Hayalet Uçaklar Hidrojen Yakıt Pili ve Plazma Teknolojisiyle uçacak

admin 26/05/2020

Türk mühendislerden oluşan bir ekip, kargo ve yolcu taşıyacak, hidrojen yakıt pili ve plazma akışkanlar kontrolü kullanan elektrikli dikey iniş kalkışlı (eVTOL) fütüristik, vatoz benzeri uçan kanatlar öneriyor.

Araç 19+19 elektrik fan motoruyla dikey kalkış yapıp diğer 10 elektrik fan motoruyla seyir uçuşa geçiyor.

Berkant Göksel tarafından kurulan Berlin merkezli Electrofluidsystems 2021’in sonuna kadar ilk önce keşif ve küçük paket teslimatı yapabilen, mini ama çok hızlı uçan iha sistemleri pazara sunmak istiyor. Bu ihalar daha sonraki büyük yolcu modellerine 1:6 ölçekli teknoloji göstericileri olabileceği bildiriliyor.

Bu mini ihalardan biri 6 – 11 kilogram azami kalkış ağırlığı ile 2 – 4 kilogram faydalı yük kapasitesine sahip ve 1.11 metre kanat açıklığı ile dikey iniş kalkışlı PlasmaFalcon 1.11 (Plazma Şahin) oluyor. Diğeri, daha egzotik olan LH2PlasmaRay 1.11 (Plazma Vatoz) iki versiyonda sunuluyor: İlk model Lityum polimer pilli, 11 – 18 kilogram azami kalkış ağırlığı ile 4 – 8 kilogram faydalı yük kapasitesine sahip. İkinci model ise sıvı hidrojen (LH2) yakıtı kullanarak kilogram başına 325 Watt saati (Wh/kg) enerji sağlıyor. Bu bugün kullanılan 150 – 200 Wh/kg‘lık Lityum polimer pillerinden çok daha verimli görünüyor.

Araçlarda, kanat yüzeyindeki havayı iyonize edip hızlandırabilmek için, farklı yüksek voltaj jeneratörleri bulunuyor. Hızlandırılan hava ile artı itki gücü oluşuyor, sürtünme azalıyor ve uçak mekanik dümen kullanmadanda yönlendirilebiliyor. Ayriyeten iyonize hava (plazma) akımı kanat kaldırma kuvvetini yükseltiyor ve akışın durması yani uçağın stall olması ve düşmesi engellendiği belirtiliyor.

Youtube-Video: Plazma Akışkanlar Dinamiği – Plasma Flow Control

Kanat ve motor fanlarında uygulanacak plazma teknolojisiyle daha büyük modeller ileride 30 kilometre gibi uzaya yakın çok yüksek stratosferik irtifalara ulaşma yeteneğine sahip olacakları da ekleniyor.

Göksel, Electrofluidsystems 2022 – 2025 sürecinde bugün konsept aşamasında olan iki kişilik bir dikey iniş kalkışlı hava taksisi geliştirecek, diyor. H2PlasmaRay 6.66 isimli araç 900 kilogram azami kalkış ağırlığı ile 250 – 300 kilogram faydalı yük kapasitesiyle 6.66 metrelik bir kanat açıklığına sahip olacak. Saatte 250 – 300 kilometre hız yapabilen aracın menzili hidrojen gazı ile 250 – 300 kilometre, sıvı hidrojen deposuyla ise 1000 – 1300 kilometre olacağı belirtiliyor. Motor arıza durumunda araç süzülerek geri çekilebilir tekerlekli iniş takımıyla bir otoyoluna veya düz bir araziye iniş ve kalkış da yapabiliyor ve en kötü ihtimalde balistik bir üçlü paraşüt ile de yolcuları koruyacak bir şekilde indirebiliyor.

Kuşlardan esinlenerek bir formasyon sürü otopilotu geliştiriliyor. 6 ile 13 araçtan oluşan bir yarı elmas (half diamond) ya da tam elmas (diamond) uçuş formasyonuyla toplam sürtünme %45 – %65 azaltılarak menzil daha da yükseltilebiliyor. Göksel, sürüleri kontrol etmek için, Nvidia yapay zeka bilgisayarlarıyla beraber çoklu kamera ve radar sistemleri kullanacaklarını belirtiyor. Electrofluidsystems beş kişilik, 1850 kilogram azami kalkış ağırlığına sahip bir 8.8 metrelik konsept üstüne de çalışıyor. Bu araç Joby S4 ve LiliumJet hava taksi sistemlerine rakip olacak şekilde tasarlanıyor ve 600 kilogram kargo taşıyabilen bir iha versiyonuda düşünülüyor. Göksel, 2030 yılına yönelik 11.1 ile 19.9 metre kanat açıklığına sahip sistemler stratosferik irtifalara çıkabilen yakın uzay turizm araçları olarak kullanılacak, diyor. Bu yüksek irtifa sistemlerinde şirketin kendi öz sermayesiyle geliştirdiği hava emici manyetik plazma jet motoru da kullanılacağı belirtiliyor.