Bir uçak düşünün. 30 milimetrelik makineli top için tasarlanmış olsun. Öyle bir makineli top ki zırhlıları bile delik deşik etsin. Her biri 690 gram ağırlığında 1174 adet mermi atsın. Ve ilk uçuşu üzerinden neredeyse 50 yıl geçse de tahtını kimseye kaptırmasın…
1970’lere gelirken Sovyet askeri doktrininin en önemli parçasını binlerce tanktan oluşan kara gücü oluşturuyordu. Bu tanklar, düz araziye sahip Avrupa’da hızla ilerleyebilirdi. Sovyet tanklarını vuracak bir uçak arayışıyla birlikte Amerikan Hava Kuvvetleri A-X adlı bir program başlattı. Çok alçaktan uçabilen bu savaş uçağı tamamen yakın hava desteği için tasarlanacaktı.
Önce yakın hava desteği uçağında 20 milimetrelik M61 Vulcan topu kullanılacaktı. Ancak 20 milimetrelik mermilerin zırhlılar üzerinde etkisinin az olması nedeniyle bu fikirden vaz geçildi. 30 milimetre tercih edildi.
GAU-8 Avenger topu, General Electric tarafından tasarlandı. Boş ağırlığı 280 kilogram olan topun uzunluğu 1 metre 82 metreydi. Buna 2 metre 30 santimetrelik namlu eklendiğinde silahın büyüklüğü o yılların efsane otomobili Vosvagenin kaplumbağa modelinden daha büyüktü.
TOLGA ÖZBEK’İN VİDEOSU İÇİN TIKLAYIN
Farklı görevler için farklı türde mermiler kullanılsa da topun ağırlığı tam yüklü 1828 kilograma çıkıyordu. Yani uçağın ağırlığının neredeyse altıda birini oluşturuyordu.
Top dakikada 4200 mermi atabilecek şekilde tasarlanmıştı. Namluda meydana gelebilecek şişme için 7 adet dönen namlu sistemi geliştirilmişti.
Amerikan Hava Kuvvetleri, 1970’lerin ortasında yeni yakın destek uçağı olarak Fairchild tasarımı A-10’u seçti. GAU-8 ile A-10 adeta bütünleşti. Topa yerleştirilen zayıflatılmış uranyum başlıklı mermiler, zırhıları delik deşik etmek üzere tasarlanmıştı. Uranyum içeren mermiler yıllar sonra Kosova operasyonu sırasında bölge temizlenirken ciddi sorunlar çıkartacaktı. Her bir merminin ağırlığı ise ortama 690 gram.
Uçak göreve çıkarken standart olarak 1174 mermi yükleniyor. Pilot GAU-8 Avenger’ı düşük veya yüksek devirde kullanabiliyor. Etki menzili 1200 metre olan top ateş etmeye başladığında çok farklı bir ses çıkartıyor.
Etki menzili 1200 metre olan toptan atılan mermilerin yüzde 80’i, 12 metrelik bir alanda toplanıyor. 30 milimetrelik top, aynı zamanda gemilerde hava savunma görevleri için de kullanılıyor.
Bu güne kadar GAU-8’i kullanan tek uçak, A-10. Her ne kadar uçak kanat ve gövde altındaki 11 farklı istasyonda 7620 kilogramlık füze veya akıllı mühimmat taşısa da topun yeri ayrı. Bir de olayın yerdeki askerler açısından farklı bir anlamı var. A-10’un çok alçaktan uçuşu, topundan çıkan efsane sesi, yerdeki askerler açısından da moral oluşturduğunu yapılan araştırmalar ortaya koyuyor…
Her ne kadar yeni nesil uçaklar tasarlansa da A-10’un tahtına bir çok uçak göz koymuş olsa da hiç biri Warthog yani Yaban Domuzu takma adlı A-10’ların yerini alamıyor. Geçtiğimiz yıllarda konu Amerikan Senatosu’nda da tartışılmıştı. A-10’un çok klasik GAU-8 Avenger topu ile F-35 veya F-15E gibi savaş uçaklarına göre çok daha ekonomik operasyon maliyetleri, Warthog’un daha uzun yıllar uçabileceğini gösteriyor.
A-10’lara son yıllarda en çok yıpranmanın meydana geldiği kanatlar üzerinde modernizasyon çalışmaları yapılıyor. Yeni imal edilmiş, güçlendirilmiş kanatlar, A-10’un 2030’lara kadar uçmasını sağlayacak…
