Geçtiğimiz günlerde Orman Bakanı Pakdemirli CNN Türk’te Hakan Çelik’in konuğu oldu. Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) imalatı T-70 helikopterlerinden alacaklarını söyledi. Orman Bakanlığı filosuna gelecek yıl 3 adet T-70 Blackhawk katılacak.
Toplam 109 adet üretilecek Sikorsky tasarımı T-70’lerde bir çok sistem örneğin başta kokpit olmak üzere ASELSAN imzası taşıyor. Güç aktarma sistemi, iniş takımları gibi bir çok kritik parça Eskişehir’de Alp Havacılık tarafından üretiliyor. Keza motorlarda da TEI’nin imzası var.
Helikopter projesi ilk planlandığında toplam 20 adet T-70’in Orman Bakanlığı’na verilmesi planlanmıştı. Sayı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma’nın artan ihtiyaçları nedeniyle 3’e indirildi. Bakan Pakdemirli, T-70’lerin personel naklinde kullanılacağını açıkladı.
ESKİ S-70’LER KULLANILABİLİR Mİ
T-70’ten 20 adet ayrılıp Orman Bakanlığına tahsisi projede ilk başta çok eleştirilmişti. S-70 Blackhawk’ların yüksek operasyon maliyeti ile orman yangınında ne kadar etkin olarak kullanılabileceği tartışılmıştı.
Bunları düşünürken bir kaç yıl önceye gittim. Sikorsky’den ABD Ordusu tarafından kullanılmış 10 adet ikinci el Blackhawk’ı 63 milyon dolara satın alan bir şirket, bunları orman yangınıyla mücadele için modifiye edecekti. Helikopterler, orman yangınlarıyla, arama-kurtarma ve acil durumlara müdahale için kullanılacaktı. Konsorsiyumda, Türkiye’den Kaan Havacılık’ın Avustralya kolu Kaan Air Australia ile ortak olduğu StarFlight da yer alıyordu.
Örneğin Jandarma tarafından ilk satın alınan S-70’lar veya askeri amaçlı olarak kullanımlarının sonuna yaklaşan eski S-70’ler böyle bir modifikasyondan geçirilip Orman Bakanlığı’nın filosuna verilemez mi? Benzeri bir durum yine Jandarma Havacılık elindeki Mi-17’ler için geçerli olmaz mı?
İLK SİVİL KULLANIM
TUSAŞ’ın geliştirdiği ANKA’nın muhtemel ilk sivil kullanıcılarından biri de Orman Bakanlığı olacak. ANKA’lar gelişmiş kamera sistemleriyle ormanları tarıyacak. ANKA böylelikle ilk sürekli sivil görevine de çıkmış olacak. Eğer böyle bir kullanım sürerse, İHA’lar için yeni bir pazar açılacak. Daha basit donanımlı, fiyatları daha düşük, sivil sistem kullanan İHA’lar, özellikle devlet görevleri için gökyüzünde uçacak. Bir tarafta Baykar TB2 Bayraktar, diğer tarafta TUSAŞ ANKA. Ben iki tarafın da pazar bulacağına eminim.
YANGIN SÖNDÜRME SEZONU GELİYOR
Görünen o ki, Orman Bakanlığı 2020 yaz sezonu için geçen yıl da olduğu gisi havadan yangın söndürme operasyonunu kiralık helikopterlerle sürdürecek. Henüz Türk Hava Kurumu’nun elindeki CL215 uçakları için bir adım atılmadı. Yönetimi kayyuma devredilen THK’da ise mali darboğaz sürüyor. Daha önceden hizmet dışı M-18 Dromader uçakları yeni ihale ile satışa çıktı.
Diğer tarafta ise geçen yıl sık sık gündeme gelen amfibik Beriev Be-200 uçakları vardı. Hatta Bakan Pakdemirli, uçakların fabrikasına giderek inceleme yapmıştı. Be-200, eylül ayında İstanbul Atatürk Havalimanı’nda yapılan Teknofest’e de gelmişti.
Sonrasında Rusya ile kötüleşen ilişkiler nedeniyle henüz Beriev tarafından bir adım yok gibi. Yangın söndürme sezonu giderek yaklaşıyor. Bu yıl nasıl bir yol izlenecek merakla bekliyoruz.
Modifiye edilerek yangın söndürme de kullanma fikri çok tutarsız, astarı yüzünden pahalıya mal olur. bunun benzer örnekleri geçmişte de oluştu mesela bir aymaz T6 tayyarelerini zirai ilaçlama uçağına dönüştürmeye heveslendi arka kokpite konulan ilaç deposu ancak 100 litre sıvı ile kalkılabilir sonucu verdi emsal thurush commander uçakları aynı motor ile 2 ton luk ilaç deposuna ve çalışma gücüne sahipti…..bir ara yine parlak bir işgüzarlıkla hava kuvvetlerinin uçaklarına orman yangını için modifikasyon ile su depoları yerleştirildi sezon sonunda tümünün kanat köklerinde çatlamalar tesbit edildi vaz geçilmek zorunda kalındı. her işin test edilmiş gerçek ürünü dışında uydurma olanı sorundur. buna l21 lerin ilaçlama uçağı olarak uydurulması da dahildir. en çok pilot zayiatı o uçaklarda verilmiş ve işlev iptal olunmuştur.