İngiliz Savunma ve Güvenlik Şirketi QinetiQ, “Teknoloji Tanıtım Uçağı”na dönüştürdüğü Avro RJ100 ile geleceğin radar ve sensör entegrasyon yeteneklerine ilişkin dönüm noktası niteliğinde testler yapacak.
İngiliz Savunma Bakanlığı ve BAE Systems ile ortak çalışan QinetiQ, BAe Systems tarafından tasarlanıp geliştirilen RJ100’e kurulan savaş uçağı burun radar sistemiyle uçuş testini yaptı. Uçak, hem taşıdığı ekipman hem de yer merkezi ile radarın test edilmesinde önemli bir alt yapı sunacak.
Hangi değişiklikler yapıldı
Bir RJ100 gövde kullanılarak, radomun eklenmesi bu platforma yapılan bir dizi değişikliğin en sonuncusu oldu. Uçan bir laboratuvara ve sınıfa dönüştürülen Teknoloji Tanıtım Uçağı (Airborne Technology Demonstrator/ATD), araştırma ve geliştirme projelerinin hızlı ve kolay bir şekilde entegre edilmesini sağlamak için güç, veri omurgaları ve çok sayıda esnek iş istasyonu sağlıyor.
Hem askeri hem de sivil müşterilerin gereksinimlerini karşılayan ısmarlama, modüler çok rollü bir yetenek olan ATD, uygun maliyetli uzman eğitimi, deney, hava taşımacılığı ve test ve değerlendirme faaliyetlerini destekliyor. Uçak, geliştirilmekte olan teknolojiyi hava ortamına alma yolunu basitleştirmek için özel olarak yapıldı.
TUSAŞ test uçağı konusunda çalışmalar yapıyor
Halen Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ), özellikle KAAN Milli Muharip Uçak (MMU) sistemlerinin testlerinde kullanmak üzere test uçağı konusundaki arayışlarını sürdürüyor. Bu görevlerde genellikle hizmet ömrünün sonuna gelmiş yolcu uçakları veya iş jetleri kullanılmakta.
TUSAŞ uzun süre S-2T Tracker tipi çift turboprop motorlu uçağı test görevlerinde kullanmıştı.
Dört motorlu bölgesel uçak
Uçak, BAe Systems tarafından 146 adıyla 1970’lerin sonunda tasarlanmaya başladı. Hedef, ortalama 80 yolcu ile inilmesi zor, yüksek irtifada veya kısa pistlere sahip havalimanlarına uçacak bir bölgesel uçak tasarlamaktı.
İlk adı BAe 146 olan uçak, 1981’de gökyüzü ile tanıştı. Hizmete 1983’te girdi. Farklı gövde uzunluklarına sahip 100, 200 ve 300 serisi geliştirildi. 1990’ların başından itibaren uçakta bazı değişikliklere gidildi. Avro RJ olarak adlandırılan seride 100 RJ70, 200 RJ85 ve 300 de RJ100 olarak adlandırıldı.
RJ’lerin önemli müşterilerinden biri de Türk Hava Yolları oldu. Türk Hava Taşımacılığı (THT) filosunda kullanılan pervaneli ATP uçaklarından gerekli verim alınamaması üzerine iade edilerek RJ’lerden sipariş vermişti.
THY deve keserek iade etti
10’u RJ100, 4’ü de RJ70 tipindeki 14 uçak THY filosuna kiralık olarak girdi. 1993 yılından itibaren bu uçaklar ağırlıklı iç hat ve bölge ülkelerine olmak üzere uçuş gerçekleştirdi. Siirt ve Samsun kazalarında birer RJ70 ve RJ100 pist dışına çıkarak kırım geçirdi. 2003’te ise Diyarbakır’a iniş sırasında düşen RJ100 uçağında ki 80 yolcu ve mürettebattan 75’i hayatını kaybetti.
Yüksek operasyon maliyetleri, yaşanan teknik sorunlar ve ekonomik nedenlerin ardından THY 2007’den itibaren bu uçakları filodan çıkarmak üzere adım attı. Uçaklar iade edilirken deve kesilmesi ise THY’yi yurtdışında oldukça ilginç bir şekilde gündeme getirdi.
