Günümüzün savaş uçaklarının performansları, insan vücudunun limitlerinin üzerine çıkıyor. Örneğin bir F-16 pilotunun yer çekiminin etkilerine karşı uçuşa hem düşünce olarak hem d fiziksel olarak hazır çıkmak zorunda. G’ye dayanamamak bilinç kaybına bu da uçağın kontrolünün yitirilmesine neden oluyor.
Böyle durumlarda saniyeler büyük önem taşıyor. Örneğin bir it dalaşında bir kaç saniyelik bilinç kaybı, kazayı da yanında getiriyor. Bu tür kazaların önlenmesi için F-16 uçaklarına 2014’ten Auto GCAS olarak adlandırılan Otomatik Yere Çarpışma İkaz sistemi konulmaya başlandı.
Auto GCAS, riskli durumlarda pilotu uyarıyor. Eğer herhangi bir müdahale olmazsa, uçağın kontrolünü alarak tehlikeli manevrayı sonlandırıyor. Sistem halen 600’den fazla ABD Hava Kuvvetleri F-16 uçağında kullanılıyor. Sistemin hizmete girdiği ilk yıl, 3’ü de ölümle sonuçlanacak kazanın önlenmesinde baş rolü oynadı.
İş jetlerine de uygulanıyor
Askeri teknolojinin bir benzeri, Fransız imalatçı Dassault tarafından Rafale savaş uçağına uygulandı. Bu sistemin bir sonraki kullanımı ise Dassault iş jeti ailesi Falcon’ların en yeni modeli Falcon 10X olacak. Yüksek irtifalarda, kritik süratte uçabilecek özellikle sahip Falcon 10X, anormal duruma girdiğinde otomatik olarak sistem tarafından kullanılacak.
Bu tür teknolojiler, askeri havacılıktan sivil havacılığa geçerek uçuş emniyetinin yükseltilmesinde önemli bir katkıya sahip. Bir başka teknoloji ise Garmin tarafından hayata geçirildi. Tek motorlu Cirrus Jet’te pilotun kendini kaybetmesi durumunda örneğin yolcunun müdahalesi ile otomatik iniş gerçekleştirilebiliyor.
