Hakan KILIÇ
Geçtiğimiz hafta yaşadığımız Sikorsky S-70 Blackhawk helikopteri kazasında neyse ki kimseye bir şey olmadı. Bu kaza ile ilgili iki noktaya dikkat çekmek istiyorum. Birincisi Jandarma pilotlarımızın gösterdiği kahramanlık ve ustalığın sergilendiği bir kaza olması ve CH-47 Chinook gibi bir helikopterimiz olmasaydı helikopteri oradan çıkarma imkanımızın olmaması.
Çok şükür kaza şehit vermeden atlatıldı, ancak bu iki husus medya tarafından görülmediği için biraz değinmek istedim.
İlk husus için şunları söylemek isterim: PKK terör örgütü tarafından vurulduğu propagandası sosyal medyada yapıldı ise de bu çok açıkça görülebilen bir yalan. Çünkü MANPADS veya ağır silah ateşi ile vurulan helikopter öyle tek parça olarak düşmez.
Arıza nedenini geçersek ki, zaten gerçekler ancak kaza-kırım raporunda belli olacaktır, helikopter kakıştan çok kısa bir süre sonra teknik arıza sonucu takat kaybediyor ve mesafe alan pilotlar derhal emergency kitabındaki yani checklist’teki prosedür veya talimatları uygulamaya başlamış.
Kaza yeri ve fotolarından anladığımız kadarı ile kalktığı yere inemeyecek kadar yol ve irtifa aldığını için, çok yerinde, kahramanca ve ustalık isteyen bir marifetle pallerdeki enerjiyi kullanarak veya otorotasyon yaparak sarp arazide mecburi iniş yapabiliyorlar.
ZORLU MECBURİ İNİŞ
Kazada, hızlı bir giriş veya çöküş olmadığı da çok belli. Yoksa o yarıktaki kayalar hızın da etkisi ile helikopter gövdesini jilet gibi keser ve parçalardı. Yani her açıdan o durumda yapılacak en mükemmel acil/zorunlu iniş gerçekleştirilmiş. Pilotlarımızı bir kez daha tebrik ediyoruz.
Diğer husus ise parçalanıp yaya veya kamyonlarla rahat bir şekilde yani hassasiyet göstermeden taşınacak durumda olmayan helikopter gövdesinin taşınması. Çünkü gördüğümüz kadarı ile kuyruk ve kuyruk rotoru ile ana rotorun palleri hariç gövde tek parça ve sağlam. Zaten o yüzden pilotlara bir şey olmadı. Dolayısı ile sağlam helikopteri trafik kazalarındaki gibi kesicilerle parçalamak çıkarmak gibi bir şey söz konusu olamaz. O zaman birisi bu helikopteri kaldırmalı.
İşte 11 adet alınan (10’u TSK’da, biri VIP amaçlı Milli Savunma Bakanlığı’nda) Boeing CH-47F Chinook helikopterleri imdada yetişti. Daha önce de kırım geçiren S-70 helikopterlerimizi kaldırıp, taşıyarak kurtarıldığı gibi yine bu helikopter de CH-47F ile taşındı. Yani Türkiye’de CH-47F gibi bir ağır nakliye helikopteri olmasa helikopteri kaldıracak TSK bünyesinde başka bir hava aracı yoktu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde bir dönem kiralık uçan dev ağır nakliye helikopteri S-64 ve Orman Bakanlığı’nın yeni kiraladığı seri üretime geçmiş en büyük helikopter olan Rus Mi-26 da S-70 taşıyabilecek kapasitede. Ancak bu ikisi de sivil amaçlı kullanıyor ve personeli bu konuda ne kadar eğitimli bilmiyorum. Üstelik kira sözleşmesinde kullanım amacı da önemli.
YAZICIOĞLU KAZASI VE KIRIM GEÇİREN S-70
Diğer yandan gerçekten de TSK’ya 10 adet CH-47 alınana kadar böyle bir imkan ve kabiliyet de yoktu. Geçen hafta Bingöl’deki S-70 kazasının akabinde hemen sosyal medyada (twitter) yukarıdakileri benzer değerlendirmeler yaparken bir hususu daha belirtmiştim. Evet, muhtemelen CH-47 gidip alacak dedim ama Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu’nun helikopter kazası ile ilgili medyada o kadar haber yapıldı ama kimse orada düşen Özel Kuvvetler Komutanlığı’na ait S-70’in kim kurtardı diye sormadı.
Malum Muhsin Yazıcıoğlu’nun helikopteri düşünce olay yerine ilk varan Özel Kuvvetlere bağlı bir S-70 Blackhawk idi. İniş sırasında Özel Kuvvetleri’nin S-70’i kırım geçirdi. Ucuz atlatılan kazada, helikopter oldukça sağlamdı. Hata Bingöl’dekinden çok daha sağlam. Personel de hayatta idi.
Peki o dağ başında S-70’i kim aldı? Rahmetli Yazıcıoğlu’nun helikopteri parçalanmış ve rahat taşınabilirdi ama S-70’i o zaman Türkiye’de tek parça kaldırabilecek tek bir helikopter vardı. O da tesadüfen bir tatbikat için İzmir 2.Kara Havacılık Alayı’na gelmiş olan İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait bir CH-47 Chinook idi. Gitti S-70 aldı ve getirdi.
Sonuçta kimseye bir şey olmaması Bingöl kazasında tesellimiz. Pilotları tekrar tebrik ederken, ağır nakliye helikopterimizin de ne derece önemli bir kabiliyet olduğunu bir kez daha görmüş olduk.
Hakan KILIÇ
98 de k.irakta inişte palin kayaya çarpması sonucu s-70 yan yattı. Paller parçalandı . Heli gayet iyi durumdaydı. Natodan ch-47 talep edildi. Malesef gelmedi. Heli imha edildi. ?? Aradan 22 yıl geçti. Ancak verdi abd.