Brezilya Donanması’ndan emekli olan Fransız yapımı Nae Sao Paulo adlı uçak gemisinin İzmir Aliağa’da planlanan söküm işlemine tepkiler büyüyor. İzmir Mimarlık Merkezi’nde meslek örgütleri tarafından düzenlenen basın toplantısında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Gemi ile ilgili bakanlığın yaptığı açıklamalar güven vermiyor. Çevreyi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan korumak çok üzücü bir tablo. Bakanlığı sağduyuya, basirete, çevre duyarlılığına davet ediyoruz” dedi.
İzmir’in Aliağa ilçesinde bulunan gemi söküm tesislerine getirileceği açıklanan ve büyük tartışmalara yol açan asbest yüklü Nae Sao Paulo gemisine sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve yerel yönetimden tepki geldi.
Dava açılacak
Konuyla ilgili gelişmeleri değerlendirmek ve izleyecekleri yol haritasını duyurmak amacıyla ortak bir açıklama düzenleyen Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), İzmir Tabip Odası, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ve İzmir Barosu’nun mücadelesine destek verdiğini ve bireysel olarak dava açacağını duyuran İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmirlileri ortak mücadeleye davet ederek, “Hindistan’ın kovaladığı gemiyi biz niye alıyoruz? Süreç son derece güven vermeyen, şaibeli bir açıklamayla yürüyor. İzmir sahipsiz değil. İzmir’e sahip çıkmaya, İzmir’i atıklardan, çöplük olmaktan korumaya devam etmek için elimizden geleni yapacağız” dedi.
Asbest yükü
Asbest yüklü gemiyle ilgili olarak İzmir Mimarlık Merkezi’nde düzenlenen toplantıda konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer,’’İzmir sahipsiz değil. İzmir’e sahip çıkmaya, İzmir’i atıklardan, çöplük olmaktan korumaya devam etmek için elimizden geleni yapacağız. Bakanlığa çağrı yapıyoruz. Bu süreç böyle cereyan etmesin, bu gemiyi durdurun. Mücadeleyi uluslararası bir mücadele haline getireceğiz. İzmir’de bu duyarlığı taşıyan tüm sivil toplum kuruluşlarını, vatandaşları bu mücadelenin parçası olmaya davet ediyoruz”
Brezilya 2019’da emekli etti
Toplam 32 bin 800 ton ağırlığındaki ve 265 metre uzunluğundaki Nae Sao Paulo, 1960 yılında denize indirildi. 1963-2000 yılları arasında Fransa donanmasında görev yaptı ve Fransa’nın nükleer testlerine katıldı. 2000’de Brezilya’ya satıldı.
Brezilya, A-4 serisi uçaklarla gemiyi 2019’a kadar kullandı. Ardından ekonomik ömrünü dolduran Nae Sao Paulo emekliye ayrıldı. Uzun süredir asbest nedeniyle geminin nasıl söküleceği konusunda tartışmalar sürüyor.
Asbestin sağlığa etkisi
Asbest, gemilerde yoğun olarak kullanılıyor. Ancak söküm sırasında ortaya çıkan asbest kanser riskini arttırıyor.
Bu açıdan geminin asbestinin sökülmüş olarak Aliağa’ya gelmesi gerekiyor. Ancak Sao Paulo gemisinin ikizi olan Fransız Donanması’ndan hizmet dışına çıkan Clemenceau sökümünde 760 ton asbest ortaya çıkmıştı.
Clemenceau, 2003 yılında Türkiye’ye (İspanya’dan geçerek) geldi ama tehlikeli atıkların Avrupa dışına ihracını yasaklayan Avrupa Birliği mevzuatı ve uluslararası mevzuat çerçevesinde Türkiye karasularından geri çevrilmişti.
