Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) tarafından geliştirilen jet eğitim uçağı Hürjet, Malezya Hava Kuvvetleri’nin LCA olarak adlandırılan Hafif Taarruz Uçağı İhalesi’ne katılıyor. Toplam 18 uçak için 9 imalatçının teklife çağrı dosyası aldığı ihalede 6 şirket teklifini Malezya’ya sundu.
İhaleye TUSAŞ Hürjet ile girerken rakipleri ise KAI/Kemalak Systems: FA-50, CATIC L-15, Leonardo M-346, Hindustan Aeronautics Tejas, Rosoboronexport: MiG-35.
Pakistan ihaleye girmedi
Pakistan tarafından üretilen JF-17 Thunder savaş uçağı ise favori olarak görülmesine rağmen Malezya’nın açtığı ihaleye katılmadı. Çalışmalara başlayan Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri, ihale sonuçlarını önümüzdeki yıl Mart ayında açıklamayı planlıyor.
İlk etapta alınacak 18 uçağa ek olarak 18 adetlik de opsiyon yani kesin siparişe çevrilir satış yapılması hedefleniyor. Malezya, anlaşmanın imzalanmasından 36 ay içinde teslimatın başlamasını, uçak parçalarının yüzde 30’unun yerli olara imal edilmesini, süpersonik hızda uçuş, havadan yakıt ikmal ve uçağın görüş ötesi menzile sahip füzelerle donatılabilir olması gibi şartları talep ediyor.
Hürjet’in montajı bu yıl sonunda başlıyor
TUSAŞ, Türk Hava Kuvvetleri’nin eğitim uçağı ihtiyacı için turboprop motorlu Hürkuş’tan sonra ikinci projesi Hürjet için ilk uçuşta geri sayımı başlattı. İmalat çalışmaları başlayan uçak gökyüzü ile Aralık 2022’de buluşacak. TUSAŞ Eğitim Uçakları Program Müdürü Tuncay Çopur ile geçtiğimiz temmuz ayında gerçekleştirdiğimiz röportajda, “Operasyonel ihtiyaçları karşılamak üzere eğitim uçağı yapılacak. İki adet test uçağı imal edilecek. Biri uçuş diğeri de yapısal testte kullanılacak. Şubat 2021 itibari ile kritik tasarım aşaması tamamlandı. Ocak ayından itibaren detay parça üretimine geçildi. Nihai montaja 2021 sonunda başlanacak” bilgisini vermişti.
Hürjet toplam 4 bin 400 parça
Hürjet toplam 4 bin 400 parçadan oluşuyor. Üretimin yüzde 80’i yerli ve yurt içinde yan sanayiye aktarıldı. Kalan yüzde 20’lik üretim TUSAŞ’ta tamamlanacak. Motor konusunda ise General Electric serisi F404 motoruna karar verildi. Gerekli anlaşmalar tamamlandı. İhracat lisansı çıktı. İlk motor, 2022 başında TUSAŞ’a teslim edilecek. Çopur, “İhracat konusunda General Electric ile satış sözleşmeleri baz alınarak gerçekleştiriliyor. Bugün itibari ile olumsuz veya olumlu bir şey söylemek mümkün değil. Olumsuz bir durum görmüyoruz” diyor.
Hürjet için birincil hedef jet eğitim modeli. Bunu farklı görevdeki uçaklar izleyecek. Örneğin Türk Yıldızları aktrotim uçağı için Hürjet hedefleniyor. Yakın hava desteği, düşman rolü oynayacak kırmızı görev uçağı, 5’inci nesil savaş uçakları için harbe hazırlık modeli veya uçak gemisinden kalkabilecek bir model de hedeflenen modeller arasında.
2025’te hizmete girecek
Hürjet, 2025’e kadar sertifikasyonu tamamlanarak Türk Hava Kuvvetleri envanterine girecek. Halen TUSAŞ öz kaynağı ile projeyi sürdürse de Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile koordinasyon içinde. İdari olarak desteği SSB, teknik anlamda desteği Hava Kuvvetleri’nden alınıyor. TUSAŞ, T-38 için 2008-2016 arasında yaptığı modernizasyon sonrasında uçakları 2025’ten itibaren kendi geliştirdiği Hürjet ile değiştirmeyi hedefliyor. Amaç, 5. nesil savaş uçağında eğitim görecek pilotların en gelişmiş teknolojiyi karşılayabilecek bir uçağı yapabilmek.
