Pandemi nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşanan havacılık sektöründe tüm ülkeler yerli pilotları için pozitif ayrım yapmaktan çekinmezken, Türkiye’de tüm dünyadan farklı bir tutum sergileniyor.
Yüzlerce Türk pilot işsiz veya ücretsiz izine çıkarılarak evlerinde tutulurken, yabancı pilotlar uçmaya devam ediyor. İflas eden Atlasglobal’deki 200’e yakın tecrübeli pilot, Onur Air’de 19 aydır tek kuruş maaş almayan 150’nin üzerinde pilot, tüm havayolu şirketlerinde ücretsiz izinde bulunan yüzlerce pilot ve THY Akademi’den mezun olmuş tam 1000 pilot kenarda bekliyor.
Yabancı pilot sorununu çok sıkı takip eden, konuyu hazırladığı raporlarla Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı’na kadar taşıyan Havayolu Çalışanları Sendikası (HAVASEN) Başkanı Kaptan Pilot Seçkin Koçak gelinen noktaya isyan etti.
Başkan Seçkin Koçak, “Şu an Türkiye’de açık bir gerçek var; Türkiye’de çalışmasına müsaade edilen yabancılar var ve çalışamayan Türk pilotlar var. Bunun hiçbir şekilde mazereti yok. Dünyada hiçbir ülke buna müsaade etmiyor” dedi.
Türkiye’de pandemi öncesi yaklaşık 1000 yabancı pilot çalıştığını ve bunların Türkiye’ye maliyetinin yıllık 100 milyon dolar olduğu hatırlatan Koçak, “Pandemi başladığında Uzakdoğu ülkeleri de dahil bütün ülkeler, yabancıları ya ücretsiz izine çıkarttı ya iş akitlerini feshetti. Ancak Türkiye her nedense yabancı pilotları tutmakta kararlı ya da göndermeye cesareti yok” diye konuştu.
Kaptan Koçak, “Bugün itibariyle Türkiye’de kaç yabancı pilotun çalıştığı, kaç Türk pilotun ücretsiz izinde veya işsiz olduğunu resmen bilmiyoruz. Tartışma yaratacak çünkü SHGM müdahale etmiyor. Ne havayolu şirketleri, ne Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) resmi rakamlar açıklamıyor. Sayının en az 300-600 arası olduğunu tahmin ediyoruz”şeklinde konuştu.
HAVASEN Başkanı özetle şu tespit ve değerlendirmeleri yaptı:
THY buna uzun süre direndi, yabancıları muhafaza etti. Yetkili sendika bu konuda tek kelime etmedi. Biz HAVASEN olarak Dışişleri Bakanlığı’na kadar konuyu taşıdık. Karşılıklılık esasını hatırlattık. Tüm bu girişimlerimizden sonra THY yabancı pilotları ücretsiz izne gönderdiğini açıkladı.
Hayır, yabancı pilotların tamamını göndermediler. Türk pilotlarla birlikte ücretsiz izne çıkarttıkları yabancı pilotlar var… O dönemde geniş gövdede ücretsiz izinde olan Türk pilotlar var ama uçan yabancı pilotlar vardı. Yani dediklerini yapmadılar. Genel Müdür Bilal Ekşi’nin açıklaması var… öyle bir şey olmadı.
Dar gövdeli uçaklarda hem Türk hem yabancı ücretsiz izinde olan ekip vardı. Yabancı pilotları çağırıp ücretsiz izin sürelerini uzattılar ama Türk pilotlar da vardı ücretsiz izinde olan.
Geniş gövdede yabancılar halen uçuyor. Tamamı ücretsiz izne çıkarılmadı. Yabancılar halen burada. THY’nin söylediği gibi hepsini ücretsiz izne çıkardık diye bir durum yok.
“TÜRKİYE YOLGEÇEN HANI GİBİ”
Karşılıklılık esası konusunda çok sıkıntı var. Örneğin biz Almanya’ya gidiyoruz. 12 sınava gireceksin diyor. Ama Alman pilot geliyor kendi lisansıyla burada uçuyor. Aynı Alman Suudi Arabistan’a gidiyor, orda sadece lisansını çevirmesi 6 ay sürüyor. Sınavlara giriyor. Katar bile sınava sokuyor. Lisansı değiştirip Katar lisansı veriyor… Türkiye ise yolgeçen hanı gibi.
Ayrıca yabancı pilot Avrupa lisansını burada tazeleyebiliyor. Adama ekstra iyilik de yapılıyor. Çünkü Suudi Arabistan’a giden Alman pilot, Arapça yazılı lisansı oradan alıyor, Avrupa lisansını da ayrıca cebinden para vererek yenilemek zorunda. Onun için Türkiye yabancı pilotlar için bir cennet. Şirket ve bizim Sivil Havacılık masraf yapıp yabancı pilotun kendi lisansını tazeliyor. Lisansını tazeleyen bazı yabancı pilotların kaçıp gittiği de söyleniyor. Yani bu uygulamanın elle tutulur hiçbir yeri yok.
YABANCI PİLOT ALMIYORLAR
Suudi Arabistan geçenlerde ilan açtı. Sadece Suudları kabul edeceğini açıkladı. Uzakdoğu’da Vietnam ilan açtı, sadece Vietnam vatandaşları başvurabiliyor. Neden… Çünkü yabancıları zaten gönderdiler, kadro ihtiyacı oldukça kendi vatandaşlarını alıyorlar. Biz bir Vietnam kadar değiliz yani… Gönderemiyorlar çünkü… Buna cesaret edemiyorlar.
Yusuf Demir-Sözcü
