Türk Hava Yolları, özellikle pilot maaşlarından ciddi bir kesinti ile tasarruf hedefliyor. THY masaya kaptan pilotlar için yüzde 65 kesintiyi koyarken Hava-İş bu duruma karşı çıkıyor. THY’nin kısa vadeli 1,1 milyar dolar, uzun vadeli de 9,6 milyar dolar borcu bulunuyor. Bu durum “THY faturayı pilotlara kesti” yorumunun yapılmasına neden oluyor.
Sözcü Gazetesi’nden Yusuf Demir’in haberinde, THY yüzlerce pilotu, İçişleri Bakanlığı’nın genelgesindeki sağlık kriterini gerekçe göstererek zorunlu ücretsiz izne gönderdi. 60 yaş üstü ve başka nedenlerle birlikte ücretsiz izne gönderilen pilot sayısının binin üzerinde olduğu iddia ediliyor.
THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı’nın “Çalışanlarımızın iş akdini korumakla ilgili her türlü fedakarlığı yapacağız” sözlerinin üzerinden çok geçmeden, şirkette yüzlerce personeli tüm haklarından mahrum edecek kararlar alındığı ortaya çıktı. 27 Mart’ta tüm dış hat uçuşlarını durduran, iç hatlarda sadece 14 noktaya kısıtlı sefer düzenleyen Türk Hava Yolları, çözümü personeli zorunlu ücretsiz izne çıkarmakta buldu. Türk Hava Yolları, kaç kişinin hangi kriterlere göre ücretsiz izne çıkarıldığını açıklamadı. THY SÖZCÜ’nün bu yöndeki sorularını da yanıtlamaktan kaçındı.
SÖZCÜ’nün edindiği bilgilere göre zorunlu izne çıkarılanların bir kısmı için; İçişleri Bakanlığı’nın kronik rahatsızlığı olan ve bağışıklık sistemini bozan ilaç kullananlara sokağa çıkma yasağı öngören genelgesi gerekçe gösterildi. Bununla birlikte, 60 yaş üstü olanlar, kaptanlık eğitimindeki 2. pilotlar ve yeni 2. pilot olanlar arasında da zorunlu izne çıkarılanlar olduğu belirtiliyor.
HER PERSONEL İÇİN 1029 TL!
THY’de normalde kaptanlar yaklaşık 60 bin, 2. pilotlar 40 bin TL brüt maaş, üç ayda bir de bir maaş ikramiye alıyor. Ücretsiz izne ayrılanlar, genelge geri çekilinceye kadar, maaşlarının yanı sıra tüm özlük haklarından mahrum olacak.
Kalanlar ise “Kısa Çalışma Ödeneği”nden yararlanacak. Kalanlar, 3 gün THY, 27 gün İŞKUR tarafından ödenmek kaydıyla toplam 4 bin 971 lira maaş alacak. Yani THY’nin kasasından her bir personeli için çıkacak para 1029 TL olacak. Kargo ve 14 noktaya gerçekleştirilen kısıtlı sayıdaki uçuşa katılan az sayıdaki pilot ise biraz daha yüksek bir miktar kazanacak.
THY KAP’A BİLDİRDİ
Türk Hava Yolları, Kamu Aydınlatma Platformu’na bugün gönderdiği mesajda “Personel giderleri ile ilgili gönüllü ücretsiz izin ve kısmi çalışma gibi maliyet azaltıcı tedbirler almaktadır” şeklinde açıklama yaptı. THY’nin açıklamasında zorunlu ücretsiz izinlerden bahsedilmemesi dikkat çektiHAVASEN: SALGIN FIRSATÇILIĞI
Hava Yolu Çalışanları Sendikası HAVASEN yayınladığı açıklamada, “THY’nin işten çıkartma yönünde açık bir tavrı olmaması sevindirici olmakla beraber sistematik ve üstü kapalı biçimde iş akdinin feshine yol açabilecek işlemlerin başlatıldığı gözlenmiştir” ifadelerini kullandı. Açıklamada özetle şu değerlendirmeler yapıldı:
Kamu otoritesi 65 yaş üzerine sokağa çıkma yasağı getirmiştir. THY’de bu kapsama giren sadece Simülatör Öğretmeni (SFI) olan emekli pilotlar bulunmaktadır. THY’nin büyümesine katkıda bulunmuş emektar personeli ilk krizde yalnız, çaresiz ve ekonomik yönden desteksiz bırakmak ahlaki ve vicdani bir davranış değildir.
Devlet, 60-65 yaş için evden çıkmamalarını tavsiye etmiştir. Buna karşın THY’nin “durumdan vazife çıkartarak” bu yaş aralığındaki pilot personelini sorgusuz sualsiz “ücretsiz izne” çıkarması, ekonomik yönden desteksiz bırakması, salgın fırsatçılığı değilse, en azından vicdanen sorunlu bir davranış biçimidir.
THY’nin bazı personelinin ise, İçişleri Bakanlığı Genelgesi ile, “bağışıklık sistemi düşük, ve kronik akciğer hastalığı, astım, KOAH, kalp-damar hastalığı, böbrek, karaciğer hastalığı olanlar ile bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullanan ” yurttaşlar için getirilen sokağa çıkma yasağının gerekçe gösterilerek ücretsiz izne çıkarıldığı görülmektedir. THY, bu gerekçe ile ücretsiz izne çıkardığı personelinin “kronik rahatsızlıklarını” kendileri ile paylaşmalı ve yaptığı uygulamayı işçisini de ikna edecek şekilde gerekçelendirmelidir. Aksi takdirde, THY’nin bu krizde gizli ajandasını hayata geçirerek büyük çaplı bir tasfiyenin düğmesine bastığı eleştirileri haklılık kazanacaktır.
THY’nin yaş haddinin dolmasına bir yıl kalmış olan pilotları gözden çıkartarak ücretsiz izin uygulamasına tabi tutması da ayrı bir hukuksuzluktur.
Yaşı 60’ın altında olmasına rağmen OML, SIC ve benzeri kısıtlamaları olan pilotlar da aynı şekilde Nisan programlarında ücretsiz izinli gösterilmiştir.
Söz konusu gruplara ücretsiz izin planlanırken konuya ilişkin olarak 6 işgünü süre verilmesi ile “fesih işleminin de arkadan geleceği ” açıkça hissettirilmektedir.
PİLOTLAR İSYAN ETTİ
SÖZCÜ zorunlu izne çıkarılan pilotlarla görüştü. Daha önce yaşanan acı tecrübeler nedeniyle isimlerinin gizli tutulmasını isteyen pilotlar özetle şunları söyledi:
“İçişleri Bakanlığı genelgesinin bizimle ne alakası var. İşimizin doğası gereği tüm dünyada olduğu gibi biz de çok sıkı periyodik sağlık kontrollerinden geçiyoruz. Uluslararası kurallar gereği uçuşa engel teşkil edecek en kücük sorun ve hastalık dahi inceleniyor. Sonuçta her birimiz emanet edilen yüzlerce yolcuyla beraber dünyanın öbür ucuna uçuyoruz. Mevcut bir hastalığımız varsa bugüne kadar neden uçmamıza izin verildi.
Hava-İş Sendikası Türk Hava Yolları’nın pilotların maaşını yüzde 50 oranında azaltmayı planladığı diğer personelin de maaşlarında indirime gitmeyi düşündüğünü belirtti.
Bloomberg’e açıklama yapan Hava-İş sendikası Başkanı Ali Kemal Tatlıbal, “THY ile görüşmeye hazırız üyelerimizin onaylamadığı hiçbir şeyi imzalamayız” ifadelerini kullandı.
Sendika ile THY arasındaki yazışmalara göre THY işçi çıkarmamanın tek yolunun maaşlarda yeni bir anlaşmaya gitmek olduğunu söylüyor. 30 bin çalışanı olan THY’deki çalışanların yüzde 75’i Hava-İş sendikasının üyesi.
Tatlıbal THY’den ücretlerin düşürülmesi için şimdilik resmi bir teklif gelmediğini söylerken, “Henüz resmi bir teklif almadık ama yönetimin sosyal hakları ve maaşları tırpanlamak istediğini anlıyoruz” ifadelerini kullandı. Türk Hava Yolları maaş teklifiyle ilgili sorulara cevap vermedi.
PİLOTLAR NE KADAR MAAŞ ALIYOR?
THY’de normalde kaptanlar yaklaşık 60 bin, 2. pilotlar 40 bin TL brüt maaş, üç ayda bir de bir maaş ikramiye alıyor.
Moody’s pandemi sebebiyle THY’nin bu yıl geçen yıla göre taşıdığı yolcu sayısının yüzde 60’ını kaybetmesini bekliyor. THY’nin bu yıl ödemesi beklenen 1,1 milyar dolarlık borcu bulunuyor. Şirketin toplam borcu 9,6 milyar dolar seviyesinde.
