Havacılık dünyasının ‘en çılgın’ yarışı Reno Air Races 13-17 Eylül 2023’te Nevada’da yapılacak. Pervaneli ve jet uçakların özel tasarımlarıyla en hızlı olmak için kıyasıya mücadele ettiği yarışlar neden bu kadar önemli?
1964 yılında ilk başlayan bu hava rallisi hiç kimseye zarar vermemek için Nevada çölünde yapılmaya karar verilmişti. Bu dünyada eşi benzeri olmayan yarışlara katılmanın çok sert kuralları var.
Pilotun tecrübesi, uçuş saatleri ve uçak tiplerindeki performansı bir kurul tarafından onaylandıktan sonra sizi kursa alıyorlar.
Bu çılgın pilotların eşleri de genelde havacılık meraklısı, uçağın 2. pilotu veya uçak teknisyeni oluyor. Yani aslında aileler yarışıyor.
Arka arkaya kazalar
1964’ten itibaren yarışlara eğitime gerek olmadan kendine güvenen katılmaya başladı. İlk 30 yıl içinde inanılmaz feci kazalar yaşandı. Reno AirRace tarihine geçecek 15 çok değerli pilot kendi hataları veya başkalarının hataları nedeniyle yaşamlarını kaybetti. Bir çok olayda seyircide zarar gördü ve ölenler oldu.
Okul kuruldu
1998 yılında yarışan bir pilot olan Alan Preston ve AirRace operasyon müdürü Bill Eck, bir okul açmaya karar verdiler. Kazalara son vermek için yıllar boyunca tartışılan bir konsepti devreye soktular.
Bu durum yıllarca yarışan pilotlar tarafından başta kabul edilmese de kurallar yeniden yazıldı.
Artık isterseniz 20 bin saat uçuş deneyiminiz olsun bey astronot olun hiç fark etmez. Bu zorlu kursa katılmanız ve sertifika almanız durumunda yarışmalara katılabiliyorsunuz.
Her yıl Haziran ayında, Reno Air Racing Association, ilk yarışacaklar için çaylaklar kampı ve eğitimi düzenlemekte. Bu kurs sortilerinden sonra 25 yıldır kazaların önüne geçildi gibi gözüküyor. Son üç yıl içinde aynı sınıfta yarışmamış tüm yarışçılar kurs ve seminere katılmak zorundadır.
Dört farklı kategori
AirRace Rallide 4 kategori var: Formula1 , T6 Class, Unlimited ve Jet Racing
En heyecan verici olan parkur ise ”Unlimited” yani Sınırsızlar olduğu kabul ediliyor.
Bir de alt kategoriler var.. Biplane, Sport ve Stol Drag.
Sınırsızlardaki heyecan
Sınırsızlar çoğunlukla özel yapım 2. Dünya Savaşı eğitim uçakları – jetler ve üretim kiti yapımı spor uçakları gibi kompozit yapım Lancairs ve Glasairs uçaklarıda bu yarışa katılabiliyorlar. Reno Air Races, saatte 450 milin üzerindeki hızlara ulaşan adı üzerinde ”Unlimiteds” bir serüvendir.
Diğer kategori ise: Formula One’da ise 200 kübik inçlik motorlarla sınırlı olmasına rağmen bir o kadarda tehlikeli bir yarıştır. Burada pilotlar motor hacimleri sebebi ile yarış kazanamayacakları için, şahsi yetenek ve kabiliyet ön plana çıkmaktadır.
Bir diğer enteresan kategori ise Meraklı havacılar. Öğretmen pilot Alan Preston’a göre ‘Çaylaklar’
800 dolara siz de katılabilirsiniz
800 dolar karşılığında kendi uçağınızı getirerek işe başlayabilirsiniz. Öğretmen pilot ile kontrol sürüşünü başarıyla tamamlarsanız yer eğitimine sizi alırlar ve başarılı olursanız ”hevesli pilot yarışçısı” rozetini size verirler ve uçağınız başına geçersiniz.
İlk parkura çıkışınız 3,000 feet irtifada testler yapılır. Yer gözlem eğitmenleri uygun görür ise sizi 1,000 feete alçaltır ve son testleriniz 200 feet irtifada ve kol uçuşudur. Bunuda başarırsanız yarışa hazırsınız demektir. Testler esnasında bir çok kaza yaşanmış bir çok pilot yaşamını yarışmalar öncesi kaybetmiştir.
Sonraki eğitim ise: uçuş esnasında motor arızası ve sorun yaşarsanız parkurdan nasıl ayrılacağınız konusudur. Çünkü takati uçağınızda kestiğiniz anda arkanızdaki uçaklar birer birer size çarpacaklardır.
Arkanızda gelen uçağın pilotu sizin gibi çaylak kategorisinde ise kaza kaçınılmazdır. Bu neden ile meydan paterni terk edişte çok katı kurallar vardır.
Seyirci tarafının aksine yönlendirip 200 feetlik bir irtifayı koruyarak 2-3 sn. içinde parkuru terk etmeniz gerekmektedir. Emniyet ile ayrıldıktan sonra altınızdaki iki pisten hangisine planlama yapabileceğinize karar verip sonra irtifa vermek şarttır.
Kursun yer eğitiminde pilotun emergency yani acil durum sorumluluklarını ezbere bilmeniz gerekiyor:
-Birinci şart başkalarının güvenliğini hesaba katmaktır
-Yarışı kazanmak, risk yönetimine göre ikinci önceliktir
-Brifingleri zamanında yapmaz iseniz havada şansınız hiç yoktur
-Sıkı radyo frekansı disiplinine uyun
-200 feet irtifada durumsal farkındalık bu uçuşlar için en önemli faktör
– Rastgele bir zamanda, öğretmen pilot telsizden sizin uçağınıza bir motor arızası çağrısı yapacak ve bu duruma hazır olup olmadığınız, kol uçuşundan nasıl ayrılacağınız, gücü rölantiye çekince bir pist bularak emniyetli inilmesi gerekiyor.
– Sizin hakkınızda yazılan bir olumsuz rapor sizin hayat boyu Reno Air Race yarışmalarına katılmanızı yasaklamaktadır.
Benim her yıl merak ile takip ettiğim bu eşsiz, bir o kadarda tehlikeli yarışma için 13 Eylül tarihini beklememiz gerekiyor. İmkanımız olsada 5 gün yaşanan bu serüveni yerinde izleyebilsek.
Biletler 70 dolar
5 günlük kişi başı bilet fiyatı ise 70 dolar.
Tüm ayrıntıları resmi sitesinden takip edebilirsiniz. Yarışmaları canlı takip etmek için bir çok site bulabilirsiniz: https://airrace.org/
