmasını sağlıyorlar. Aksi, mürettebat açısından felaketle sonuçlanabilir.
2003’te atmosfere yeniden giriş sırasında parçalanan ve içindeki yedi kişinin ölümüne sebep olan Columbia felaketi halen hafızalardaki tazeliğini koruyor. (euronews)
